Στο δρόμο που άνοιξε ο Ανδρέας

Ο νέος πρωθυπουργός κουβαλά βαριές υποθήκες από το ’82 και την ιστορία του πατέρα του

ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΣ ΤΑΡΑΜΟΥΝΤΑ
Ηανάδειξη του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία στην Ελλάδα οδήγησε στην αναβάθμιση των σχέσεων των Αθηνών με τη Λευκωσία. Διακήρυξε από την πρώτη στιγμή πως το Κυπριακό θα αποτελούσε θέμα ύψιστης εθνικής προτεραιότητας. Το ΠΑΣΟΚ λειτούργησε χωρίς τα βαρίδια που σέρνουν πίσω τους οι προερχόμενοι από τη Νέα Δημοκρατία πρωθυπουργοί, λόγω του ότι στην Κύπρο φόρτωσαν μεγάλο μέρος της ευθύνης για την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου στους ώμους του Κωνσταντίνου Καραμανλή, θείου τού τέως πρωθυπουργού. Ο Ανδρέας Παπανδρέου κατάφερε με εκείνη την καθ΄όλα ιστορική επίσκεψή του στην Κύπρο, το Φεβρουάριο του 1982, κάτι εξαιρετικά σημαντικό: αποκατέστησε την Ελλάδα στα μάτια και τις ψυχές των Ελλήνων Κυπρίων.

Μη λησμονούμε ότι η επίσκεψη έγινε με νωπά τα πολλαπλά τραύματα από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Η εδώ άφιξη του Ανδρέα Παπανδρέου αποσύνδεσε την Ελλάδα από την Χούντα… Το ΠΑΣΟΚ με εκείνη την κίνηση, επί προεδρίας Σπύρου Κυπριανού, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των Αθηνών με τη Λευκωσία. Η Ελλάδα έγινε το κύριο στήριγμα της Λευκωσίας στους δύσβατους δρόμους που ακολούθησαν στην πορεία για το Κυπριακό και την ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, στην πρώτη του επίσκεψη στη Λευκωσία, ως πρωθυπουργός κουβαλάει βαριές υποθήκες και δημιουργεί πολλές προσδοκίες. Ο Δεκέμβριος θα είναι ένας σημαντικός σταθμός για το πώς θα εξελιχθεί η συνεργασία των δύο κυβερνήσεων. Ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός θα κριθεί από τη διαχείριση που θα γίνει της αξιολόγησης της Τουρκίας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου συναισθάνθηκε το βαρύ φορτίο που επωμίστηκε από την παλλαϊκή υποδοχή της οποίας έτυχε από τις 27 Φεβρουαρίου μέχρι την 1η Μαρτίου του 1982. Στις πρώτες του δηλώσεις στο αεροδρόμιο της Λάρνακας έδωσε εθνικό νόημα στην υποδοχή του στην Κύπρο. Ανέδειξε τη σημασία της στενής συνεργασίας της Λευκωσίας με την Αθήνα και τον αγώνα της Κύπρου σε δικό του αγώνα. «Πρέπει να σας ομολογήσω ότι σπάνια στη ζωή μου αισθάνθηκα τόση συγκίνηση να πατώ το ιερό έδαφος της Κύπρου. (…) Οποιοσδήποτε συμβιβασμός που θα παραβίαζε τα βασικά δικαιώματα του κυπριακού λαού θα είχε όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για τον ελλαδικό χώρο φοβερές συνέπειες».

Ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής φρόντισε και ξεκαθάρισε τις σκιές που άφησε πίσω από κάθε τι ελληνικό, το πραξικόπημα του ’74. Σταχυολογούμε από την ομιλία του όπως αυτή δημοσιεύεται στο βιβλίο του Χ. Κασκάνη «Casus belli- Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Κύπρος»:
«(…) Πράγματι άφρονες αξιωματικοί, αφού κατόρθωσαν να υπονομεύσουν τις ένοπλες δυνάμεις, παρέμειναν δια της βίας στην εξουσία για εφτά ολόκληρα χρόνια και στο τέλος της καταστροφικής τους πορείας παρέσυραν στην καταστροφή και την μεγαλόνησο, Κύπρο. Η ευθύνη είναι δικής τους, και όχι του ελληνικού λαού, ο οποίος δεν ήταν σε θέση να εκφράσει τον πόθο του για μια Κύπρο ανεξάρτητη, για μια Ελλάδα δημοκρατική. Αλλά παραμένει αλήθεια ότι είναι ελλαδική ευθύνη, όπως και εάν συνέβη».

Σε εκείνη την ιστορική ομιλία του ο Α. Παπανδρέου τόνισε ότι στόχος του ήταν η επούλωση των τραυμάτων, όπως και να περάσει το μήνυμα στον κυπριακό λαό ότι δεν είναι μόνος. Η Ελλάδα, υπογράμμισε από το επίσημο βήμα της κυπριακής Βουλής, γνωρίζει σήμερα άριστα την ευθύνη της απέναντι στον ελληνισμό της Κύπρου.

Ανέδειξε τις ευθύνες όλων
Ο Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥέδωσε διαβεβαιώσεις που είχαν ανάγκη να ακούσουν οι Κύπριοι εκείνη την εποχή: «(…) Τεράστια είναι η ευθύνη που επωμίζονται οι εταίροι, οι σύμμαχοι, οι φίλοι, όταν παρά το γεγονός αυτών των διεκδικήσεων, δεν παίρνουν οποιοδήποτε μέτρο περιορισμού των τουρκικών διεκδικήσεων και συνεχίζουν να οπλίζουν την Τουρκία και να εκσυγχρονίζουν το στρατιωτικό μηχανισμό της με ρυθμούς που ίσως σε μερικά χρόνια να υπονομεύσουν την ισορροπία των δυνάμεων στο Αιγαίο. Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ στην παγκόσμια κλίμακα διακηρύσσουν ότι η ισορροπία είναι προϋπόθεση της ειρήνης, στην περίπτωση του Αιγαίου ανατρέπουν αυτή την αρχή, κάτι που αποτελεί απειλή κατά του έθνους. (…) Είναι αδύνατο να υπάρξει Ελλάδα αν είναι έτοιμη να μην ακούσει τη φωνή των 500 χιλιάδων Ελληνοκυπρίων, οι οποίοι για χρόνια τώρα , ζουν μια μαρτυρική ζωή. (…) Η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κράτος- μέλος των Ηνωμένων Εθνών. Αυτή την ανεξαρτησία τη σεβόμαστε και γι’ αυτή την ανεξαρτησία αγωνιζόμαστε, αλλά δεν μπορούμε ταυτόχρονα να ξεχάσουμε ούτε τις νομικές υποχρεώσεις μας που απορρέουν από το γεγονός ότι είμαστε εγγυήτρια δύναμη, ούτε μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η Κύπρος είναι μια έπαλξη ελληνισμού».
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