17/10/18

Πόσο χρήσιμος είναι σήμερα ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας;

Σταύρος Καλεντερίδης – πολιτικός επιστήμοναςΠόσο χρήσιμος είναι σήμερα ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας;
  • Εξωτερική άποψη του Προεδρικού Μεγάρου (φωτ.: presidency.gr)
Το ζήτημα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τους πολίτες τέθηκε στο συνέδριο με θέμα «Προεδρική Δημοκρατία versus Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας», που συνδιοργανώνουν στη Λευκωσία, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία.
Κατά την εισαγωγική του ομιλία στο συνέδριο, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος τάχθηκε υπέρ της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, προειδοποιώντας πως η απευθείας από το λαό εκλογή του ΠτΔ θα οδηγούσε προς την κατεύθυνση της Προεδρικής Δημοκρατίας.
Ο Παυλόπουλος, μεταξύ άλλων και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, προειδοποίησε πως μιας τέτοια πολιτειακή πραγματικότητα «θα κατέληγε, οιονεί νομοτελειακώς, σε ένα είδος θεσμικής και πολιτικής "δυαρχίας" στην κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας, η οποία έρχεται σε αντίθεση προς την κοινοβουλευτική παράδοση και λειτουργία του Ελληνικού Πολιτεύματος».
Ωστόσο, αυτό που αμέλησε να εξηγήσει ο ΠτΔ είναι πως στην περίπτωση που το πολίτευμα κατέληγε στην Προεδρική Δημοκρατία, δεν θα υπήρχε κανένα ζήτημα «δυαρχίας» μιας και ανώτατος άρχων, θεσμικά αλλά και ουσιαστικά, θα ήταν ο Πρόεδρος και όχι ο πρωθυπουργός της χώρας. Όπως ακριβώς ισχύει βέβαια στις περιπτώσεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας.
Το δίλημμα το οποίο θέτουν τα Κοινοβούλια Ελλάδας και Κύπρου με το εν λόγω σύνεδριο είναι μάλλον άστοχο και άκαιρο, δεδομένων των μείζονων πολιτικών προβλημάτων του Ελληνισμού. Άλλα είναι τα ζητήματα που οφείλουμε να εξετάσουμε για την πολιτειακή εξέλιξη της χώρας μας.
Συγκεκριμένα, όπως παραδέχτηκε και ο ΠτΔ στην ομιλία του: «Στη γνήσια Προεδρική Δημοκρατία η Βουλή ουδόλως εξαρτάται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με την έννοια ότι ο τελευταίος π.χ. δεν μπορεί ούτε να διαλύσει την Βουλή ούτε καν να αναστείλει τις εργασίες της. Κατά τούτο, την Προεδρική Δημοκρατία χαρακτηρίζει μια σαφής –αν και όχι απόλυτη de jure και de facto– ανεξαρτησία μεταξύ Νομοθετικής και Εκτελεστικής Εξουσίας».
Ως μείζον επομένως ζήτημα κρίνεται η αρχή της διάκρισης των εξουσιών, ένας βασικός πυλώνας δημοκρατίας και μια δημοκρατική προϋπόθεση η οποία δεν πληρείται στην Ελληνική «Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία». Η εν λόγω αρχή, η οποία αποτελεί σήμερα δημοκρατική πολιτική κατάκτηση, αποτελεί έμπνευση του Αριστοτέλη, ενώ ο Μοντεσκιέ την έθεσε σε σύγχρονες νόρμες τον 18ο αιώνα.
Τέλος, ένα ακόμα σοβαρότατο ζήτημα που δεν φαίνεται να απασχολεί το συνέδριο, είναι ο σκοπός και ο λόγος ύπαρξης ενός θεσμού όπως ο ΠτΔ, με καθαρά συμβολικά χαρακτηριστικά. Ο «ρυθμιστής τους πολιτεύματος» σύμφωνα με το Σύνταγμα, έχει καταλήξει σε έναν αδύναμο και άκομψο πολιτειακό ρόλο, ο οποίος προκαλεί πολιτική σύγχυση εντός και εκτός της χώρας.
Η πραγματικότητα είναι πως μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 1986, οι αρμοδιότητες του ΠτΔ αποψιλώθηκαν. Χειρότερο δε είναι το γεγονός, πως οι εναπομείνασες αρμοδιότητες του περιλαμβάνουν έκτακτους νόμους της κυβέρνησης για να παρακάμπτεται το Κοινοβούλιο (άρθρο 44§1 Συντάγματος), και η απονομή χάρης σε καταδικασθέντες υπουργούς (άρθρο 47§2 Συντάγματος)!
Εάν λοιπόν αναλογιστεί κανείς πως πρόκειται για ένα μη εκλεγμένο αξίωμα, με μηδαμινές, αν όχι εθνοφθόρες, αρμοδιότητες, εύλογα αναρωτιέται ποια η χρησιμότητα του θεσμού του ΠτΔ και αν έχει έρθει η ώρα για τον εκσυγχρονισμό του.

16 σχόλια:

  1. Βεβαίως και επιβάλλεται ο εκσυγχρονισμός του θεσμού, αλλά το πρόβλημα είναι ποιος θα θέσει ένα τέτοιο θέμα, από τη στιγμή που η εκάστοτε κυβέρνηση βολεύεται με την υφιστάμενη κατάσταση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. «ἔστι δὴ τρία μόρια τῶν πολιτειῶν πασῶν... ἓν μὲν τί τὸ βουλευόμενον περὶ τῶν κοινῶν, δεύτερον δὲ τὸ περὶ τὰς ἀρχάς... τρίτον δέ τί τὸ δικάζον».

    (Αριστοτέλης στο Βιβλίο πολιτικά )

    Στο σημερινό Σύνταγμα
    Η μεν νομοθετική με την εκτελεστική ταυτίζονται μιά και η κυβέρνηση συγκροτήται από εκλεγέντες βουλευτές της πλειοψηφίας . Η δε δικαστική, (θεωρητικά ανεξάρτητη) , τελεί υπό την κηδεμονία της πλειοψηφίας με διάφορους μηχανισμούς, ο πιο ορατός των οποίων είναι η εκλογή των Προέδρων των ανωτάτων Δικαστηρίων από την Κυβέρνηση.
    Πιστεύω ότι η εκλογή του Προέδρου από το λαό, θα του δώσει το κύρος να καταστεί πραγματικός ρυθμιστής του ποιτευματος. Η σημερινή συγκέντρωση εξουσιών στο πρόσωπο του προθυπουργού ενέχει κινδύνους . Χρειάζονται Ασφαλιστικές δικλείδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η παρουσία του προέδρου Δημοκρατίας στο δημοκρατικό πολίτευμα ειναι απαραίτητη !!! Το μεγάλο πρόβλημα είναι ποιος θα είναι πρόεδρος? Ο λόγος του προέδρου έχει βαρύτητα. Και επίσης πρέπει κατά την δική μου γνώμη να έχει ακόμα και κάποιες αρμοδιότητες επί πλέον. Αρμοδιότητες κλειδιά !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Προεδρική Δημοκρατία τώρα χωρίς τον θεσμό του Πρωθυπουργού, για ναγλυτώσουμε από την φαυλότητα της κομματοκρατίας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτή την στιγμή το πολίτευμα, με την αναθεώρηση τού Συντάγματος 1985, είναι πρωθυπουργική δημοκρατία. Καταργώντας τον ΠτΔ, περνάς αυτομάτως στην προεδρική δημοκρατία (τα όποια "καθήκοντά" του υπάρχουν ακόμη, αν υπάρχουν, θα περιέλθουν στον πρωθυπουργό). Πώς θα εκλείψει η φαυλότητα τής κομματοκρατίας;

      Διαγραφή
    2. Με τον διαχωρισμό των εξουσιών, όπως Αμερική...! Ψηφίζουν για Πρόεδρο και ξαναψηφίζουν για τα νομοθετικά σώματα, Βουλή και Γερουσία! Ο υπουργός απαγορεύεται να είναι μέλος νομοθετικού σώματος! Σε μια τέτοια περίπτωση παραιτείται και οι εκλογές επαναλαμβάνονται στην περιφέρεια του! Ρουσφέτι τέλος...! Χρειάζεται, βέβαια, συνταγματική αλλαγή στην περίπτωση μας!

      Διαγραφή
  5. Παρατηρήσεις καί σχόλια.
    Ὀ λαός μπορεῖ νά κρίνῃ ποιός ἀπεδείχθη ὅτι δέν εἶναι ἱκανός ἤ ἀποτελεσματικός ἡγέτης, βουλευτής κλπ, ἀλλά ὄχι ποιός θά ἀποδειχθῆ ὅτι εἶναι ἱκανός καΊ ἀποτελεσματικός ἡγέτης, βουλευτής κλπ.

    Ἡ ἐκλογή του Προέδρου τῆς Δημοκρατίας από τον λαό,
    καί ἡ πλήρης ἀνεξαρτησία τῆς Δικαστικῆς ἐξουσίας ἀπό τήν Κυβέρνηση (καί ἀπό τήν Βουλή φυσικά πού ἐλέγχεται ἀπό τήν Κυβέρνηση),
    εἶναι αὐτό πού ἔλειπε ἀπό τήν Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, ἐμπνεύσεως Καραμανλή καί Κωνσταντίνου Τσάτσου.

    Μέ τίς ἀναθεωρήσεις πού ἔγιναν, χωρίς νά ψηφισθοῦν ἀπό δύο διαδοχικές Βουλές ταυτόσημες οἱ ἀναθεωρούμενες διατάξεις, ὅπως προβλέπει πράγματι τό Σύνταγμα,
    ἔγιναν φυσικά κομματικές-καιροσκοπικές ἀναθεωρήσεις,
    καί κατέστρεψαν τήν ὄποια ἰσορροπία πολιτικῶν ἐξουσιῶν καί ἀμοιβαίων ἐλέγχων ὑπῆρχε στό Σύνταγμα τοῦ 1975.

    Ἠ πολυαρχία εἶναι κακό πρᾶγμα, ἀλλά χειρότερο εἶναι ἡ μονοκρατορία ἐπί 3-4 χρόνια.
    Ὑπάρχει ἀνάγκη ἀπομακρύνσεως κρυφῶν κέντρων λήψεως ἀποφάσεων ἀπό τήν πολιτική μας πραγματικότητα, καί ὄσον ἀφορᾶ τό ἐσωτερικό καί ὄσο ἀφορᾶ τίς ἐξωτερικές σχέσεις.

    Μέ ψευδόμενους καί μέ ἀνθρώπους μέ δεσμεύσεις, δεν μποροῦμε νά συζητᾶμε σοβαρά θέματα.
    Οὔτε μέ τρώσαντες καί ἰάσαντες τόν ἑαυτούλη τους, διότι θά μᾶς κάτσουν στό σβέρκο πάλι.

    Χρειάζεται ριζική ἀναθεώρηση ἡ κρυφή βάση τῆς Πολιτείας μας, καί ὄχι μόνο τό Σύνταγμα. Ἐννοῶ, τήν πηγή τοῦ ἐντός Ἐλλάδος ἀντίχριστου καί ἀνθελληνικοῦ "παρα-κεμαλισμοῦ"
    καί τοῦ ἐντός Ἐλλάδος καί Κύπρου ραγιαδισμοῦ τῶν πασχόντων
    ἀπό λόρδωση πρός τά ἔσω
    καί ἀπό κύφωση πρός τά ἔξω.

    Δίπλα μας δέν εἶναι ἡ Ὁλλανδία μέ τίς ἀγλεάδες στά ἀπέραντα πράσινα λιβάδια. Οὔτε τό Λονδίνο καί τό Παρίσι. Πολύ λιγώτερο ἡ Νέα Ὑόρκη.
    Δίπλα μας εἶναι ἡ ἱστορία μας καί οἱ παραχαράξεις της. Οἱ ἀπειλές καί οἱ τυραννίες.
    Μέ ἀσθενῆ δημοκρατία, χωρίς ἰσχυρό Πρόεδρο ἐκλεγόμενο ἀπό τόν λαό, δέν ἔχει τιμόνι σταθερό ἡ χώρα.
    Χωρίς Κυβέρνηση λογοδοτοῦσα πράγματι ἐνώπιον Βουλῆς καί ἐνώπιον ἀξίων άνθρώπων καί ὄχι ἐνωπίον κομματανθρώπων ἐκλεγομένων διά λίστας, δέν ἔχει μακροπρόθεσμο σχεδιασμό οὔτε ἀποτελεσματικούς καί ἔγκαιρους ἐλέγχους τῶν λάθος πολιτικῶν ἐπιλογῶν ἡ χώρα.
    Χωρίς ἀνεξάρτητη τήν ἡγεσία τῆς Δικαιοσύνης, δέν ἔχει εύνομία καί ἀσφάλεια ἔναντι λαμόγιων τῆς πολιτικῆς καί οἰκονομικῆς ζωῆς ἡ χώρα.
    Καμία χώρα,
    καί πόσο μᾶλλον ἡ Ἑλλάδα μέ τέτοιους γειτόνους καί οἰκόπεδο γωνία στά γεωπολιτικά! Ἀντί ἀντιπαροχῆς, μᾶς προσφέρουν ψίχουλα ὡς ἐλεημοσύνες γιά νά ξαναβγαίνουν στίς ἐκλογές οἱ ἴδιοι "πολιτικοί μας"....
    Ἁπλᾶ καί οὐσιαστικά, πρέπει νά ἔλθῃ τό "Ρωμαίϊκον" στά πράγματα.

    Εἶναι ἡ μόνη ὁδός σωτηρίας χωρίς ἰδεολογικές ἀγκυλώσεις καί χωρίς ξενοκρατίες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ποσο χρησιμος ? Οσο ενα καδρο σπιτι μας.Ντιζαιν....στην καλυβα του μπαρμπα Θωμα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Σημερα η εκλογη του Προεδρου αποτελει προ'ι'ον συναλλαγης των μοτζαμπασηδων της πολιτικης.
    Εκλογη απο τον λαο.
    Να μην ειναι διακοσμητικο στοιχειο.Να ει Ι πραγματικος υπερασπιστης του συνταγματος και των Έθνικων συμφεροντων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Το κουμπί ευρίσκεται στην αλλαγή του πολιτεύματος, με την συνταγματική μεταρρύθμιση του Ανδρέα Παπανδρέου, το έτος
    1985. Στην Χώρα δεν υπάρχει "Κοινοβουλευτισμός". Κοινοβουλευτικό Πολίτευμα έχουν η Αγγλία,η Γαλλία,η Ιταλία, άνω και
    κάτω Βουλή και τα δύο "Βούλια" -"Κοινοβούλιο" ή "Γερουσία" συσκέπτονται και συναποφασίζουν. Αυτός είναι ο πραγματικός Κοινοβουλευτισμός. Κοινή βουλή δύο Σωμάτων, των εκπροσώπων της Λαϊκής Ψήφου και των εκπροσώπων
    των Θεσμών της Χώρας και των εκπροσώπων της Ιεράς Παραδόσεως(νομικού πολιτισμου κλπ) της Χώρας, ώστε να λαμ-
    βάνωνται ορθές αποφάσεις.

    Στην Ελλάδα υπάρχει μία μοναδική μορφή πολιτεύματος που λέγεται, μετά την συνταγματική μεταρρύθμιση του 1985, "Βουλευτισμός". Ποιός να συσκεφθή με ποιόν. Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον έχουν στην απέξω με Συνταγματικές Διατάξεις.

    Ποιοί εισαγγελείς, ποιοί θεσμοί? Αυτά όλα υποκύπτουν στο πολίτευμα του "Βουλευτισμού". Βουλευτές κερνάνε και βουλευ-
    τές πίνουν. Ο αλήστου μνήμης Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος αποτελεί την προσωποποίηση του μυθολογικού Ναρκίσσου
    επί της Γης, ο Νάρκισσος Υπουργός Οικονομικών , ο οποίος με "την Δημιουργική του Ασάφεια", θα ξεγελούσε τους "ηλιθί-
    ους" Ευρωπαίους, οι οποίοι έχουν ιστορία καθυποτάξεως ολόκληρης της Αμερικής (από την Αγγλία) πριν την Αμερικανική
    Επανάσταση, της Αφρικής και του μεγαλυτέρου μέρους της Ασίας, σαν στυγνοί και έμπειροι αποικιοκράτες, θα υποχωρού-
    σαν στην δημιουργική ασάφεια του "οπαδού της θεωρίας των παιγνίων", Ναρκίσσου και ναρκισσευομένου Γιάνη Βαρουφά-
    κη.΄Αμ δέ . Αυτός όμως ακάθεκτος. Κατεβαίνει υποψήφιος στις Ευρωεκλογές .΄Αν βρή κάτι περισσότερο από την ψήφο του, είμαστε άξιοι της μοίρας μας.

    Βεβαίως φταίει ο "πέμψας αυτόν" Αλ.Τσίπρας. Εκείνος τον διώρισε, εκείνος τον ανέχθηκε. Νά δώ ποιός και ποιοί θα τον
    πληρώσουνε και γιά πόσο.

    Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και φαίνεται να αρχίζουν να το καταλαβαίνουν και οι ίδιοι οι κυβερνώντες.
    Φοβάμαι την επιδείνωση της πορείας αποεπενδύσεως στην Χώρα και άν συνεχίσουν να φεύγουν μεγάλες εταιρείες και μας
    μείνουν τα κομμωτήρια,τα καφενεία και τα σουβλατζίδικα. να δώ τι θα κάνουμε από Δευτέρα 9 Οκτωβρίου σε αυτήν την
    Χώρα.

    Μήπως γι' αυτό "την έκανε" ο Δραγασάκης και πήγε στην θέση του ο υπερέμπιστος του Αλέξη, ο Φλαμπουράρης.
    Μα εγώ ήξερα ότι είχε ρυθμίσει την καθημερινότητα των πολιτών. Η εποπτεία και των τραπεζών μήπως του έρθει λίγο
    βαρειά. ΄Η θα τα καταφέρει όσο τα κατάφερε στο γραφείο καθημερινότητας του πολίτου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Το καθεστώς της μεταπολίτευσης ξεκίνησε με την απατεωνιά του Καραμανλή να επαναφέρει εν μέρει σε ισχύ το Σύνταγμα του 1952, με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούσαν τον βασιλέα !!!και μετά να οργανώσει το δημοψήφισμα για να καταργήσει τη βασιλεία!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μόλις ανέλαβε ο Καραμανλής από την Χούντα το 1974, επανέφερε, ως φυσικόν, τον Σύνταγμα τού 1952, που είχε καταργηθεί, ή τού οποίου, έστω, άρθρα είχαν ανασταλεί από την δικτατορία. Απόντος τού βασιλέως, τα καθήκοντά του ορίστηκε ότι αναλαμβάνει ο ΠτΔ, ενώ κανονικά θα έπρεπε να τα είχε αναλάβει αντιβασιλεύς, όπως έγινε το 1944. Ίσως αυτό να θεωρηθεί λεπτομέρεια, αλλά δεν είναι, διότι, αναθέτοντας τα καθήκοντα του βασιλέα σε ΠτΔ, προεξοφλεί τρόπον τινά το αποτέλεσμα τού επακολουθήσαντος δημοψηφίσματος.

      Το νέο Σύνταγμα ήταν ένα αλαλούμ, γραμμένο και ραμμένο στα μέτρα τού Καραμανλή, το οποίο προέβλεπε εκλογή τού ΠτΔ από την Βουλή, αλλά ταυτοχρόνως τον εξόπλιζε με εξουσίες, που μόνο σε προεδρικές δημοκρατίες υπάρχουν, όπου όμως ο ΠτΔ κυβερνά, εκπροσωπεί την χώρα και εκλέγεται από τον λαό.

      Διαγραφή
    2. Να συμπληρώσω κάτι βασικό: Το μόνο που θ' αλλάξει είναι ότι θα πάψει ο ΠτΔ να είναι αντικείμενο συναλλαγής των κομμάτων, εκβιασμών κλπ. Επίσης, αν το νέο Σύνταγμα προβλέπει εκλογές κάθε 4-5 χρόνια και υπουργικό συμβούλιο εξωκοινοβουλευτικό, τότε θα γλυτώσουμε από πρόωρες εκλογές, θα έχομε περισσότερη σταθερότητα και ο ΠτΔ δεν θα υπόκειται σε εκβιασμούς υπουργοποίησης από κομματικά στελέχη.

      Ποιος θα τα κάνει, όμως, όλα αυτά; Ποιος θ' αλλάξει το πολίτευμα τής χώρας, αναθεωρώντας άρθρα, που το άρθρο 110 τού παρόντος Συντάγματος απαγορεύει την αναθεώρησή των;

      Διαγραφή
  10. Ειναι κοινη διαπιστωση φσνερα οτι οπως κι αν εγινε αυτο το καθεστως..οπως κι αν λειτουργησε..κατεληξε εδω.Σε κατι αχρηστο...κι αποκρουστικο.Ενα καθεστως κακοποιων.Πολυ λιγη σημασια εχει το ..ιστορικο του παρελθον...ποιος το εκανε...πως...και γιατι.Εδω εχουμε κατι αχρηστο για πεταμα.Θα περιμενα να ασχοληθουμε με το τι θα κανουνε στο εξης κι οχι με την ιστορια των σκουπιδιων.Αυτο αξιζει μονο τωρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Με όλο τον σεβασμό, θεωρώ ότι η βαρύτητα των επισημάνσεων, από άνθρωπο που εκπροσωπεί τον ένα εκ των δύο μορφών πολιτεύματος και υποκειμενική είναι και άνευ σημασίας,ειδικά όταν η οικονομική κατάσταση της χώρας, υποδηλώνει την αναγκαιότητα για αλλαγή πολιτεύματος,αφού αυτό της μεταπολίτευσης έχει προ πολλού τελευτησει, απο πολλές απόψεις . Προεδρική Δημοκρατία,προεδρος αντιπρόεδρος, 100 μέλη γερουσία, 100 μελη βουλευτες, Γενικός Εισαγγελέας, υπηρεσια Εσωτερικών υποθέσεων με εντελως ανεξάρτητη ιεραρχία, κλπ κλπ.... Αλήθεια ποιος ειναι ο προυπολογισμος συνολικά όμως, μισθοι κοστος λειτουργίας κλπ ....κλπ.... για μια υπογραφή νόμων ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.