ΕΓΚΕΜΕΝ ΜΠΑΓΙΣ Να γίνουµε συνέταιροι στο Αιγαίο

Αν ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ταγίπ Ερντογάν δεν καταφέρουν να επιλύσουν όλα τα θέµατα στο Αιγαίο, τότε στις «διαφιλονικούµενες» περιοχές «να φτιάξουµε πλατφόρµες πετρελαίου και αυτές να γίνουν πλατφόρµες επίλυσης των διαφορών», λέει στα «ΝΕΑ» ο Εγκεµέν Μπαγίς, υπουργός Επικρατείας και επικεφαλής των διαπραγµατεύσεων Τουρκίας - Ευρωπαϊκής Ενωσης, προτείνοντας ανοικτά συνεκµετάλλευση του Αιγαίου...
Παρά το ευρωπαϊκό χαρτοφυλάκιό του, ο Εγκεµέν Μπαγίς σπάνια χρησιµοποιεί «στρογγυλή» γλώσσα, ιδιαίτερα όταν µιλά στα µίντια. Και µιλά πολύ, αποφεύγοντας, ωστόσο να απαντήσει στα ζητήµατα που «πονούν» την Τουρκία...
Για παράδειγµα, όταν «ΤΑ ΝΕΑ» τον ρωτούν πώς αισθάνεται ως υπουργός επί των ευρωπαϊκών θεµάτων για το γεγονός ότι το casus belli έναντι της Ελλάδας αναφέρεται στα κοινοτικά κείµενα, απαντά κάτι άλλο. Λέει πως όπου δεν καταφέρουν οι δύο χώρες να φθάσουν σε συµφωνία, δηλαδή «σε διαφιλονικούµενες περιοχές, να φτιάξουµε πλατφόρµες πετρελαίου που µπορούν να γίνουν πλατφόρµες επίλυσης. Μπορούµε να µετατρέψουµε τα προβλήµατα σε ευκαιρίες. Είναι σηµαντικό που έχουµε οµάδες που ασχολούνται µε τεχνικά ζητήµατα, αλλά το 99% των προβληµάτων θα λυνόταν τη µέρα που η Τουρκία θαγινόταν µέλος της Ε.Ε.».
∆ηλώνει πάντως αισιόδοξος, γιατί, όπως σηµειώνει, από την εποχή του Ατατούρκ και του Βενιζέλου είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν στις δύοχώρες δύο ηγέτες «που καταλαβαίνει και σέβεται ο ένας τον άλλο». Προηγουµένως, λέει, «είτε δεν υπήρχαν ταυτοχρόνως, είτε δεν είχαν την απαραίτητη λαϊκή υποστήριξη. Χρειάζονται δύο για να χορέψεις τάνγκο.Τώρα είµαστε δύο και ήδη χορεύουµε».
Πιστεύει πως αν λυθούν τα προβλήµατα, το Αιγαίοκαι η Ανατολική Μεσόγειος µπορούν να γίνουν «ένας παράδεισος τουρισµού και εισοδήµατος για όλες τις εµπλεκόµενες χώρες».
Κιαν δεν λυθούν τα προβλήµατα σε εύλογο χρονικό διάστηµα;
Θα πήγαινε η Τουρκία στη Χάγη, όπως θέλει η Ελλάδα;
«Πρέπει να υποστηρίξουµε τους δύο πρωθυπουργούς σε αυτή τη διαδικασία, αλλά πρέπει επίσης να τους αφήσουµε να επιλέξουν την πλατφόρµα επίλυσης. Η Τουρκία είναι πάντα έτοιµη για τη µεγάλη λύση. Αλλά ίσως πρέπει πρώτα να επιλύσουµε κάτι µικρό που θα οδηγήσει στη µεγαλύτερη λύση, σε µια φόρµουλα πακέτου επίλυσης». 
Σχολιάζοντας την έκθεση προόδου της Κοµισιόν για την Τουρκία, η οποία δόθηκε στη δηµοσιότητα την περασµένη εβδοµάδα, λέει ότι οι εκθέσεις δεν είναι και τόσο σηµαντικές – «είναι µεν η ακτινογραφία µιας χώρας, αλλά πρέπει να τη συγκρίνεις µε τις προηγούµενες για ναέχεις εικόνα». Αυτό που δεν γράφει η έκθεση προόδου είναι ότι, όπως υποστηρίζει, «στοιχηµατίζω πως αν συγκρίναµε την Τουρκία µε µια σειρά κρατών - µελών της Ε.Ε. θα αποδεικνυόταν πολύ καλύτερη µε πολλές έννοιες».
Σε ποιες χώρες αναφέρεται ο υπουργός;
«Για παράδειγµα, στον τοµέα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων είµαστε πολύ καλύτεροι από χώρες που στέλνουν τους Ροµά στην εξορία (σ.σ.: προφανώς η αιχµή αφορά τη Γαλλία). Πρόσφατα, ο τούρκος πρωθυπουργός τούς ζήτησε συγγνώµη που δεν είχε ανταποκριθεί στις ανάγκες τους... Αλλά και στον τοµέα τηςοικονοµίας, έχουµε υψηλότατο ποσοστό ανάπτυξης, 11% στο πρώτο εξάµηνο του έτους, το οποίο είναι υψηλότερο από πολλές ευρωπαϊκές χώρες», απαντά.


