O πολιτικός και στρατιωτικός ρόλος των Βρετανών στην εισβολή του 1974

Μνημειώδες έργο της βρετανικής διχοτομικής πολιτικής στην Κύπρο αποτελεί το άκρως απόρρητο έγγραφο που φέρει τον τίτλο «Μνημόνιο για πιθανά σχέδια διχοτόμησης της Κύπρου» (A Μemorandum on Possible Schemes for the Partition of Cyprus) ημερομηνίας 10 Νοεμβρίου 1956. Σύμφωνα με το έγγραφο σκοπός του είναι να «εξέτασει τα πιθανά σχέδια για τη διχοτόμηση της Κύπρου σε ελληνική και τουρκοβρετανική ζώνη ή σε ελληνική, τουρκική και βρετανική, λαμβάνοντας υπόψη τις στρατηγικές, κοινωνικές και οικονομικές απαιτήσεις των ενδιαφερόμενων μερών».
Το έγγραφο αναφέρει συγκεκριμένα πέντε διαφορετικά σχέδια διχοτόμησης της Κύπρου αλλά πριν να τα αναφέρει παρουσιάζει κάποιες γενικές παρατηρήσεις για τον τρόπο και μέθοδο διχοτόμησης. Όλες οι παρατηρήσεις επαληθεύτηκαν τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Αυτο είναι το 5 σχέδιο .
Ε) Τουρκική Ζώνη: Η Καρπασία και Ανατολική Μεσαορία, με παραμονή Βρετανών πολιτών στην Ελληνική και Τουρκική Ζώνη. Αυτή η πρόταση είναι αρκετά καλή από διάφορες πλευρές, εξαιρουμένης της μη διοίκησης και επικοινωνίας των Βρετανών πολιτών. Οι Τούρκοι παίρνουν την περιοχή της Ανατολικής Μεσαορίας και τα χαμηλά υψώματα της Καρπασίας. Οι Έλληνες παίρνουν το υπόλοιπο του νησιού συμπεριλαμβανομένου του υδροφόρου κόλπου της Μόρφου και των βουνών του Τροόδους. Η τουρκική περιοχή εξυπηρετείται από το λιμάνι της Αμμοχώστου και έχει ένα καλό οδικό δίκτυο. Η ελληνική ζώνη έχει τρία λιμάνια, ήτοι τη Λάρνακα που εξυπηρετεί την Κεντρική και Ανατολική περιοχή, τη Λεμεσό που εξυπηρετεί την Νότια περιοχή και την Πάφο για την Δυτική περιοχή. Επιπλέον οι Έλληνες έχουν το Καραβοστάσι και την Πόλη».

Το Συμπέρασμα των Βρετανών-Η εκτέλεση των Τούρκων
Από την πιο πάνω εκπληκτικά λεπτομερή ανάλυση και επεξήγηση των Βρετανών προέκυψε το συμπέρασμα ως προς το σχέδιο που ήταν το πιο βιώσιμο και ορθό, ως ακολούθως:
«Για τους λόγους που έχουν ήδη αναφερθεί, για όλα τα προτεινόμενα σχέδια, κρίνεται δόκιμο ότι το σχέδιο Ε έχει τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, δεδομένου ότι θα αποφευχθεί ο διαχωρισμός των Βρετανών που διαμένουν στις εν λόγω περιοχές. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών είναι αναγκαία για αυτή τη λύση, όπως φυσικά και για όλες τις άλλες». Το πιο πάνω έγγραφο που παρουσιάζεται δημιούργησε την πολιτική και στρατηγική θεσμική μνήμη για τον χειρισμό του Κυπριακού τόσο από την Βρετανία όσο και από την Τουρκία τα επόμενα χρόνια. Πέραν του γεγονότος ότι όλες οι εισηγήσεις του εγγράφου έγιναν πράξη τα επόμενα χρόνια (π.χ πράσινη γραμμή, ανταλλαγές πληθυσμών κλπ), η δημιουργία δύο ξεχωριστών γεωγραφικών, διοικητικών και πληθυσμιακών περιοχών ήταν σαφές κατασκεύασμα της διχοτομικής βρετανικής πολιτικής του 1950 και που σήμερα, 60 χρόνια μετά, μετουσιώνεται στην λεγόμενη διζωνική-δικοινοτική λύση. Η τούρκικη εισβολή τον Ιούλιο του 1974 έκανε πράξη τα πρώτα «σχέδια επί χάρτου» των Βρετανών που έγιναν το 1956. Η βίαιη μετακίνηση πληθυσμών και ο de facto γεωγραφικός διαχωρισμός σε δύο ζώνες έγινε πραγματικότητα

Το 1974 οι Βρετανοί, όπως μας φανερώνουν τα έγγραφα του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών, είχαν καταστρώσει ένα φοβερό δίκτυο διασύνδεσης/επικοινωνίας με την ονομασία «Cyprus Emergency - Communications Organisation» για να παρακολουθούν και να μεταδίδουν στο Whitehall (την καρδιά της βρετανικής κυβέρνησης στο Λονδίνο) λεπτό προς λεπτό το τι συνέβαινε στην Κύπρο. Περιλαμβανομένης και δορυφορικής κάλυψης.
Οι προετοιμασίες ξεκίνησαν αρκετά νωρίς και από τις 17 Ιουλίου τα διάφορα πλοία του Βασιλικού Ναυτικού βρισκόντουσαν σε κοντινή απόσταση από την Κύπρο. Οι Βρετανοί ισχυρίζονταν ότι όλες αυτές οι προετοιμασίες είχαν στόχο τρεις επιχειρήσεις: Τη διάσωση Βρετανών υπηκόων, τη διασφάλιση της ακεραιότητας των Βάσεών τους και τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων τους.
Η Κύπρος βρισκόταν κυριολεκτικά σε βρετανικό κλοιό με διάφορα βρετανικά πλοία του βρετανικού βασιλικού ναυτικού να τη ζώνουν από τη μια άκρη μέχρι την άλλη.
Από οδηγία που πήρε το Βρετανικό Αρχηγείο Μέσης Ανατολής στο Ακρωτήρι με το χαρακτηριστικό τίτλο «Διοίκηση και έλεγχος της Κύπρου» (Command and Control Cyprus) βλέπουμε τις λεπτομέρειες της βρετανικής στρατιωτικής ετοιμότητας στο νησί, καθώς και τα ονόματα των βρετανικών πλοίων που χρησιμοποιήθηκαν για έλεγχο και «προστασία» της τουρκικής εισβολής. Αυτά ήταν: HERMES, DEVONSHIRE, ANTROMEDA, RHYL, BRIGHTON, ONSLAUGHT, OLAWEN, OLNA, REGENT, GOLD ROVER (δύο εκ των οποίων ήταν υποβρύχια). Τα δε ARK ROYAL, GURKHA, TIDEFLOW, LYNESS, βρισκόντουσαν σε αναμονή δυτικά του Γιβραλτάρ.

