2/5/11

Παλαιοί θησαυροί της ελληνικής γής

της Ελίνας Γαληνού
Εκτός από τον πόλεμο που κατά τον Ηράκλειτο είναι η αρχή των πάντων, το ίδιο μπορεί να ισχύει και για την φιλία, κατά τον Εμπεδοκλή. Αν στην θεωρία του Δαρβίνου, ο ανταγωνισμός είναι εκείνος που καθορίζει το είδος, σήμερα έχει εισαχθεί και μια συμβιωτική αντίληψη της εξέλιξης.

Η συμβίωση των ανθρώπων περνά μέσα από την παρασκευή και την κατανάλωση τροφής. Το κοινό γεύμα ιδρύει την ανθρώπινη κοινότητα καθώς οι άνθρωποι συναντιούνται μέσα στην τροφή και την προσφορά της. Συναντιούνται όμως όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με τα υπόλοιπα όντα και μέσα από αυτά και τη γή. Το γεύμα προέρχεται από την καλλιέργεια του εδάφους και ο σπόρος, καταναλώνεται και μαγειρεύεται από κοινού. Η ένταξη του ανθρώπου στο τοπίο της γής με τα ζωντανά είδη της, προσφέρει πολλά κίνητρα για να αναπτυχθεί μια συντροφικότητα βασισμένη στον αλληλοσεβασμό.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι αν καταλάβουμε πως η οικονομική κρίση, είναι τελικά κρίση του μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης , θα αλλάξουμε νοοτροπία και επιλογές. Για ένα μεγάλο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού και ειδικότερα αυτού που κατοικεί στον δυτικό κόσμο, ο ηδονισμός σήμερα συνδέεται με την ταχύτητα κατανάλωσης αγαθών. Ο άνθρωπος καταβροχθίζει γρήγορα με βουλιμία αναλώνοντας αγορασμένα αγαθά. Επαψε προ πολλού να έχει την υπομονή να παρακολουθεί την ανάπτυξη ενός σπόρου που θα γίνει καρπός εδώδιμος. Ο σπόρος όμως και η διαδικασία της καλλιέργειας, υπενθυμίζουν την απόλαυση ως αναμονή και διάρκεια. Οι εποχές του χρόνου-πάντα ίδιες, όπως η κυκλική εναλλαγή των περιόδων με τις αντίστοιχες δραστηριότητες, που ηχούν μια διαχρονική αλήθεια. Ότι ο άνθρωπος, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τους πόνους και τις ηδονές της γής, όπως όλα τα άλλα όντα.
Η εισαγωγή και έναρξη καλλιέργειας σπόρων, υπενθυμίζει μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή,(νεολιθική καλλιέργεια, κατάκτηση της Αμερικής και διανομή στην Ευρώπη των ευρεθέντων νέων ειδών κλπ). Η συνέχιση της καλλιέργειάς του, αναδεικνύει την επιλογή του φυτού ως τμήμα του πολιτισμικού εποικοδομήματος του τόπου. Οι διαφορετικές του χρήσεις, εκφράζουν τα διαφορετικά πολιτισμικά πεδία που ιστορικά έχει αναπτύξει ο συγκεκριμένος τόπος. Όταν όμως εξαφανίζεται ένα φυτό, σβήνει μαζί του και ένα κομμάτι της πολιτισμικής ιστορίας του τόπου. Χάνονται έτσι από την μνήμη των τόπων πολύτιμα κομμάτια τους-μαρτυρίες που διασώθηκαν με τη συλλογική βούληση και πρακτική μέσα σε μεγάλες διάρκειες χρόνου.
Εχουμε σαφώς συνειδητοποιήσει ότι ζούμε σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, καθώς η οικονομική κρίση κλονίζει την βεβαιότητα της οικονομικής επιβίωσης του καθενός μας. Όμως παράλληλα, και η ανθρώπινη δραστηριότητα καταγράφεται σε έναν περιορισμένο κόσμο, σπαταλιέται και εξανεμίζεται. Το μοναδικό απόθεμα για την ανασυγκρότηση της οικουμενικής συνθήκης κατοίκησης είναι το έδαφος, ως πεδίο συμβίωσης και συνδιατροφής. Η πρόσφατη ελληνική συμμετοχή στην 12η διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, προβάλλοντας την «Κιβωτό με τους παλαιούς σπόρους για νέες καλλιέργειες» (η παρουσίασή της στο κοινό έγινε στις 23 Μαρτίου στο Μουσείο Μπενάκη), πέτυχε να δείξει μια άλλη πλευρά της αρχιτεκτονικής ευθύνης, που δεν περιορίζεται μόνο στην μορφοποίηση κτισμάτων. Προχωρεί στην διερεύνηση και συγκρότηση εδαφικής δραστηριότητας γενικά. Η έννοια του εδάφους ως κοινό αγαθό, μπορεί να αποτελέσει νέο προσανατολισμό σε μια αναθεωρημένη συνθήκη επιβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου. Η κιβωτός επανεξετάζει τους παλαιούς σπόρους και την διαθέσιμη βιοποικιλότητα που όμως είναι ξεχασμένη ή υπό εξαφάνιση, ενώ ταυτόχρονα διερευνά νέες κουλτούρες εδαφικής ζωής. Μια συλλογή φυτογενετικού υλικού, η προβολή ενός περιβάλλοντος που προσομοιάζει με την αρχαική αγροτική εμπειρία παραγωγής, η ανάδειξη του πλούτου του εδάφους καθώς και των πρακτικών αγροτικών, ένας οδηγός για τον επίδοξο κηποτέχνη-καλλιεργητή της αστικής ζωής, συνέθεσαν οπτικοακουστικά μια πρόταση-αντίποδα στον καταναλωτικό μοναχισμό της μητροπολιτικής ζωής. Ηταν όμως και μια τιμή για τους παλαιούς θησαυρούς της ελληνικής γής, που κάθε Πρωτομαγιά, γιορτάζουμε την άνθισή της.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.