«∆εν είναι δουλειά µας ο τίτλος του Πατριαρχείου»
ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΚΘΕΣΗ προόδου της Κοµισιόν για την Τουρκία να ήταν θετική, αλλά δεν ήταν κολακευτική στους τοµείς των µειονοτικών δικαιωµάτων, όπου η Κοµισιόν ζητά να γίνουν περισσότερα βήµατα.
Ο Εγκεµέν Μπαγίς δεν έχασε την ευκαιρία της προχθεσινής µουσουλµανικής προσευχής σε σηµεία της Αθήνας για να επαναφέρει το ζήτηµα της λειτουργίας τζαµιού στην Αθήνα. Οταν όµως τον ρωτούν γιατί είναι τόσο δύσκολο η Τουρκία να αναγνωρίσει την οικουµενικότητα του Πατριαρχείου, απαντά:
«∆εν είναι δουλειά µας να δίνουµε τίτλους στους θρησκευτικούς µας θεσµούς. Ο κόσµος της χριστιανοσύνης αποφασίζει πώς τιτλοφορεί τους θεσµούς του. Είµαστε περήφανοι που έχουµε το Φανάρι, µας κάνει πλουσιότερους. Αλλά αυτό είναι εσωτερικό ζήτηµα της χριστιανικής κοινότητας. ∆ική µας δουλειά είναι να δηµιουργούµε τις συνθήκες ώστε να έχουν το δικαίωµα να ασκούν τη θρησκεία τους».
Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, για την οποία η Τουρκία επαναλαµβάνει ότι το κώλυµα είναι νοµικό, σύµφωνα µε τουρκικό νόµο του 2003 ανήκει στην κατηγορία των βακουφίων, γεγονός που σηµαίνει ότι θα µπορούσε να επαναλειτουργήσει ως βακούφι. Ο Ε. Μπαγίς αποφεύγει να απαντήσει, επαναλαµβάνοντας τη γνωστή επωδό ότι «εργαζόµαστε πάνω σ’ αυτό». Και θυµίζει τη χορήγηση άδειας για την τέλεση λειτουργίας στη Μονή της Παναγίας Σουµελά, την επιστροφή του Ορφανοτροφείου της Πριγκίπου στο Φανάρι (κατόπιν της απόφασης του Ε∆Α∆) και τη χορήγηση τουρκικής υπηκοότητας σε έλληνες µητροπολίτες, προκειµένου να µπορούν να συµµετέχουν στη ζωή του Πατριαρχείου. «Το ενδιαφέρον είναι ότι παρ’ ότι η λειτουργία στη Σουµελά έγινε στην Τραπεζούντα, που έχει έντονη εθνικιστική παρουσία, δεν υπήρξε καµία αντίδραση. Αυτή η αλλαγή νοοτροπίας µού δίνει κίνητρο. Αλλά πιέζοντας και απειλώντας κανείς την Τουρκία, δεν βγάζει τίποτα. Αντίθετα, επαινώντας µας κάτι µπορεί να βγει».

«Με την πίεση δεν θα βγει τίποτα»
«Πιέζοντας και απειλώντας την Τουρκία, δεν βγάζει κανείς τίποτα. Είναι λάθος να πιέζεται η Τουρκία µέσα από την Ε.Ε.», λέει ο Ε. Μπαγίς για τη σύσταση της Κοµισιόν προς την Αγκυρα να ανοίξει τα λιµάνια και τα αεροδρόµιά της στα κυπριακά προϊόντα.
«Η Τουρκία έχει σκεφτεί πολλές εναλλακτικές εδώ και χρόνια για να βρεθεί µια προσωρινή λύση. Και αυτό λόγω των υποσχέσεων που µας δόθηκαν το 2004 από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο ότι θα γινόταν άρση της αποµόνωσης των Τουρκοκυπρίων, κάτι σαν την Ταϊβάν δηλαδή – εµπόριο χωρίς διπλωµατική αναγνώριση. Μόνο ένα κράτος - µέλος της Ε.Ε., η Κύπρος, εφάρµοσε την απόφαση, καθώς οι Ελληνοκύπριοι πηγαινοέρχονται καθηµερινά στη Βόρεια Κύπρο. Αλλά δεν επιτρέπουν στους υπόλοιπους να το κάνουν».
Τι πιστεύει ο ίδιος για το πακέτο προτάσεων που προωθεί ο γραµµατέας του ΝΑΤΟ Ράσµουσεν, φιλοδοξώντας µέσω ΝΑΤΟ να διαµορφώσει ειδική σχέση της Τουρκίας στα ευρωπαϊκά θέµατα ασφάλειας και άµυνας;
«Είναι θέµα δικαίου. Θυσιάσαµε τις ζωές µας παλαιότερα στην Κορέα και πιο σύγχρονα στη Βοσνία, στον Λίβανο, στο Αφγανιστάν, στο Κόσοβο, σε όλα τα µέρη του κόσµου ως µέλη του ΝΑΤΟ. Αν ήµασταν αρκετά καλοί για να πεθάνουµε για τις ευρωπαϊκές αξίες, γιατί δεν είµαστε αρκετά καλοί για να µοιραστούµε αυτές τις αξίες και για να εµπλακούµε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. για τα αµυντικά θέµατα; Εχουµε τον ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη, είµαστε µέσα σε κάθε αµυντικό σχέδιο, αλλά όχι στο τραπέζι των αποφάσεων».