Η στρατηγική για τις Βάσεις
Οι Βρετανοί, όπως μας έδειξαν τα έγγραφα και προηγούμενων χρόνων, είχαν φθάσει πλέον στο σημείο να μπορούν να εγκαταλείψουν τις βρετανικές βάσεις στο νησί, ή τουλάχιστον τη Βάση Δεκέλειας και να διατηρήσουν μόνο το Ακρωτήρι. Δεν το τολμούσαν, όμως, γιατί αντιμετώπιζαν (και αντιμετωπίζουν μέχρι σήμερα προφανώς τα ίδια προβλήματα) ορισμένα σοβαρά εμπόδια. Πρώτο και το πλέον επίμαχο, ήταν το πρόβλημά τους να επιστρέψουν σε τέτοια περίπτωση τις περιοχές των βάσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Κάτι που δεν ήθελαν να κάνουν. Μεταξύ των χρόνων 1972 - 1976 (σε συνέχεια προηγούμενων) συζητήθηκε το θέμα αυτό και καταγράφτηκαν τα εξής:
Από το 1972 είχαν αποφανθεί ότι πολλοί από τους λόγους που εξυπηρετούνταν με τις βάσεις δεν υφίσταντο πλέον και ορισμένοι άλλοι θα εξαφανίζονταν σύντομα. Οι υπηρεσίες που παρέμεναν ήταν: Η προστασία των Βάσεων, η περισυλλογή πληροφοριών (κατασκοπευτικοί σταθμοί), η διατήρηση ενός αεροδρομίου, υποστήριξη στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Καμιάν από τις υπηρεσίες αυτές δεν είχαν τον πρόθεση να διατηρήσουν επ' αόριστον. Ο λόγος για τη διατήρηση των Βάσεων στην Κύπρο για την ώρα ήταν ίσως το γεγονός ότι αν αποσύρονταν από την Κύπρο θα σήμαινε την επιστροφή των περιοχών των Βάσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Κάτι τέτοιο θεωρούσαν ότι θα δημιουργούσε σοβαρή ένταση τοπικά και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις... Η απόφαση για την Αμυντική Αναθεώρηση τόνιζε την συγκέντρωση δυνάμεων στην Κεντρική Περιοχή του ΝΑΤΟ και στον ανατολικό Ατλαντικό... γι' αυτό και προέβαιναν σε κάθε οικονομία στις δυνάμεις τους στην Κύπρο. «Προς το παρόν δεν έχουμε σχέδια να αποσυρθούμε ολοκληρωτικά από τις βρετανικές κυρίαρχες βάσεις. Κατά καιρούς η κυβέρνηση της Κύπρου και οι Τουρκοκύπριοι εξέφρασαν δυσαρέσκεια για την παρουσία μας στην Κύπρο, όμως τα αισθήματά τους δεν συνιστούν μια συνεπή καμπάνια για την αποχώρησή μας. Ενόψει της γεωγραφικής τοποθεσίας της Ανατολικής βάσης (Δεκέλειας) είναι μάλλον αδύνατον για να έχουμε οποιεσδήποτε πιέσεις από τους Ελληνοκύπριους για την αποχώρησή μας στο προβλεπόμενο μέλλον... Περαιτέρω από οποιαδήποτε βάση και αν αποσυρθούμε θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τεράστια οικονομικά έξοδα για να μεταφέρουμε τη μια στην άλλη... Για την ασφάλεια και προστασία των Βάσεων έχουμε επιπρόσθετη αεροπορική δύναμη έτοιμη (με Φάντομς) για ενισχυτικό ρόλο και επίσης να στείλουμε πυραύλους εδάφους / αέρα για την υπεράσπισή τους..», έγραψαν.

Στρατηγικό σημείο
Εκτός από τους προαναφερθέντες λόγους, συμπληρώνουν τα έγγραφα, πρέπει να τονιστεί ότι το «Ακρωτήρι μας χρειάζεται ως στρατηγικό σημείο μέχρι που η Αμυντική μας Αναθεώρηση για αποχώρηση από τα ανατολικά του Σουέζ ολοκληρωθεί (Μάρτιο του 1976) και καθώς παραμένουμε στο Ομάν. Επίσης, μέρος των δυνάμεών μας στο νησί επιλαμβάνεται σημαντικών υπηρεσιών περισυλλογής πληροφοριών / κατασκοπίας, σοβαρά αναγκαίων τόσο για τις ανάγκες του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και των συμμάχων μας... Το Νο. 9 Signal Regiment ή το 33SU έχει κατασκοπευτικό ρόλο. Οι λεπτομέρειες για το ρόλο και την οργάνωσή του είναι απόρρητες. Αν δε η Υποεπιτροπή ζητήσει να επισκεφθεί τον Αγ. Νικόλαο, πρέπει να δοθεί μια δικαιολογία και η πρόταση να απορριφθεί. Οι Αμερικανοί τεχνικοί πρέπει να κρατηθούν μακριά, και αν ερωτηθείτε γι' αυτούς να πείτε σχετίζονται με τις αμερικανικές πτήσεις U-2 ή πως σχετίζονται με την εγκατάσταση και διατήρηση αμερικανικών εμπορικών εγκαταστάσεων επικοινωνίας.
Τα U-2 πετούν και παρακολουθούν τις περιοχές της εκεχειρίας στη Μέση Ανατολή...».

Οι Τούρκοι βομβάρδιζαν τα πλοία τους
Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεκραφ» στις 25 Αυγούστου 1974 έγραψε πως οι ίδιοι οι Τούρκοι βομβάρδισαν δικά τους πλοία. Η πληροφορία λήφθηκε από ραδιόφωνο του Τελ Αβίβ.
Βομβαρδίστηκε το αντιτορπιλικό «Κοπατεπε» και άλλα δύο κτυπήθηκαν σοβαρά. Λεπτομερής έκθεση προς το Υπουργείο Άμυνας, ημερομηνίας 24 Σεπτεμβρίου 1974, από τον Ναυτικό Ακόλουθο Commander J. S. Guard στην Βρετ. Πρεσβεία στην Άγκυρα, σημείωσε τα ακόλουθα:
Το Μικτό Αρχηγείο Τουρκικών Δυνάμεων για την επιχείρηση (εισβολής) ήταν στα Άδανα, αλλά κάθε άλλο παρά τέτοιο ήταν, εφόσον υπεύθυνος εκεί ήταν ένας μόνο αξιωματικός σύνδεσμος. «Καθώς γνωρίζουμε, και όπως πληθωρικά είδαμε κατά τη διάρκεια της επιχείρησης στην Κύπρο, η μεγάλη αδυναμία των Τούρκων είναι η διοίκηση, ο έλεγχος και ο συντονισμός... Τότε, υπήρχε έντονη πολιτική διαμάχη, η τουρκική κυβέρνηση επέμενε ότι ελληνικά πλοία προσέγγιζαν την Πάφο.
Με ρώτησαν αν γνώριζα και εγώ ζήτησα λεπτομέρειες από το Αρχηγείο Βρετανικών Δυνάμεων στο Ακρωτήρι, το οποίο μου απάντησε πως, ναι υπήρχαν πλοία στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά καθώς τα τουρκικά αεροπλάνα στριφογύριζαν από πάνω ήταν επικίνδυνο να σταλεί αναγνωριστικό. Αυτό ήταν περίπου το μεσημέρι της 21ης Ιουλίου... Στη συνέχεια οι Τούρκοι έστειλαν αντιτορπιλικά για να εξακριβώσουν και παράλληλα η αεροπορία τους έστειλε και άλλα μαχητικά.
Η ορατότητα δεν ήταν καλή στην περιοχή. Η τουρκική αεροπορία έκανε κύκλους για κάποια ώρα και εφόσον ο αρχηγός εξακρίβωσε ότι δεν υπήρχαν ελληνικά πλοία δεν διέταξε επίθεση. Ένας από τους πιλότους, όμως, ήταν αποφασισμένος να κάνει τον ήρωα και βομβάρδισε το αντιτορπιλικό «Κοκατεπε». Στη συνέχεια τού έλειψε η βενζίνη και κατέπεσε 90 μίλα από τη βάση του..
Τα υπόλοιπα τουρκικά πλοία δεν ενδιαφέρθηκαν για ζωντανούς και απομακρύνθηκαν και μετά από 24 ώρες οι Τούρκοι ζήτησαν από εμάς να κοιτάξουμε για επιζώντες. Ούτε πιστεύω γνώριζαν πού ήταν μέχρι πού τους είπαμε εμείς... Ο Διοικητής του «Κοκατεπε» διορίστηκε στο Αρχηγείο του ΝΑΤΟ (Shape)...» (Τα βρετανικά πλοία περιμάζεψαν 72 διασωθέντα μέλη του πληρώματος που άλλα τουρκικά πλοία άφησαν αβοήθητα και εγκατέλειψαν την περιοχή).

Το ελικοπτεροφόρο «Ερμής»
ΤΟ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΟΦΟΡΟ Ερμής (HERMES) δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο για τη μεταφορά Βρετανών υπηκόων, αλλά, όπως και τα άλλα, και για περισυλλογή πληροφοριών, παρακολούθηση κ.ά. Το Ερμης είχε την δυνατότητα ανθυποβριχιακού πολέμου.Το πλοίο αυτό βρίσκονταν απο 19 Ιουλίου στο αγκυροβόλιο του Αποστόλου Ανδρέα στο βορειανατολικό άκρο της Κυπρου , στο μέσο περίπου της πορείας του τουρκικού στόλου απο την Μερσίνα στην Κερύνεια. Η προώθηση του αυτή είχε σαν σκοπό να παρακολουθηθούν οι επιχειρήσεις απο κοντά.Την 22 Ιουλίου μετακινήθηκε απο το σημείο αυτό και έφτασε πολύ κοντά στις ακτές της Κερύνειας. Απο υποκλοπές προέκυψε ότι διατηρούσε επαφή ασυρμάτου με τις δυνάμεις εισβολής. Ενώ και βρετανικά υποβρύχια βρισκόντουσαν σε υπηρεσία, μάλιστα, σε περιοχή που, ούτε οι Αμερικανοί δεν γνώριζαν. Ένα δε, το ONSLAUGHT βρισκόταν ακριβώς στα ίδια νερά με τα τουρκικά. Σύμφωνα με τις εκθέσεις στρατιωτικών γίνεται ξεκάθαρο ότι οι Βρετανοί βρισκόντουσαν σε εξέχουσα θέση ελέγχου και παρακολούθησης της τουρκικής εισβολής και σε θέση, μάλιστα, να ενημερώνουν τους Τούρκους...

Να μην περάσει απαρατηρητο το γεγονός αναχαίτισης αεροπλάνων της ΡΑΦ τα οποία πετύσαν μέσα στο ελληνικό FIR (20 μίλια βορείως του Αγίου Νικολάου της Κρήτης) απο ελληνικά αεροπλάνα.
Κατα την διάρκεια της αναγνωρίσεως τα Βρετανικά αεροσκάφη πήραν επιθετική στάση.

Αναστάτωση στην Κύπρο από αποκάλυψη εγγράφων του Foreign Office για το '74
Δυσφορία και έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει στους κύκλους της κυπριακής πολιτικής ζωής, η δημοσιοποίηση εγγράφων από το βρετανικό Foreign Office που αφορούν στην τουρκική εισβολή στο νησί το 1974. Από τα έγγραφα αυτά προκύπτει ότι η Τουρκία είχε τη σύμφωνη γνώμη της Βρετανίας για να εισβάλει στην Κύπρο και να καταλάβει την βόρεια πλευρά της.
Όπως αποκαλύπτεται από τα απόρρητα έγγραφα της βρετανικής κυβέρνησης για το 1974, που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Σάββατο 1η Ιανουαρίου, η Βρετανία έδωσε, ως τρίτη εγγυήτρια χώρα της Κυπριακής ανεξαρτησίας, ελευθερία κίνησης στην Τουρκία για να εισβάλει στην Κύπρο υποσχόμενη ότι δεν θα την παρεμπόδιζε στην εφαρμογή των σχεδίων της.
Μάλιστα, έγγραφο που αναφέρεται στις κρίσιμες συνομιλίες του Τούρκου πρωθυπουργού, Μπουλέντ Ετζεβίτ, με τον Βρετανό ομόλογο του, Χάρολντ Ουίλσον, στο πρωθυπουργικό γραφείο στη Ντάουνιγκ Στριτ, τη νύκτα της 17ης Ιουλίου, που διήρκεσαν τρεισήμισι ώρες και σε αυτές συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας των δυο χωρών, παρουσιάζει τον Ετζεβίτ να ζητεί από τη βρετανική πλευρά να επιτρέψει την έλευση τουρκικών στρατευμάτων μέσω των βρετανικών βάσεων για να αποφευχθεί, όπως είπε, η αιματοχυσία.
Σε μια στιγμή ο Βρετανός πρωθυπουργός φέρεται να παρατήρησε ότι κατανοεί την έννοια των όσων είχε πει ο ομόλογος του ότι δηλαδή «αν η κατάσταση για την τουρκοκυπριακή κοινότητα επιδεινωθεί η Τουρκία θα αισθανόταν την ανάγκη να παρέμβει». Αλλά, συνέχισε ο Ουίλσον, «δεν νομίζω ότι οι βάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τέτοιου είδους επέμβαση».
Τέσσερις μέρες μετά την εισβολή, σε τηλεφωνική συνδιάλεξη του Ετσεβίτ με τον Ουίλσον, το μόνο που αξίωσε ο Βρετανός Πρωθυπουργός ήταν η προστασία των Βρετανών και των ξένων ειρηνευτών.

Αμερικανικά U2 στο Ακρωτήρι από το 1974!
Δημοσιεύουμε σήμερα απόρρητα έγγραφα του Φόρεϊν Όφις της περιόδου 1977-1978. Σ’ αυτά καταγράφονται αποκαλυπτικά στοιχεία, που αφορούν σημαντικές πτυχές του διπλωματικού παρασκηνίου για το Κυπριακό, την ανάμειξη των Αμερικανών και το ρόλο των βρετανικών βάσεων, στο πλαίσιο του ευρύτερου γεωστρατηγικού σχεδιασμού για την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Στις 04.40 πρωινή της 7ης Δεκεμβρίου 1977 κατασκοπευτικό, υπερσύγχρονο για την εποχή εκείνη, αεροπλάνο της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αεροπορίας τύπου U2, που ανήκε στην αεροπορική βάση Beale της Καλιφόρνια, συνετρίβη αμέσως μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της βάσεως Ακρωτηρίου, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί στο συγκρότημα επιχειρήσεων της βάσης με μεγάλο αριθμό προσωπικού, προξενώντας τεράστιες ζημιές. Ως αποτέλεσμα, σκοτώθηκε ο Αμερικανός πιλότος Robert. A. Henderson και τέσσερις πολίτες υπάλληλοι. Τραυματίστηκαν, επίσης, σοβαρά Βρετανός πολίτης και άλλα τέσσερα μέλη της ΡΑΦ, μεταξύ των οποίων μια γυναίκα, ενώ άλλο ένα πρόσωπο, πολίτης κι αυτός, τραυματίστηκε ελαφρά.
Το αεροπλάνο, σύμφωνα με τα βρετανικά έγγραφα, ξεκίνησε κάτω από ομαλές συνθήκες και καθαρό καιρό, όμως, σε ύψος τριάντα ποδών, έκανε αριστερή στροφή και συνετρίβη.
Το Λονδίνο, αμέσως μετά το δυστύχημα, σύστηνε, όπως, στην πρώτη γραμμή των επίσημων δηλώσεων, η ηγεσία των βάσεων τονίσει ότι η Αμερικανική Στρατιωτική Αεροπορία χρησιμοποιούσε το Ακρωτήρι για παρακολουθήσεις της περιοχής της Μέσης Ανατολής και προς υποστήριξη των ειρηνευτικών επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών, με την πλήρη γνώση των ενδιαφερομένων μερών.
«Ο Αμερικανός πιλότος ήταν ένας από τους πλέον έμπειρους Αμερικανούς πιλότους των U2. Είχε φθάσει στην Κύπρο την περασμένη Δευτέρα από την ημέρα του δυστυχήματος ως αντικαταστάτης, εφόσον δύο από τους τρεις τακτικούς πιλότους στην Κύπρο είχαν τραυματιστεί σοβαρά σε αυτοκινητικό δυστύχημα το προηγούμενο Σάββατο, στο οποίο (δυστύχημα) είχε, επίσης, σκοτωθεί Βρετανός δάσκαλος».
Επίσης, να προσθέσουμε και την επιπλέον πληροφορία από το διαδίκτυο, ότι, το αεροπλάνο που απογειωνόταν από το Ακρωτήρι το πρωί για τις επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, δεν ήταν το ίδιο που επέστρεφε αργότερα...
Η ηγεσία των βάσεων δυσανασχετούσε από το 1975!
Ερευνώντας βαθύτερα τα βρετανικά έγγραφα, βρήκαμε ότι η αμερικανική παρουσία στη βρετανική στρατιωτική βάση Ακρωτηρίου πήγαινε πολύ πιο πίσω, εξηγώντας και την επιμονή του Χένρι Κίσινγκερ, το1974, να αντιτίθεται στη βρετανική αποχώρηση και εγκατάλειψη των βάσεων (Το Λονδίνο, τέλος του 1974, είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει οριστικά τις βάσεις, όταν και ο Κίσινγκερ ικέτευε, ουσιαστικά, την κυβέρνηση Γουίλσον/Κάλαχαν να παραμείνουν. Έτσι, με την πολιτική του ρητού «το ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δύο μαζί το πρόσωπο», ο Κάλαχαν έπεισε τον Κίσινγκερ να υιοθετήσει τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ανατρέποντας την αρχική υποστήριξη του τελευταίου για λύση καντονοποίησης).
Την παρουσία των U2 στο Ακρωτήρι επιβεβαίωσε με απάντησή του ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας Άρτζι Χάμιλτον από τη Βουλή των Κοινοτήτων, στις 15 Ιουνίου 1990, όταν, σε ερώτηση του βουλευτή Ρέτμοντ, από πότε τα αμερικανικά κατασκοπευτικά U2s χρησιμοποιούν τις διευκολύνσεις της ΡΑΦ στο Ακρωτήρι, απάντησε:
«Τα αεροπλάνα της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αεροπορίας U2 έχουν μόνιμα εγκατασταθεί στη βάση της ΡΑΦ στο Ακρωτήρι από το 1974, στα πλαίσια διευθετήσεων ειρηνευτικών παρακολουθήσεων στη Μέση Ανατολή, εν γνώσει όλων των κυβερνήσεων που είναι απευθείας αναμεμειγμένες».
Όμως, η αναφορά αυτή αποσιωπήθηκε από τα Μ.Μ.Ε. στην Κύπρο...
Με περαιτέρω έρευνα σε αμερικανικά έγγραφα, βρίσκουμε ότι, τα αμερικανικά U2, όντως χρησιμοποιούσαν τη βάση Ακρωτηρίου από το 1974. Το πρόγραμμα σχετιζόταν με το πρόγραμμα της CIA 1954-1974, για χρήση των κατασκοπευτικών U2 σε επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή.
Από τότε, στο Ακρωτήρι στάθμευσαν για το σκοπό αυτό 75 Αμερικανοί, βοηθούμενοι και από μερικούς Κυπρίους.

