Έφηβοι Κούρδοι θύματα της τουρκικής δικαιοσύνης

Εκατοντάδες παιδιά στην κουρδική νοτιο-ανατολική Τουρκία που έχουν φυλακισθεί, επειδή συμμετείχαν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, αντιμετωπίζονται ως ενήλικες.

Η Μπεριβάν Σαγιάτσα είναι ένα 15χρονο κορίτσι κουρδικής καταγωγής, που του αρέσει να κάνει ιππασία και να παίζει κιθάρα. Έχει επίσης καταδικασθεί ως τρομοκράτης σε οκταετή φυλάκιση σε μία φυλακή υψηλής ασφάλειας στο Ντιγιάμπακιρ, τη μεγαλύτερη κουρδική πόλη της Τουρκίας. Ο δρόμος της ως εδώ θα μπορούσε να είναι καφκικό μυθιστόρημα, που αποκαλύπτει μία από τις πιο σκοτεινές πλευρές της Τουρκίας.

Ο τουρκικός στρατός πολεμάει εδώ και 25 χρόνια με τους αντάρτες του PKK, ενώ περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Στο αποκορύφωμα των συγκρούσεων, στις αρχές του 1990, ο τουρκικός στρατός κατέστρεψε εκατοντάδες κουρδικά χωριά. Οι κάτοικοι αυτών των χωριών και οι εκτοπισμένοι του πολέμου, κατέφυγαν σε πόλεις όπως το Μπατμάν, μία γκρίζα πόλη με εργατικές πολυκατοικίες, που περιβάλλονται από έρημα και άγονα εδάφη στα υψίπεδα της Ανατολίας.

Η οικογένεια της Μπεριβάν Σαγιάτσα μετακόμισε εδώ στα τέλη του 1980 και στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο πατέρας της δούλεψε ως οικοδόμος. Η Μπεριβάν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο σε ηλικία δέκα ετών, προκειμένου να δουλέψει σε ένα εργοστάσιο. Η οικογένεια επέστρεψε στο Μπατμάν τον περασμένο Οκτώβριο, προκειμένου να μείνει με συγγενείς. Την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2009, η Μπεριβάν βγήκε από το σπίτι για να επισκεφθεί μία θεία της και δεν γύρισε ποτέ πίσω.

Φυλακές ενηλίκων
Η οικογένεια πληροφορήθηκε από την αστυνομία ότι η 15χρονη συνελήφθηκε γιατί συμμετείχε σε διαδήλωση, που αποτελεί καθημερινό φαινόμενο στις πόλεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Οι κουρδικές κοινότητες της περιοχής είναι ιδιαίτερα εχθρικές απέναντι στο τουρκικό κράτος και άνθρωποι όλων των ηλικιών βγαίνουν καθημερινά για να διαδηλώσουν, να πετάξουν πέτρες και βόμβες μολότοφ κατά των αστυνομικών δυνάμεων, που ανταπαντούν με δακρυγόνα.

Το μόνο στοιχείο που παρουσίασαν οι αστυνομικές αρχές στη δίκη της Μπεριβάν τέσσερις μήνες αργότερα, ήταν μία φωτογραφία της κοπέλας με ένα μαντήλι στο πρόσωπό της, να συμμετέχει πιθανόν στο διαδήλωση. Η ίδια αρνείται ότι συμμετείχε ή ότι πετούσε πέτρες. Ωστόσο, ο αυστηρός ποινικός κώδικας της Τουρκίας δεν άφηνε περιθώρια και η φωτογραφία αυτή ήταν αρκετή για να καταδικαστεί. Περισσότερα από 350 παιδιά ηλικίας 15 έως 17 ετών εκτίουν ποινές κάθειρξης σε φυλακές ενηλίκων στην Τουρκία με παρόμοιες κατηγορίες. «Το πρόβλημα δεν είναι οι δικαστές, αλλά το ίδιο το σύστημα», υπογραμμίζει ο δικηγόρος Σερκάν Ακμπάς, ο οποίος εξηγεί ότι στα μάτια του νόμου, η συμμετοχή σε μία διαδήλωση που έχει οργανώσει το PKK, υποδηλώσει αυτόματα ότι το άτομο είναι και μέλος του PKK.

Επιπλέον, το κράτος θεωρεί ότι όλες οι διαδηλώσεις Κούρδων οργανώνονται από το PKK, η συμμετοχή στο οποίο θεωρείται ως πράξη τρομοκρατίας. Ακόμη και οι έφηβοι μπορούν να καταδικασθούν σαν τρομοκράτες.

Ο Σερκάν Ακμπάς αναφέρει ότι υπάρχει περιορισμένη δυνατότητα για να υπερασπισθεί κανείς αυτά τα παιδιά, αλλά και οι δικαστές δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο, από το να δώσουν τη μικρότερη δυνατή ποινή. Αν η ποινή είναι μικρότερη, τότε θα πρέπει να δώσουν και οι ίδιοι λόγο στην δικαιοσύνη για την απόφασή τους αυτή.

Έλλειψη πολιτικής θέλησης
Η μητέρα της Μπεριβάν μένει πλέον στο Μπατμάν, ώστε να μπορεί να επισκέπτεται την κόρη της. Κάθε Δευτέρα διανύει μία διαδρομή δύο ωρών έως το Ντιγιάμπακιρ, προκειμένου να πάει στο επισκεπτήριο που διαρκεί 1,5 ώρα. Η Μπεριβάν κλαίει συνεχώς και παρακαλάει να την ελευθερώσουν. Δεν καταλαβαίνει γιατί βρίσκεται σε φυλακές ανηλίκων περιτρυγιρισμένη από εγκληματίες και μέλη του PKK.

Μία απλή απόφαση της βουλής θα διόρθωνε την κατάσταση.Ωστόσο, στην Τουρκία δεν υπάρχει πολιτική θέληση ώστε να προστατευθούν νομικά τα παιδιά αυτά. Η κυβέρνηση Ερντογάν κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι μπλοκάρει τη λύση στο πρόβλημα αυτό.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC