Τι συνεπάγεται η αποχώρηση Κοτζιά για τα διπλωματικά μέτωπα

Του Κώστα Ράπτη

Το διεθνές ακροατήριο δεν ασχολείται με το ερώτημα αν ο Νίκος Κοτζιάς εξωθήθηκε σε παραίτηση ή ο ίδιος εξώθησε τα πράγματα σε μιαν ηρωική έξοδο. Ούτε εμβαθύνει σε λεπτομέρειες, κατά τα λοιπά πολύ ενδιαφέρουσες, σχετικά με τα μυστικά κονδύλια των ελληνικών υπουργείων, αλλά στέκεται στη μεγάλη εικόνα.

Για τον διεθνή τύπο τα πρώτα συμπεράσματα από την αλλαγή στην ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ότι η Αθήνα μπαίνει σε "νέα περίοδο αβεβαιότητας", ότι η ελληνική κυβέρνηση διαπερνάται από "διαφωνίες" ως προς το Μακεδονικό και ότι ο Νίκος Κοτζιάς αποτελεί το "πρώτο θύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών".

Άλλωστε, η χρονική σύμπτωση με τις εξελίξεις βορείως των συνόρων είναι ενδεικτική. Η διαδικασία αλλαγής του Συντάγματος της πΓΔΜ δείχνει να μην ευοδώνεται, καθώς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE απέσυρε τους βουλευτές του από το κοινοβούλιο, προκειμένου να τους προφυλάξει από... τον πειρασμό να συνταχθούν κάποιοι από αυτούς με την κυβερνητική πλειοψηφία. Πρόκειται για την ηχηρή έμπρακτη απόρριψη της (πρωτοφανούς, είναι η αλήθεια) ανοικτής επιστολής του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Γουές Μίτσελ, με την οποία ζητούσε από τον πρόεδρο του VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι να επιτρέψει στους βουλευτές του να συμπράξουν, απαλλαγμένοι από απειλές, στη συνταγματική αναθεώρηση. Η κορύφωση των αμερικανικών παρεμβάσεων με τέτοιο άκομψο τρόπο ταυτίζεται και με την εξάντληση της αποτελεσματικότητάς τους.

Το κοινοβούλιο της γειτονικής χώρας θα συνεδριάσει εκ νέου για τη συνταγματική αναθεώρηση την Παρασκευή, με την ελπίδα ενδεχομένως ότι η 24ωρη διακοπή της διαδικασίας θα επιτρέψει κάποιες παραγωγικές διαβουλεύσεις με την αντιπολίτευση.

Ωστόσο η "ώρα της αλήθειας" πλησιάζει - και ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ θα πρέπει να ενεργοποιήσει την εφεδρική επιλογή του της προκήρυξης πρόωρων εκλογών στις αρχές Δεκεμβρίου. Το VMRO-DPMNE εμφανώς πλέον τον προκαλεί να κάνει ακριβώς αυτό.

Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της Συμφωνίας των Πρεσπών, αν όχι και η ίδια η τελική έκβαση του εγχειρήματος, βρίσκεται στον αέρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ούτε ο Νίκος Κοτζιάς είχε συμφέρον να βρίσκεται "εντός του κάδρου", ιδίως αν αυτό σήμαινε ότι θα έπρεπε να ανέχεται τα ανοίκεια "φίλια πυρά" του Πάνου Καμμένου, ούτε όμως και ο Αλέξης Τσίπρας είχε λόγους να διακυβεύσει βραχυπρόθεσμα τη σχέση του με τον κυβερνητικό του εταίρο, χάριν ενός υπουργού αποδυναμωμένου.

Υπάρχουν άλλωστε και παράπλευρα οφέλη από την συγκεκριμένη εξέλιξη: η έξοδος του Νίκου Κοτζιά, πρωταγωνιστή της πρόσφατης, και όχι ιδιαίτερα αρεστής στο Μαξίμου, επιδείνωσης των ελληνορωσικών σχέσεων, δίνει μεγαλύτερη αξιοπιστία στο εγχείρημα του Αλέξη Τσίπρα να αποκαταστήσει διαύλους με το Κρεμλίνο κατά την επικείμενη επίσκεψή του στη Μόσχα -στην οποία, ήδη πριν από τις ανατροπές του τελευταίου 24ώρου, θεωρούνταν αμφίβολο αν θα συμμετάσχει και ο (πρώην) Υπουργός Εξωτερικών.

Ούτως ή άλλως, οι αμερικανικοί σχεδιασμοί για την ευρύτερη περιοχή δείχνουν τελευταία να χάνουν τον βηματισμό τους, είτε πρόκειται για τα Δυτικά Βαλκάνια είτε για την Ανατολική Μεσόγειο, αν κρίνουμε λ.χ. από την συνάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν στο Σότσι με τον στρατάρχη Σίσι (στο φόντο των κοινών ασκήσεων στην Αίγυπτο με Ρώσους κομάντος, στις οποίες ο ισχυρός άνδρας του Καΐρου θεωρεί ότι αξίζει να συμμετάσχουν οι εταίροι του στην "τριμερή", Ελλάδα και Κύπρος).

Αναλαμβάνοντας προσωπικά το υπουργείο Εξωτερικών ο πρωθυπουργός δίνει βεβαίως το μήνυμα ότι η κυβέρνηση θα παραμείνει δεσμευμένη στην προσπάθεια υλοποίησης της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Όμως, με βάση και την κατάσταση βορείως των συνόρων, δεν αναμένεται να συναντήσει τις μεγαλύτερες προκλήσεις του από αυτήν την κατεύθυνση. Η έξοδος του τουρκικού πλωτού γεωτρύπανου "Πορθητής", συνοδεία φρεγάτας, στην ΑΟΖ Κύπρου και η ενίσχυση του διεθνούς ενδιαφέροντος για το Κυπριακό πιθανότερα συνεπάγεται μεγαλύτερους πονοκεφάλους για τον... νέο Υπουργό Εξωτερικών. Άλλωστε η εκπεφρασμένη λύπη της Λευκωσίας για την αποχώρηση του προηγούμενου (και εμπειρότερου), παρά τις κατά καιρούς μεταξύ τους τριβές, είναι ενδεικτική.

Πηγή: Capital