Από την περίοδο 1973-1974 τα πρώτα U2
Η χρήση της βάσεως Ακρωτηρίου από τα U2 είχε αρχικά σχεδιαστεί να ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 1973, αλλά, αρχικά, εκείνη η απόφαση ακυρώθηκε. Ωστόσο, πραγματοποιήθηκε το 1974. Απόσπασμα των U2 έφθασε στο Ακρωτήρι στις 21 Απριλίου 1974, όταν η CIA ανέλαβε να παρακολουθεί τις παραμεθόριες περιοχές μεταξύ Ισραήλ - Αιγύπτου και Ισραήλ - Συρίας.
Μεταξύ 12 Μαΐου και 28 Ιουλίου 1974, το απόσπασμα έκανε έξι παρακολουθήσεις από το Ακρωτήρι.
Την 1ην Αυγούστου 1974, η ευθύνη, τόσο για τις πτήσεις όσο και για τις επιχειρήσεις των αεροπλάνων αυτών, πέρασε πια από τη CIA στα χέρια της Αμερικανικής Στρατιωτικής Υπηρεσίας - όπως και ολόκληρο το πρόγραμμα των U2.
Αρχικά οι επιχειρήσεις των αεροπλάνων αυτών είχαν συμφωνηθεί, όπως αναφέρουν τα έγγραφα, με χώρες της Μέσης Ανατολής, όμως, έκτοτε (από τη συμφωνία), οι Αμερικανοί απέβλεπαν στην επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Ωστόσο, οι επικεφαλής των βάσεων προβληματίζονταν, γιατί, όπως έλεγαν, αν αυτό γινόταν γνωστό στη Δημοκρατία, θα ενισχυόταν η προπαγάνδα εναντίον των βάσεων και γενικότερα της βρετανικής παρουσίας.
Τον Ιούλιο του 1975, η στρατιωτική ηγεσία των Βρετανικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής στην Κύπρο άρχισε να δυσανασχετεί, πλέον, σοβαρά, και, ως εκ τούτου, ζήτησε την άμεση βοήθεια του Υπουργείου Άμυνας της Βρετανίας για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου περαιτέρω αύξησης των U2 στο Ακρωτήρι και του αμερικανικού προσωπικού. Πίστευε ότι ήταν αναγκαίο να κρατηθεί η παρουσία των Αμερικανών σε χαμηλότερα επίπεδα και ζητούσε όπως ανατεθούν οι εργασίες αυτές σε Βρετανούς, για να απαλλαγούν από την αμερικανική παρουσία στη βάση.
Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες για το θέμα, λίγο μετά το ατύχημα της 7ης Δεκεμβρίου 1977, οι επιχειρήσεις των U2 μεταφέρθηκαν σε αεροπορική βάση στην ανατολική Αγγλία. Κατά τη διάρκεια του 1977, τα αμερικανικά κατασκοπευτικά απογειώνονταν από το Ακρωτήρι για εξορμήσεις παρακολουθήσεως ρουτίνας στην Έρημο του Σινά και όχι μόνον... Άλλες πληροφορίες, όμως, σημειώνουν ότι η παρουσία των αεροπλάνων αυτών συνεχίστηκε και μετά το ατύχημα...

Τα… νέα «έφτασαν» 9 χρόνια μετά
Στις 18 Οκτωβρίου 1999, ανταπόκριση του ΚΥΠΕ σημείωνε: «Αποκαλύφθηκε σήμερα ότι, τουλάχιστον 2 αναγνωριστικά U2, βρίσκονται μόνιμα στη βάση Ακρωτηρίου, απ’ όπου ελέγχουν τον κυπριακό ουρανό σε ύψος 50-70 χιλιάδων ποδών, διατηρώντας σιωπή ασυρμάτου σε σχέση με την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Κύπρου. Τα U2 είναι εξοπλισμένα με υψηλής τεχνολογίας κάμερες παρακολούθησης και μπορούν να μεταδίδουν τις πληροφορίες αυτές σε εγκαταστάσεις των βάσεων στο έδαφος».
(Δηλαδή, αν και από τις 15 Ιουνίου 1990 η βρετανική κυβέρνηση, με δημόσια αποδοχή από τα έδρανα της Βουλής των Κοινοτήτων, παραδέχθηκε τη μόνιμη εγκατάσταση των αμερικανικών κατασκοπευτικών στη βάση Ακρωτηρίου, χρειάστηκε στο ΚΥΠΕ εννιά ολόκληρα χρόνια να «ανακαλύψει» την παρουσία τους και τις κατασκοπευτικές τους επιχειρήσεις και ικανότητες...).

Ο βομβαρδισμός της Αμμοχώστου και οι προβλέψεις των Βρετανών
Ποιες ήταν οι προβλέψεις των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και οι εκτιμήσεις τους για την εξέλιξη των πραγμάτων στο νησί. Το παρασκήνιο της εκεχειρίας, της τουρκικής προέλασης και της επιχείρησης διάσωσης από τους Άγγλους των Βρετανών υπηκόων.
Το πρωί της 22ας Ιουλίου, καθώς βρετανικά στρατεύματα ερευνούσαν στην Αμμόχωστο για τυχόν εναπομείναντες Βρετανούς πολίτες, η πόλη δέχθηκε τουρκικούς βομβαρδισμούς. Ένα βρετανικό τεθωρακισμένο κτυπήθηκε, δύο στρατιώτες τραυματίστηκαν, εκ των οποίων ο ένας σοβαρά. Τα τεθωρακισμένα έφεραν βρετανικές σημαίες και δεν βρισκόντουσαν στην περιοχή που ελέγχει η Εθνική Φρουρά, αλλά το Φόρεϊν Όφις ήταν της άποψης ότι η επίθεση ήταν αποτέλεσμα λογικού λάθους και η διαμαρτυρία ήταν απλώς “for the record”.
Οι τουρκικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν. Προσωπικό στις αποθήκες Lion House παρακολουθούσε με λεπτομέρεια τους βομβαρδισμούς, με βόμβες ναπάλμ, της τουρκικής αεροπορίας, πάνω σε κύρια κτίρια της πόλης. Δύο μεγάλα ξενοδοχεία, το Salaminia Towers και το Golden Marianna, είχαν βομβαρδιστεί σκόπιμα, γιατί το ένα τουλάχιστον εχρησιμοποιείτο από την Εθνική Φρουρά, πολλά από τα στελέχη της οποίας υπέστησαν σοβαρά εγκαύματα και αργότερα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα μέσω Ακρωτηρίου. Το Σαλαμίνια καταστράφηκε ολοσχερώς, ενώ το Μαριάννα υπέστη σοβαρές ζημιές.

Τουρκική προέλαση 20 - 22 Ιουλίου
Τις τρεις πρώτες μέρες της τουρκικής εισβολής, από τα ξημερώματα του Σαββάτου, 20 Ιουλίου, έως τη νεφελώδη εκεχειρία στις 16.00 της Δευτέρας, 22 Ιουλίου, οι τουρκικές δυνάμεις το μόνο που κατάφεραν να καταλάβουν ήταν ένα στενό κομμάτι, περίπου 15 μιλίων σε πλάτος, ξεκινώντας από την ακτή δυτικά της Κερύνειας προς τη βόρεια άκρη της Λευκωσίας.
Η τουρκική πρόοδος την πρώτη μέρα ήταν πολύ μικρή. Οι αλεξιπτωτιστές τους, που έπεσαν μεταξύ των βουνών της Κερύνειας και της Λευκωσίας, περιορίστηκαν στο να σταθεροποιήσουν τις θέσεις τους στον τουρκικό θύλακα του Κιόνελι, καθώς οι θαλάσσιες δυνάμεις τους σταθεροποιούσαν ένα μικρό προγεφύρωμα στην ακτή, πέντε μίλια δυτικά της Κερύνειας. Τις επόμενες μέρες οι δυνάμεις εκείνες ενώθηκαν διαμέσου της διόδου της Κερύνειας, όμως όχι δίχως την απώλεια πολλών ζωών και τεθωρακισμένων, ως επί το πλείστον λόγω της ανάξιας χρήσης των στενών δρόμων στα βουνά και λόγω των τολμηρών τακτικών των Διοικητών της Εθνικής Φρουράς. Υπολογίζεται ότι το πρωί της 21ης Ιουλίου η δύναμη των στρατευμάτων εισβολής ήταν 6.000 άνδρες και 40 τεθωρακισμένα.

«Τα παιδιά μας τα έβαλαν με τους πάνοπλους εισβολείς»
Ο Βρετανός Υπατος Αρμοστής Όλβερ, συνοψίζοντας την κατάσταση το πρωί της 22ας Ιουλίου, είπε: “Κάπως, προς έκπληξή μας, οι ελληνοκυπριακές δυνάμεις έχουν κρατήσει τις θέσεις τους και άντεξαν την πίεση. Η γενική εικόνα είναι η τουρκική σύγχυση ως προς τους στόχους των. Απέτυχαν να εκμεταλλευθούν τις ευκαιρίες που είχαν και, μέχρι σήμερα το πρωί, δεν έχουν επιδείξει πραγματική δύναμη”. Στη συνέχεια ο κ. Όλβερ είπε ότι οι Τουρκοκύπριοι μαχητές δεν μπορούσαν να κρατήσουν περισσότερο και στη Λεμεσό είχαν ήδη παραδοθεί. Στην Πάφο (παρόλη την υποστήριξη της τουρκικής αεροπορίας), Πόλη Χρυσοχούς, Λεύκα, Τσάτος και Αμμόχωστο, η κατάρρευσή τους ήταν αναμενόμενη. Όμως -πρόσθεσε- έγιναν περαιτέρω τουρκικές αποβιβάσεις το ίδιο πρωί στον Καραβά, και συμπέρανε ότι οι τουρκικές δυνάμεις θα προσπαθούσαν να καταλάβουν την πόλη της Κερύνειας πριν από την εκεχειρία.Στις 15.35 της 23ης Ιουλίου ο κ. Όλβερ ενημέρωσε πως ο Νίκος Σαμψών παραιτήθηκε και ο Γλαύκος Κληρίδης δέχθηκε να αναλάβει ως αναπληρωτής Πρόεδρος. Ο κ. Όλβερ καλωσόρισε την εξέλιξη με το Γλ. Κληρίδη, ο οποίος είπε ότι θα είχε θετική και αποτελεσματική επιρροή στα πράγματα, ειδικά στον τομέα των ενδοκοινοτικών διαπραγματεύσεων, με τις καλές του σχέσεις με τον Ντενκτάς.Ανησυχίες για εμπλοκή της Ελλάδας σε πόλεμο με την Τουρκία εκφράστηκαν από διπλωματικούς κύκλους την ημέρα πριν από την τουρκική εισβολή, όμως ήταν στις 21 Ιουλίου που αυτός ο φόβος ήταν πιο εμφανής... Όμως, εκ των υστέρων, το απειλητικό αυτό ενδεχόμενο εξασθένισε, καθώς η Ελλάδα γνώριζε ότι θα ήταν ένας πόλεμος τον οποίο δεν είχε ελπίδα να κερδίσει...

