Ενα χρήσιμο μάθημα

της Ελίνας Γαληνού

Η ιδέα να διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία, τα περί Ναζισμού, μπορεί να δημιουργήσει τις προυποθέσεις για ένα χρήσιμο μάθημα. Η διδασκαλία της Ιστορίας στη μέση εκπαίδευση όπως ξέρουμε, έχει πολλά κεφάλαια, τα οποία θα άξιζε να διδάσκονται αναλυτικότερα. Ετσι θα έχουν ευκαιρία τα παιδιά να εμπεδώνουν ιστορικές περιόδους που πολλές φορές, περνούν απαρατήρητες ενώ εμπεριέχουν σημαντικά διδακτικά στοιχεία τα οποία εάν εκλείπουν, αφήνουν κενά στις γνώσεις.

Ο Ναζισμός βεβαίως, όπως και τα περί φασισμού μαθήματα, δεν είναι το μόνο κεφάλαιο που χρειάζεται να διδαχτεί αναλυτικά. Ωστόσο, ας πούμε ότι έγινε μια αρχή, ώστε τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με αυτό το θέμα, το οποίο κόστισε στην ανθρωπότητα έναν Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο...Αλλά και γενικότερα, είναι χρήσιμο κάθε μάθημα που αναφέρεται σε φαινόμενα που απορρέουν από βίαιες προθέσεις, ή που στηρίζονται σε πράξεις βιαιότητας, εξαναγκασμού, πνευματικής χειραγώγησης κλπ..
Τα παιδιά όταν διδάσκονται σωστά μερικά πράγματα, μάλλον τα ενστερνίζονται και ίσως, δεν τα ξεχνούν στην μετέπειτα ζωή τους. Και είναι πολύ πιθανόν, όταν πληροφορηθούν περί εγκλημάτων πολέμου, φασιστικών καθεστώτων και όλων των σχετικών πράξεων, να αντιταχτούν απέναντι στη βία. Εκεί βέβαια, θα πρέπει οι διδάσκοντες να τονίσουν πως οτιδήποτε απορρέει από τη βία, δεν είναι καλό. Η βία όμως, δεν είναι μόνο ο Ναζισμός και τα εγκλήματα πολέμου. Είναι χιλιάδες μικρές και μεγαλύτερες αμαρτίες που γίνονται ανάμεσα στα μέλη των κοινωνιών και που δημιουργούν πολλές φορές αδίκως, θύματα και ζημιές.
Μέσα στα πλαίσια μιας τέτοιας διδασκαλίας, ο μαθητής και ο έφηβος, θα αρχίσουν να κατανοούν πόσο επικίνδυνη είναι η ροπή προς τη βία απ΄όπου κι΄αν προέρχεται. Πριν μερικά χρόνια, όταν συνέβη η δολοφονία του Γρηγορόπουλου, η αντίδραση των νέων μαθητών και συνομηλίκων του ανά την Ελλάδα, ήταν πράγματι συγκλονιστική. "Τι βλέπουν τα μάτια μου, τι ακούν τ΄αυτιά μου; Πού φτάσαμε Θεέ μου;" έλεγαν τα μηνύματα που στέλνονταν από το Facebook. Ποιός δεν θα επικροτούσε την καταδικαστική στάση των νέων μαθητών απέναντι σε ένα φαινόμενο βίας; Αλλά και πόσες φορές οι ίδιοι οι έφηβοι και νέοι, δεν εκτρέφουν τη βία με την δική τους συμπεριφορά;
Εκεί ένας έξυπνος διδάσκων, θα είχε να πεί πολλά...Θα είχε να εξηγήσει, ότι η τάση προς τη βία, ξεκινάει από τα πιό μικρά πράγματα, όπως η παράλογα σκληρή συμπεριφορά απέναντι στο γονιό για να επιβάλει το δικό του, ή η τάση να δέρνει τον συμμαθητή επειδή διαφωνεί με τις δικές του απόψεις. Δεν αρνούμαστε ότι η εφηβεία είναι μια δύσκολη ηλικία και χρειάζεται υπομονή, αλλά άλλο η συνηθισμένη υπομονή που έκαναν οι γονείς μέχρι πρότινος και άλλο η απόγνωση στην οποία έχουν φέρει πολλούς απ΄αυτούς τα παιδιά τους σήμερα. Δυστυχώς όλο και πληθαίνουν οι φωνές των γονέων που δηλώνουν ότι δεν τα βγάζουν πέρα με τα "εφηβάκια τους" που από τα 15 θέλουν να γυρίζουν τα ξημερώματα λιώμα στο μεθύσι από τα σφηνάκια, κι΄ας τραβάνε οι μάννες που δουλεύουν όλη μέρα το κουπί της αγωνίας και της αγρύπνιας... Η πεποίθηση ότι "τα παιδιά έτσι είναι σήμερα..." έκλεισε τελικά τα στόματα των μεγάλων, αλλά ως πότε;  Οταν το νέο παιδί δεν καταλαβαίνει τον πόνο και τη θυσία του γονιού του και του φέρεται έτσι, αυτό είναι σαφώς ένδειξη αναλγησίας. Από την αναλγησία όμως αυτή, ξεκινάει η ανάπτυξη της βίας και ο άνθρωπος, προβαίνει αδίστακτα σε πράξεις που πληγώνουν και καταστρέφουν άλλους.
Κι΄ύστερα, μιλάμε για αύξηση νεανικής εγκληματικότητας, για φαινόμενα βίας στα σχολεία, και άλλα τινά...Αν όμως δεν μάθεις στο παιδί από νωρίς, ποιά πράξη έχει χαρακτηριστικά βίας-έστω και κάπως ανώδυνης στα πρώτα στάδια της ζωής του-οι βίαιες τάσεις θα αναπτυχθούν μέσα του αργότερα, με απρόβλεπτο τρόπο εξελίξεων...
Είναι σωστό και ελπιδοφόρο να καταδικάζουν τα νέα παιδιά τις πράξεις βίας όταν συμβαίνουν στο κοινωνικό σύνολο, ή όταν χαρακτηρίζουν ολόκληρες ιστορικές περιόδους. Χρειάζεται να μάθουν όμως να αντιστρατεύονται τη βία κάθε μορφής από νωρίς, και ιδίως αυτή που μπορεί να αναπτυχθεί μέσα στην ψυχή του καθενός, αρχίζοντας έστω και από ένα παιχνίδι..