Ποια είναι σήμερα τα νέα «όπλα» των γειτόνων μας

Συγκρίνοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δύο πλευρών

Του Λεωνιδα Στεργιου / Lstergiou@kathimerini.gr

Στην Τουρκία ο επιχειρηματίας χρειάζεται 14 μέρες για την εξαγωγή ενός κοντέινερ που θα του κοστίσει 990 δολάρια. Στην Ελλάδα η ίδια δραστηριότητα κοστίζει 1.153 δολάρια και απαιτεί 20 ημέρες. To παράδειγμα είναι ενδεικτικό και εξηγεί την υψηλότερη ανταγωνιστικότητα της τουρκικής οικονομίας σε σχέση με την ελληνική, αλλά

και την αιτία που η γείτονα προσελκύει περισσότερες ξένες επενδύσεις από εμάς. Η Τουρκία επενδύει περισσότερα χρήματα στην έρευνα και ανάπτυξη, διαθέτει πιο καινοτόμες υπηρεσίες, έχει μικρότερη διαφθορά, λιγότερη γραφειοκρατία και πιο αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Από την άλλη, βαρίδια αποτελούν η πολιτική αστάθεια, η έλλειψη ελευθερίας έκφρασης και επιλογής (voice and accountability) και η παραοικονομία, η οποία ωστόσο δεν είναι όση στην Ελλάδα. Μολονότι στην Τουρκία τα «γρηγορόσημα» που πληρώνουν οι επιχειρήσεις είναι σχεδόν διπλάσια από ό,τι στην Ελλάδα, το φαινόμενο αυτό συνεχώς περιορίζεται. Αρνητικά στοιχεία για την Τουρκία αποτελούν ο υψηλός πληθωρισμός και η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της λίρας.

Η Ελλάδα, αντί να εκμεταλλευθεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει ως μέλος της Ευρωζώνης, διολισθαίνει συνεχώς και η οικονομία της βαλτώνει.

Ενδιαφέρον έχει να δούμε μερικούς συγκριτικούς -κυρίως διαρθρωτικούς- δείκτες των δύο χωρών.

- Επιχειρηματικό περιβάλλον. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα (doingbusiness) η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας βρίσκεται στην 109η θέση στη διεθνή κατάταξη έναντι της 73ης της Τουρκίας. Στην Τουρκία είναι πιο εύκολη η έναρξη επιχείρησης, είναι πιο ευέλικτη η αγορά εργασίας, υπάρχει μικρότερη γραφειοκρατία και φορολογία.

- Ανταγωνιστικότητα. Η Τουρκία βελτιώνει χρόνο με τον χρόνο την ανταγωνιστικότητά της. Το 2009 ανήλθε στην 61η θέση παγκοσμίως (από 63η το 2008), ενώ η Ελλάδα έπεσε στην 71η θέση (από 67η το 2008), σύμφωνα με το World Economic Forum.

- Ξένες επενδύσεις. Τα τελευταία 10 χρόνια η αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων που εισρρέουν στην Τουρκία «τρέχει» με ετήσιο ρυθμό 21,4%, έναντι 12,2% στην Ελλάδα. Σήμερα το απόθεμα των ξένων επενδύσεων στην Τουρκία είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό της Ελλάδας (70 δισ. δολάρια, έναντι 37 δισ. δολάρια στην Ελλάδα), σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών.

- Διαφθορά. Η Τουρκία βρίσκεται στην 61η θέση βάσει του δείκτη διαφθοράς που μετρά η Διεθνής Διαφάνεια μεταξύ 180 χωρών. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 71η θέση. Παράλληλα, η Παγκόσμια Τράπεζα διαπιστώνει ότι ο έλεγχος της διαφθοράς στην Τουρκία είναι πιο αποτελεσματικός από ό,τι στην Ελλάδα. Στην Τουρκία ο έλεγχος της διαφθοράς βελτιώνεται τα τελευταία χρόνια, ενώ στην Ελλάδα επιδεινώνεται. Ωστόσο, το μέσο «γρηγορόσημο» στην Ελλάδα ανέρχεται σε 0,2% επί του τζίρου των επιχειρήσεων, ενώ στην Τουρκία σε 0,4%.

- Γραφειοκρατία. Το κόστος της γραφειοκρατίας για την είσπραξη φόρων στην Τουρκία υπολογίζεται από τον ΟΟΣΑ σε 0,83% των εσόδων, ενώ στην Ελλάδα σε 1,69%. Ωστόσο, η συνολική αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης στην Τουρκία είναι μικρότερη από ό,τι στην Ελλάδα, αλλά βελτιώνεται συνεχώς. Στην Ελλάδα επιδεινώνεται. Η αποτελεσματικότητα του κράτους στην Τουρκία από το 59,7% το 2006 ενισχύθηκε στο 60,4% το 2008, ενώ στην Ελλάδα έπεσε από το 72% στο 70,5% κατά το ίδιο διάστημα, σύμφωνα με τους δείκτες διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2009.

- Παραοικονομία. Στην Ελλάδα η παραοικονομία εκτιμάται από τον ΟΟΣΑ μεταξύ 25% και 37% του ΑΕΠ, ενώ για την Τουρκία στο 34,8% (Scheider, 2005).

- Καινοτομία-Tεχνολογία.Η Τουρκία δαπανά κάθε χρόνο τo 0,72% του ΑΕΠ στην έρευνα και ανάπτυξη, ενώ η Ελλάδα το 0,58%, σύμφωνα με τη Eurostat. Ισως, να μην είναι τυχαίο ότι η χρήση του πλαστικού χρήματος και της τεχνολογίας είναι πιο διαδεδομένη στην Τουρκία. Ούτε είναι τυχαίο ότι καινοτόμα τραπεζικά προϊόντα, όπως πιστωτικές κάρτες-μπρελόκ, που έκαναν την εμφάνισή τους στην Τουρκία στις αρχές του 2000, στην Ελλάδα δεν έχουν έρθει ακόμα.

Παρ' όλα αυτά, το επίπεδο τεχνολογίας (π.χ. βάσει επενδύσεων στις τηλεπικοινωνίες, ταχύτητα Ιντερνετ, αριθμός κινητών ανά κάτοικο κ.λπ.) είναι χαμηλότερο από ό,τι της Ελλάδας. Ωστόσο, η Τουρκία παρουσιάζει υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης και μεγαλύτερες εξαγωγές τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, σε σχέση με την Ελλάδα, βάσει στοιχείων του ΟΟΣΑ για το 2009.
kathimerini.gr