Νέα Ορεστιάδα: Η σύγχρονη Ιφιγένεια της Ελλάδας

Συνέντευξη του Δημάρχου Ορεστιάδος, Δημήτρη Μουζά στο Ινφογνώμων Πολιτικά

 Η Ορεστιάδα βρίσκεται στο βορειονανατολικότερο σημείο της Ελλάδας. Καταλαμβάνει το βόρειο κομμάτι του νομού Έβρου και συνορεύει ανατολικά με την Τουρκία, βόρεια και δυτικά με τη Βουλγαρία. Είναι δηλαδή ο ορισμός της λέξης «σύνορα» και οι κάτοικοί του Δήμου Ορεστιάδας είναι κυριολεκτικά ακρίτες. Έχουμε βρεθεί κι άλλες φορές στην περιοχή αυτή και έχουμε μείνει με τις καλύτερες εντυπώσεις όσον αφορά τη φιλοξενία των Ορεστιαδιτών, το χαρακτήρα τους, το σθένος τους. Στην τελευταία μας επίσκεψη, πριν λίγες ημέρες, συναντήσαμε πάλι ανθρώπους με «ανοικτές καρδιές», αλλά αυτή τη φορά τα πρόσωπα ήταν «σκοτεινιασμένα», μελαγχολικά, ανήσυχα. Η συζήτηση με το Δήμαρχο Ορεστιάδας, Δημήτρη Μουζά, μας έλυσε πολλές απορίες:

-Όσο κι αν θεωρούμαστε, δικαίως, δυνατοί άνθρωποι, αισιόδοξοι και αγωνιστές, η κατάσταση που επικρατεί σε όλη την Ελλάδα έχει επηρεάσει κι εμάς. Ίσως πολύ περισσότερο εμάς, διότι μέχρι τώρα είχαμε συνηθίσει να ζούμε και να δημιουργούμε στα σύνορα, στηριζόμενοι κυρίως στις δικές μας δυνάμεις. Τώρα νιώθουμε σα να μας έχουν ξεγράψει στην Αθήνα. Σα να μη νοιάζονται καθόλου για το μέλλον της περιοχής μας, για το μέλλον της ίδιας της χώρας.

-Γιατί το λέτε αυτό; Ακούγεται υπερβολικό.

-Να σας πω. Άλλο το τι θέλουμε να πιστεύουμε και άλλο το τι δείχνει η πραγματικότητα. Εγώ αντιλαμβάνομαι πλήρως την κατάσταση που επικρατεί στην πατρίδα μας, δέχομαι ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε δραματικές αλλαγές. Πρέπει να τα αλλάξουμε σχεδόν όλα, νοοτροπίες, συμπεριφορές, δομές, να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι. Όμως νιώθουμε σαν μερικούς ελεύθερους επαγγελματίες που τόσα χρόνια δεν έκλεβαν την εφορία, τα δήλωναν όλα, πλήρωναν κανονικά και σήμερα τους λένε όλους συλλήβδην φοροφυγάδες και τους τσεκουρώνουν χωρίς διάκριση. Έτσι αισθανόμαστε κι εμείς. Όλη μας τη ζωή ζούμε εδώ στα σύνορα, έχουμε τις δυσκολίες μας, αλλά παραμείναμε εδώ με τη θέλησή μας, χωρίς να ζητάμε ελεημοσύνη από το κέντρο. Κερδίσαμε πράγματα, κατακτήσαμε στόχους, επειδή το αξίζαμε, επειδή δουλέψαμε, επειδή δε μπορούσαν να μας το αρνηθούν. Τώρα ανησυχούμε για τα πάντα. Φοβόμαστε ότι κινδυνεύουν να ανατραπούν τα αυτονόητα, τα δεδομένα, τα φυσιολογικά.

 Η Νέα Ορεστιάδα, με φόντο την Αδριανούπολη (στο βάθος)

-Αυτό όμως συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα. Είναι λογικό ότι όλοι θα χάσουμε κάποια πράγματα, Εσείς ο ίδιος είπατε ότι όλοι πρέπει να αλλάξουμε.