Η εκκένωση της Κερύνειας
Οι τουρκικές αποβάσεις δυτικά της Κερύνειας και η σύγχυση που προκλήθηκε από τις εμπόλεμες συγκρούσεις στην περιοχή εξέθεσαν τους Βρετανούς κατοίκους και τουρίστες σε μεγάλους κινδύνους και δυσκολίες. Γι’ αυτό, ο Διοικητής και ο κ. Όλβερ συμφώνησαν στις 21 Ιουλίου ότι, τελικά, μόνο διά ναυτικής επιχείρησης ήταν δυνατή η μεταφορά τους.
«Είχε συμφωνηθεί η επιχείρηση απομάκρυνσής τους, νοουμένου ότι υπήρχε η έγκριση της Αθήνας και της Άγκυρας, να ξεκινήσει την αυγή της 22ας Ιουλίου, και, γι’ αυτόν το σκοπό, διατάχθηκαν τα HMS ANDROMEDA, HMS RHYL, HMS OLNA να προχωρούσαν προς την περιοχή.
Όμως, καθ’ όλην τη νύχτα της 21/22 Ιουλίου και παρά τις έντονες διπλωματικές δραστηριότητες, δεν έγινε κατορθωτή η τουρκική έγκριση. Το μεσημέρι της 22ας Ιουλίου, με την προοπτική εκεχειρίας στις 16.00, το Φόρεϊν Όφις είπε ότι οι υπουργοί συμφώνησαν να αναβάλουν την επιχείρηση. Είναι ξεκάθαρο, τώρα, ότι ο κύριος λόγος για την τουρκική άρνηση στην επιχείρηση ήταν η αποτυχία τους, έως εκείνη την ώρα, να καταλάβουν την Κερύνεια, και η ανάγκη να συνεχίσουν τις ενισχύσεις του προγεφυρώματός τους ανενόχλητοι. Ο ισχυρισμός ότι το είχαν καταφέρει, πρώτα με ανταπόκριση, την 21ην Ιουλίου, από το Μπι Μπι Σι και τους τρεις ανταποκριτές του στην περιοχή, ήταν λανθασμένος...

Η βρετανική επιχείρηση…
»Στις 22 Ιουλίου είχαμε 2.000 Βρετανούς και άλλους υπηκόους, άλλων εθνικοτήτων, στην περιοχή Κερύνειας. Στις 15.20 ο κ. Όλβερ, ο οποίος κατέφυγε στο υπόγειο της Υπ. Αρμοστείας, για να προφυλαχθεί από τα τουρκικά πυρά και εκείνα της Εθνικής Φρουράς, πήρε μήνυμα από το Διοικητή, ότι τα βρετανικά HMS HERMES και HMS DEVONSHIRE (στρατιωτικά πλοία του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού) είχαν εξουσιοδοτηθεί να ξεκινήσουν την επιχείρηση διάσωσης στις 19.15. Στις 21.20 ο κ. Κάλαχαν ενημέρωσε ότι η επιχείρηση θα άρχιζε την αυγή της 23ης Ιουλίου και ζήτησε όπως ληφθούν ΑΜΕΣΩΣ οι εγκρίσεις Ελλάδος και Τουρκίας και η δέσμευση ότι οι δυνάμεις τους δεν θα εμπόδιζαν την εκκένωση...».
Όμως, σύμφωνα με την έκθεση, οι Βρετανοί καταγράφουν έναν καταιγισμό ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ αυτών και των Τούρκων, με τους τελευταίους να επιμένουν να μη δέχονται την έναρξη της βρετανικής επιχείρησης, γιατί ακριβώς δεν ήταν έτοιμοι για την ολοκλήρωση των στόχων τους και τη σταθεροποίηση του προγεφυρώματός τους.
Τελικά, ο Διοικητής των Βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων Μέσης Ανατολής πήρε την τελεσίδικη απόφαση και έδωσε την εντολή να ξεκινήσει η επιχείρηση. Προέβη σε έντονες και αυστηρές προειδοποιήσεις προς τους Τούρκους, ότι η βρετανική αεροπορία θα λάμβανε κάθε μέτρο για την ανεμπόδιστη επιχείρηση διάσωσης-εκκένωσης των Βρετανών και άλλων πολιτών που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στην Κερύνεια.

Άρτια επικοινωνία
Και συνεχίζει η πολυσέλιδη έκθεση:
«Ο κύριος λόγος για την επιτυχία της επιχείρησης στην Κερύνεια ήταν οι άρτιες επικοινωνίες. Εξυπαρχής ο Διοικητής είχε προβλέψει ότι έπρεπε οπωσδήποτε να μπορούμε να επικοινωνούμε με τους Τούρκους Στρατηγούς στα γρήγορα. Ο υφιστάμενος σύνδεσμος του ΝΑΤΟ μεταξύ του 280 SU και Σμύρνης ήταν πολύ ‘σιγανός’ και καθόλου σίγουρος. Έτσι, το πρόβλημα ξεπεράστηκε με τη χρήση αεροπλάνου Vulcan, που πετούσε πολύ ψηλά, ως μέσου επικοινωνίας, με το οποίο επείγοντα μηνύματα μπορούσαν να φθάνουν άμεσα στην Άγκυρα και, αντίστροφα, μέσω της Αμερικανικής Αεροπορικής Βάσης, στα Άδανα. Επιπρόσθετα, η χρήση του Vulcan αποδείχθηκε χρησιμότατη στη μεταφορά μηνυμάτων στην ομάδα δράσης του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, καθ’ όλην τη διάρκεια της επιχείρησης της Κερύνειας».

Προβλέψεις των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών
Στις 19 Ιουλίου, η Επιτροπή Μυστικών Υπηρεσιών στο Λονδίνο είχε μελετήσει και αποφανθεί. Γνώριζε με κάθε λεπτομέρεια τους στόχους της Άγκυρας κατά τη διάρκεια της εισβολής, που ακολούθησε την επομένη. Αποφάνθηκε ότι:
«Εντός 12 ωρών ή το πολύ εντός 18 ωρών από την ώρα απόφασης εισβολής η Τουρκία θα μπορούσε να εξασφαλίσει το ζητούμενο. Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να καταλάβουν και να διατηρήσουν υπεροχή αέρος πάνω από την Κύπρο, εκτός και αν βρισκόντουσαν αντιμέτωποι με κάποια κύρια δύναμη, όπως τις ΗΠΑ ή τη Σοβιετική Ένωση.
Οι στρατιωτικοί στόχοι της Άγκυρας για την επέμβαση θα συνεπάγονταν την ανάγκη εξασφάλισης βαθιού λιμανιού και αεροδρομίου, και σε σχέση με το γεωγραφικό διασκορπισμό των Τουρκοκυπρίων. Ευτυχώς, για τους Τούρκους, αυτό ήταν συμβατό.
Η κατάληψη του λιμανιού της Αμμοχώστου και του αεροδρομίου Τύμπου ήταν οι πιο πιθανοί τουρκικοί πρώτοι στόχοι. Οι Τούρκοι μπορούν να εξασφαλίσουν έλεγχο του αεροδρομίου με αλεξιπτωτιστές ή με απευθείας επίθεση. Η δε Αμμόχωστος, με θαλάσσια επίθεση στις εξαίρετες ακτές μεταξύ του λιμανιού και του Πενταδακτύλου. Μετά, θα κατευθυνθούν προς τα σύνορα της Βάσης Δεκέλειας, και, μέσω Τύμπου, στη Λευκωσία και προς την περιοχή Μόρφου. Έτσι η νήσος θα διχοτομηθεί, με τις περισσότερες τουρκικές περιοχές στα βόρεια εντός του διχοτομικού συνόρου...
Οι Έλληνες και Ελληνοκύπριοι στα σίγουρα θα αντισταθούν των Τούρκων, αλλά δεν έχουμε αμφιβολία ότι οι τελευταίοι θα επιτύχουν να κρατήσουν τους στόχους τους. Δεν μπορούμε να κάνουμε ασφαλείς προβλέψεις πόσο θα πάρει στους Τούρκους να επιτύχουν τους στρατιωτικούς τους στόχους, όμως νομίζουμε ότι όλα θα μπορούν να κερδηθούν εντός 24-48 ωρών από την ώρα της απόβασης.

