Επέτειος Αυτονομίας της Β. Ηπείρου

Σ’ αυτήν την κρίσιμη ώρα προέχει η ενότητα και η σωτηρία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού

Με μεγάλη συμμετοχή πολιτών πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις της Ι.Μ. Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης στο ακριτικό Δελβινάκι, για να τιμηθεί η υπογραφή της επετείου Αυτονομίας της Β. Ηπείρου, τον Μάιο του 1914, τέσσερις μήνες μετά από την ανακήρυξη της Αυτονομίας και την έναρξη του ένοπλου αγώνα.Καλό θα ήταν, όσοι με ευκολία αντιδρούν στη χρήση του όρου «Βόρειος Ήπειρος», τον οποίον και απαγορεύουν, να μη περιόριζαν την εκπαίδευσή τους μόνον σε σοβιετικού τύπου εγχειρίδια, αλλά να έριχναν μια ματιά στο Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, της 17ης Μαΐου του 1914, με το οποίο διεθνώς αναγνωρίστηκε η Αυτονομία της Β. Ηπείρου, χωρίς έκτοτε να υπάρχει άλλο διεθνές κείμενο που να την καταλύει.


Πολύ συμπυκνωμένα, μη επιτρέποντος του χώρου, μετά από πολύμηνο ένοπλο αγώνα, δόθηκε η τελευταία μάχη των Βορειοηπειρωτών εναντίον των Αλβανών, από τις 20 έως τις 23 Απριλίου 1914, στη Μονή Tσέπου, όπου υπερίσχυσαν οι αυτονομιακοί, με συνέπεια τα αλβανικά στρατεύματα να υποχωρήσουν προς Βορρά. Από τις εξελίξεις αυτές φάνηκε καθαρά ότι οι Αλβανοί δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν ούτε την περιοχή της Κορυτσάς και ούτε να καταλάβουν το Αργυρόκαστρο. Η αλβανική κυβέρνηση, κάτω από τον κίνδυνο οριστικής συντριβής, ζήτησε την παρέμβαση της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου για σύναψη ανακωχής.

Η Προσωρινή Κυβέρνηση των Ελλήνων ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα. Τα μέλη της Διεθνούς Επιτροπής, εκπρόσωπος της αλβανικής κυβέρνησης και οι: Γ. Ζωγράφος και Aλέξ. Kαραπάνος, εκπρόσωποι της Αυτονόμου Ηπείρου, συναντήθηκαν στους Αγίους Σαράντα. Από κει πέρασαν στην Κέρκυρα, όπου στις 17 Μαΐου (νέο ημερολόγιο) υπέγραψαν Πρωτόκολλο, με το οποίο δικαιωνόταν ο αγώνας των Bορειοηπειρωτών.

Με το «Πρωτόκολλο της Κέρκυρας», όπως καθιερώθηκε να λέγεται, εξασφαλιζόταν ειδική ελευθερία και η συγκρότηση ειδικού σώματος Χωροφυλακής. Κατοχυρωνόταν η χρήση και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και απαγορευόταν η είσοδος και η στάθμευση στις δύο επαρχίες «στρατιωτικών μονάδων μη αυτοχθόνων». Η Βόρειος Ήπειρος με τις διατάξεις αυτού του Πρωτοκόλλου αποκτούσε ευρεία αυτονομία μέσα στα όρια της αλβανικής επικράτειας. Το Πρωτόκολλο συνυπογράφηκε από όλες τις πλευρές. Μόνον οι αντιπρόσωποι της Xειμάρας αρνήθηκαν να προσυπογράψουν τις συμφωνίες και έφυγαν από τη Συνέλευση ζητωκραυγάζοντας το σύνθημα που είχε συνυφανθεί με τους αγώνες και την καθημερινή τους ζωή: «Ένωσις ή Θάνατος».

Μετά τον θριαμβευτικό αγώνα των Βορειοηπειρωτών και την επιτευχθείσα Αυτονομία, οι Δυνάμεις της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία) συγκατατέθηκαν στην κατάληψη των Επαρχιών Αργυρόκαστρου και Κορυτσάς από τον ελληνικό στρατό.

Μεσολάβησαν έκτοτε πολλά, με την Ελλάδα σπαρασσόμενη λόγω του Διχασμού, ώσπου φθάσαμε, με τη λήξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, στην υπογραφή Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, το 1946, όπου πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη των τεσσάρων νικητριών Δυνάμεων. Στο συμβούλιο των υπουργών των Εξωτερικών η Βόρειος Ήπειρος που απελευθερώθηκε για πολλοστή από τον ελληνικό στρατό, παρέμεινε στην αλβανική επικράτεια (με την επιμονή του υπουργού των Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης Mολότωφ).

Η μεθοριακή γραμμή μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας υφίσταται μόνο de facto και όχι de jure. Οι αλβανοί προ δύο μηνών ζήτησαν ν’ αρχίσουν συζητήσεις επ’ αυτού του θέματος. Να σημειωθεί, ότι μονομερώς η Ελλάδα ήρε το εμπόλεμο προ εικοσαετίας, αλλά συνθήκη ειρήνης με την Αλβανία δεν υπογράψαμε ακόμη. Τρελά πράγματα θα πει κάποιος, αλλά στην Ελλάδα ζούμε και δεν εκπλησσόμαστε. Το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτό ηθικά και νομικά.

Στο Ψήφισμα που εκδόθηκε στο Δελβινάκι, μεταξύ άλλων αναφέρεται: 3) Να ληφθεί μέριμνα για το θέμα των «Τσάμηδων», που εποφθαλμιούν την Θεσπρωτία. 4) Οι Βορειοηπειρώτες αδελφοί να αποβάλουν την αδιαφορία και να σπεύσουν να απογραφούν, όταν έλθει ο καιρός, στην ιδιαίτερη πατρίδα τους. Να δηλώσουν Έλληνες και Ορθόδοξοι Χριστιανοί. 5) Να υπάρξει κινητοποίηση για τους Ελληνοβλάχους, οι οποίοι πρέπει να δηλώσουν Έλληνες και όχι απλώς Βλάχοι, όπως επιδιώκουν οι Αλβανοί. Τέλος, 6) Απαιτούμε από τους Βορειοηπειρώτες αδελφούς να μονοιάσουν και να ομονοήσουν, γιατί η διχόνοια είναι σύμβουλος κακός και ολέθριος. Ο Ελληνισμός έχει πληρώσει ακριβά τις κατά καιρούς διχόνοιες. Σ’ αυτήν την κρίσιμη ώρα προέχει η ενότητα και η σωτηρία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού.

Ο Μακεδών
http://voria.gr/