-Με προκαλείτε και θα αποδεχθώ την πρόκληση. Όχι, δεν είναι όλες οι περιοχές της Ελλάδας ίδιες. Εμείς εδώ έχουμε μεγάλες πληγές από το παρελθόν. Η περιοχή απελευθερώθηκε πριν από 90 χρόνια, η πλειοψηφία των κατοίκων είναι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και από την Ανατολική Ρωμυλία, τη Βόρεια Θράκη. Ζήσαμε επί δεκαετίες στην πρώτη γραμμή άμυνας του έθνους, με τα μάτια μας ανοιχτά και προς ανατολάς και προς βορρά. Όλη αυτή η κατάσταση είχε άμεσο αντίκτυπο στην αναπτυξιακή πορεία του τόπου μας. Δεν ήμασταν στην ίδια μοίρα με την υπόλοιπη Ελλάδα. Όταν όλοι αναπτύσσονταν, εμείς είχαμε κλειστά σύνορα στα ανατολικά, στα δυτικά, στα βόρεια, είχαμε άλλο «βηματισμό» για εθνικούς λόγους, είχαμε «μπάρες» μέσα στην ίδια μας την πατρίδα. Αποτέλεσμα ήταν να φύγουν τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 για την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και κυρίως για το εξωτερικό, δεκάδες χιλιάδες βορειοεβρίτες. Παρά ταύτα η περιοχή μας άντεξε και μάλιστα ορθοπόδησε. Η ικανότητα και ο δυναμισμός των συμπατριωτών μου έφερε ανάπτυξη και ευημερία, που άλλες περιοχές της ελληνικής περιφέρειας δε μπορούσαν ούτε να φανταστούν. Όσα κερδίσαμε, όσα χτίσαμε, όσα κατακτήσαμε, ήταν αποτέλεσμα των δικών μας αγώνων, με τον ιδρώτα μας. Δε μας τα χάρισε κανένας.

 Η κεντρική πλατεία της Ορεστιάδας, που είναι υπό αναδιαμόρφωση

 -Σας βλέπω κάπως αναστατωμένο, κάπως ανήσυχο. Τι ακριβώς συμβαίνει αυτή την περίοδο και αντιδράτε με αυτόν τον τρόπο;

-Να σας πω τι συμβαίνει, όχι μόνο αυτήν την περίοδο, αλλά για πολλά χρόνια τώρα.

   Εμείς δημιουργήσαμε ένα θαύμα τις τελευταίες δεκαετίες με την αγροτική παραγωγή. Παράγουμε ακόμα πολλά προϊόντα άριστης ποιότητας, αλλά οι τιμές κατρακύλησαν και ο αγρότης δε μπορεί πλέον να ισοσκελίσει τα έξοδα. Οι αθρόες εισαγωγές από τρίτες χώρες προϊόντων κατώτερης ποιότητας, αφήνει τα δικά μας προϊόντα απούλητα στις αποθήκες. Δημιουργήσαμε παράδοση στην καλλιέργεια τεύτλων, το εργοστάσιο ζάχαρης της Ορεστιάδας δούλευε χωρίς σταματημό και με τη γενική πολιτική διαχείρισης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης σε όλες τις μονάδες της, φτάνουμε στην πλήρη απαξίωση και μένουν οι αγρότες μας στον αέρα μετά από δεκαετίες.

   Δημιουργούμε υποδομές άρδευσης, κανάλια, αγροτικούς δρόμους σε όλο το Δήμο και έχουμε σχεδόν κάθε χρόνο πλημμύρες λόγω αδυναμίας του κράτους για σοβαρά αντιπλημμυρικά έργα και αποτελεσματικές διακρατικές συμφωνίες διαχείρισης των υδάτων.

   Δώσαμε εκτάσεις, υποδομές, κτίρια για δυο Πανεπιστημιακά Τμήματα σχετικά με τον πρωτογενή τομέα (Αγροτικής Ανάπτυξης και Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων) και ακούμε ότι μπορεί να καταργηθούν και να μεταφερθούν αλλού.

   Έχουμε τρία τελωνεία, δύο προς Βουλγαρία και ένα προς Τουρκία και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί ο κάθετος οδικός άξονας προς την Αλεξανδρούπολη.

   Έχουμε εκατοντάδες επιχειρήσεις που πληρώνουν στο κράτος όσα λίγες περιοχές της Ελλάδας και ήθελαν να καταργήσουν την Εφορία Ορεστιάδας.

   Έχουμε χιλιάδες ασφαλισμένους, συνταξιούχους και εργοδότες με επιχειρήσεις και θέλουν να καταργήσουν το ΙΚΑ Ορεστιάδας.

   Έχουμε ένα από τα πλουσιότερα κοιτάσματα ζεολίθου διεθνώς και ακόμα τα υπουργεία δε μπόρεσαν να συνεννοηθούν για να προχωρήσει η εκμετάλλευσή του, να δοθούν θέσεις εργασίας, να παραχθεί πλούτος στον τόπο μας, να κινηθεί συνολικά η οικονομία.

   Τι να σας πω άλλο; Πώς να μην είμαι ανήσυχος και αναστατωμένος;

-Και πως μπορείτε να αντιδράσετε σε όλα αυτά; Η γενική κατάσταση είναι δεδομένη.