Συμπέρασμα
»Βλέπουμε ότι πρωταρχικός στρατιωτικός στόχος είναι η ντε φάκτο διχοτόμηση του νησιού, με τους Τούρκους να έχουν υπό την κατοχή τους το βορειοανατολικό μέρος, περιλαμβανομένων και του τουρκικού μέρους της Λευκωσίας και του λιμανιού της Αμμοχώστου. Ίσως να πάρουν και ένα κομμάτι στα νοτιοανατολικά, ούτως ώστε να δημιουργήσουν εκεί έναν ασφαλή τουρκικό θύλακα. Δεν πιστεύουμε ότι οι Έλληνες θα μπορέσουν να εμποδίσουν τους Τούρκους από το να κατορθώσουν τους στρατιωτικούς τους στόχους.
Παρ’ όλον ότι η Τουρκία έχει τη στρατιωτική δυνατότητα να καταλάβει ολόκληρη τη νήσο, αμφιβάλλουμε κατά πόσον θα το βρει εθνικά αναγκαίο ή πολιτικά πρέπον. Καθ’ όλην την επιχείρησή τους οι Τούρκοι πιστεύουμε ότι θα προσπαθήσουν να αποφύγουν σύγκρουση με τα βρετανικά στρατεύματα. Θα χρειάζονται να πάρουν μια περιοχή κοντά στη Βάση Δεκέλειας, όμως μάλλον δεν θα χρειαστούν να κάνουν τίποτα κοντά στη βάση Ακρωτηρίου».

Ο Δημητρίου βλέπει Όλβερ
Στις 17 Ιουλίου 1974 ο κ. ΄Ολβερ ενημέρωνε το Λονδίνο με τα εξής:
«Ο νέος υπ. Εξωτερικών κ. Δημητρίου ήλθε στην Υπάτη Αρμοστεία ακάλεστος σήμερα το πρωί και είπε ότι ήταν καθαρά προσωπική επίσκεψη. Αναγκάστηκα να τον δω, όμως εξήγησα ότι και εγώ τον έβλεπα επί προσωπικής βάσεως και δεν σήμαινε οποιαδήποτε αναγνώριση. Το δέχθηκε.
Ισχυρίστηκε ότι η Εθνική Φρουρά είχε πλήρη έλεγχο σ’ όλην τη νήσο, περιλαμβανομένης και της Πάφου. Απoκαταστάθηκε η τάξη και η ζωή επέστρεψε στην ομαλότητα. Αγανακτισμένος από την κτηνωδία της Police Tactical Reserve, είχαν σταλεί αυστηρές οδηγίες για να μην υπάρξουν αντίποινα.Ο κύριος λόγος της επίσκεψης του κ. Δημητρίου ήταν να με διαβεβαιώσει ότι η νέα κυβέρνηση ήταν δημοκρατική, η Βουλή θα λειτουργούσε κανονικά, και, αν υπήρχαν δυσκολίες (πιστεύω ότι εννοούσε τους κομμουνιστές), θα είχαν σύντομα εκλογές. Διαβεβαίωνε ότι ο Κληρίδης θα συνέχιζε ως Πρόεδρος... Η κυβέρνηση θα τιμούσε όλες τις υπάρχουσες διεθνείς υποχρεώσεις και θα παρέμενε αδέσμευτη, με μια διακριτική δυτική επιρροή. Ήθελε τις πιο δυνατές φιλικές σχέσεις με τη Βρετανία. Πίστευε ότι υπήρχε μάλλον μη φιλική αντίδραση προς τους Βρετανούς. Η κυβέρνηση καλωσόριζε την παρουσία των Βρετανικών Βάσεων και ήλπιζε ότι θα παρέμεναν, νοουμένου ότι δεν θα υπήρχε ανάμειξη από τις Βάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου. Τον διαβεβαίωσα ότι ποτέ δεν είχαμε τέτοια πρόθεση...
Ενέπλεξε τον… Λυσσαρίδη
»Ο κ. Δημητρίου τόνισε ότι η κυβέρνηση ήθελε φιλικές σχέσεις με τους Τουρκοκύπριους. Ήταν προσωπικός φίλος του Ντενκτάς και ένας λόγος για την επιλογή του ως Υπουργού Εξωτερικών ήταν η ελπίδα ότι θα επηρέαζε ευνοϊκά τα διεθνή θέματα. Οι ενδοκοινοτικές θα συνέχιζαν, με τον Κληρίδη και το Δεκλερή (που είχε επιστρέψει στην Κύπρο), αντιπροσωπεύοντας την ελληνική πλευρά. Η νέα κυβέρνηση ήταν πλήρως ρεαλιστική για τις δυσκολίες της Ένωσης και θα έκανε ανακοίνωση, διαβεβαιώνοντας την Τουρκία. Υπήρξαν μία ή δύο πράξεις πρόκλησης εναντίον των Τουρκοκυπρίων από υποστηρικτές του Λυσσαρίδη, με την ελπίδα να υποκινηθούν ενδοκοινοτικές ταραχές. Αυτές αντιμετωπίστηκαν δυναμικά...
Ο κ. Δημητρίου προσπάθησε να με πείσει ότι το πραξικόπημα ήταν αυστηρά εσωτερική εξέγερση της Εθνικής Φρουράς, ως αντίδραση στην αυξανόμενη διολίσθηση προς τον κομμουνισμό. Ο κ. Δημητρίου ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για ξαφνική αντίδραση των νέων Κυπρίων στην Εθνική Φρουρά, και αρνήθηκε ανάμειξη Ελλήνων αξιωματικών με εντολές της Αθήνας...».

ΑΠΟΨΗ, ΣΗΜΕΡΙΝΗ, ΕΞΠΡΕΣΣ,thegreekz,freeforums