-Εμείς μέχρι τώρα στις παραλείψεις του κέντρου αντιδράσαμε με αισιοδοξία και πίστη στις δυνάμεις μας. Η Ορεστιάδα έγινε μια από τις σύγχρονες πόλεις της Ελλάδας. Στην Περιφέρειά μας πρώτη σε απορροφήσεις κονδυλίων για έργα. Έτοιμοι σε νέες μελέτες, αλλά δεν υπάρχουν επαρκή κονδύλια για να ενταχθούν και να χρηματοδοτηθούν και νέα έργα. Έχουμε δανειακές υποχρεώσεις ενήμερες και πολύ χαμηλότερες από όλους τους ισομεγέθεις Δήμους, αλλά και από πολύ μικρότερους. Είμαστε απόλυτα συνεπείς σε όλους του προμηθευτές μας. Δε βρισκόμαστε σε καμία από τις «κόκκινες» λίστες του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Παιδείας. Καταφέραμε να έχουμε θετικούς ετήσιους ισολογισμούς, από τα λίγα παραδείγματα σε όλη την Ελλάδα. Κανένα πρόβλημα με τις διαθεσιμότητες υπαλλήλων, αφού κινούμαστε πάντα σύμφωνα με τους νόμους και τις διατάξεις. Ο πρώτος Δήμος που ανέπτυξε οπτικές ίνες και ελεύθερο ίντερνετ. Το καλύτερο Φεστιβάλ Νέων της Ελλάδας, κάθε καλοκαίρι στον ποταμό Άρδα, με τα οικονομικά του ισοσκελισμένα. Ανεπτυγμένο αθλητισμό, βόλεϊ, ποδόσφαιρο, κολύμβηση, στίβο, από τα πιο σύγχρονα κλειστά γήπεδα στην Ελλάδα και κλειστό κολυμβητήριο. Συνεχώς κατασκευή νέων σχολικών κτιρίων. Νέα Μουσεία και Πολιτιστικά Κέντρα, νέοι δρόμοι, πεζόδρομοι, νέα πλατεία. Τόσα πράγματα γίνονται, που πραγματικά η Ορεστιάδα πατάει γερά στα πόδια της ως μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη. Οι νέοι στην πλειοψηφία τους μένουν εδώ ή επιστρέφουν μετά τις σπουδές τους. Κι όμως παρά ταύτα έχουμε αρχίσει να ανησυχούμε σοβαρά.

-Ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης ή και για άλλους λόγους;

-Η οικονομική κρίση μας χτυπάει όλους, αλλά η κυβέρνηση πρέπει να λαμβάνει υπόψη της διάφορα κριτήρια.

   Πριν από λίγα χρόνια βλέπαμε αφ’ υψηλού τη γειτονική μας Αδριανούπολη στην Τουρκία. Για τη γενική εικόνα της, για τα οικονομικά της για την ποιότητα ζωής της. Κι όμως, μέσα στα δέκα τελευταία χρόνια η Αδριανούπολη άλλαξε εντελώς όψη. Πεζόδρομοι, νέοι κάτοικοι, νέες επιχειρήσεις, παραγωγικές μονάδες, μεγάλο Πανεπιστήμιο με πολλές σχολές και χιλιάδες φοιτητές.

   Όλα αυτά έγιναν με κίνητρα και ενισχύσεις από την τουρκική κυβέρνηση. Υπήρχε ένα σχέδιο συγκεκριμένο και το ακολούθησαν πιστά. Ήθελαν η πόλη τους που βρίσκεται στα σύνορα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, να είναι πρότυπο και να επικρατεί στις συγκρίσεις. Δεν έκαναν το ίδιο σε άλλες πόλεις της ενδοχώρας. Το έκαναν στη συνοριακή τους πόλη. Στη «βιτρίνα» των συνόρων.

   Το αντίθετο συμβαίνει σ’ εμάς. Είμαστε στην ίδια μοίρα με όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Και σας ρωτώ: Είναι το ίδιο για την Ελλάδα να υποβαθμιστεί, να παρακμάσει και να χάσει το μισό πληθυσμό της μία πόλη στην κεντρική Ελλάδα ή στην Πελοπόννησο και το ίδιο να συμβεί αυτό στην Ορεστιάδα που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα από τα ελληνοτουρκικά σύνορα;

-Δηλαδή θεωρείτε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη εθνικοί λόγοι και ανάλογα να συμπεριφερθεί η πολιτεία στην Ορεστιάδα;

-Απαντήστε εσείς στο ερώτημά σας. Εγώ μόνο θα σας αναφέρω το εξής. Η Ορεστιάδα είναι η βορειότερη πόλη της Ελλάδας και όλη η πόλη έχει οικοδομές με καυστήρες πετρελαίου, δηλαδή δεν είναι κωμόπολη με καυσόξυλα. Δείτε στο χάρτη πού ακριβώς βρισκόμαστε και πείτε μου αν είναι λογικό να μας βάζουν στη Β Ζώνη για το πετρέλαιο, λαμβάνοντας υπόψη τη θερμοκρασία της Αλεξανδρούπολης ως πρωτεύουσα του νομού, η οποία όμως βρίσκεται 120 χιλιόμετρα νότια της Ορεστιάδας και 160 χιλιόμετρα νότια των οικισμών του Δήμου μας στο Τρίγωνο. Εμείς πέρσι Ιανουάριο και Φεβρουάριο είχαμε 50 μέρες υπό του μηδενός. Βρισκόμαστε στη μέση των ποταμών Έβρου και Άρδα, με αποτέλεσμα τρομερή υγρασία και ψυχρούς ανέμους που επιδεινώνουν τραγικά το κλίμα. Αυτά τα κάναμε γνωστά στους συναρμόδιους Υπουργούς, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ανοίξτε παρακαλώ το χάρτη και δείτε πού βρίσκεται η Ορεστιάδα. Είναι λογικό να μην βρίσκεται στην Α Ζώνη; Πείτε μου εσείς την άποψή σας.

-Δυστυχώς είναι αποφάσεις που υπαγορεύονται από τη γενική οικονομική κατάσταση. Είναι τόσο μεγάλη η ανάγκη να μπουν τα πράγματα σε μια σειρά, που αναπόφευκτα θα υπάρξουν και αδικίες. Μόνο έτσι μπορεί να δικαιολογήσει κάποιος τη συμπεριφορά της κυβέρνησης απέναντι στην Ορεστιάδα.

-Δε μπορώ να το δεχθώ αυτό που μου λέτε. Ξέρετε, το έμβλημα της Νέας Ορεστιάδας είναι η μορφή της Ιφιγένειας. Όταν το 1923 η Ελλάς βρέθηκε σε τραγική κατάσταση μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η Συνθήκη της Λωζάννης όριζε ως νέο σύνορο τον ποταμό Έβρο. Μετά όμως οι Τούρκοι απαίτησαν να πάρουν και όλη την περιοχή με το μεγάλο ελληνικό προάστιο Κάραγατς, την παλιά Ορεστιάδα. Και η Ελλάδα υπέκυψε γιατί ήταν σε μειονεκτική θέση. Γι’ αυτό υπάρχουν αυτά τα δώδεκα χιλιόμετρα με χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα δίπλα μας.

   Έτσι οι χιλιάδες Έλληνες της Παλιάς Ορεστιάδας και της Αδριανούπολης, ήρθαν εδώ, σ’ αυτόν το χέρσο τόπο, χάραξαν δρόμους, οικοδομικά τετράγωνα, πλατείες, πάρκα, έστησαν αντίσκηνα, μετά πλινθόκτιστα σπίτια, αργότερα αρχοντικά και σήμερα είναι αυτή η σύγχρονη πόλη, η νεότερη πόλη της Ελλάδας, η Νέα Ορεστιάδα.

   Εμείς λοιπόν αφήσαμε τα σπίτια μας και την πατρίδα μας λίγα χιλιόμετρα ανατολικά και δεχθήκαμε να γίνουμε η σύγχρονη Ιφιγένεια προς όφελος της Ελλάδας. Δε νομίζετε ότι θα είναι μεγάλη αδικία να θυσιαστούμε για μια ακόμη φορά και να σβήσει αυτή η πόλη;

   Με το να κλείσουν υπηρεσίες, πανεπιστημιακά τμήματα, με το να αντιμετωπίζουμε τους ακρίτες το ίδιο με όλη την υπόλοιπη χώρα, με το να οδηγήσουμε σε δημογραφικό μαρασμό και ερήμωση τα συνοριακά χωριά μας, με το να εξοικονομήσει λίγα ευρώ παραπάνω ετησίως το κράτος με αυτή τη συμπεριφορά, δεν πρόκειται να σωθεί η Ελλάδα.

   Αν όμως προσεχθούν και υποστηριχθούν λίγο περισσότερο οι ακρίτες, αν μείνουν ζωντανά τα σύνορα κι αν δεν έχει χαθεί κάθε ίχνος ρεαλισμού και λογικής από τους κυβερνώντες, τότε μπορεί κάποια μέρα να σωθεί πραγματικά η Ελλάδα!