ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Του Δ. Π. ΔΗΜΑ
Οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με τους Ευρωπαίους, όπως κατέδειξαν και οι εδώ επαφές της Ελληνίδας ΥΠΕΞ Ντόρας Μπακογιάννη, πρωτίστως στο NSC με τον στρατηγό Τζόουνς, αλλά και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τη Χίλαρι Κλίντον, είναι πρώτης προτεραιότητας και ζωτικής στρατηγικής σημασίας για τη νέα αμερικανική διοίκηση. Οι σχέσεις αυτές έχουν δύο αιχμές, εκ των οποίων η μία αφορά τον αμερικανικό πόλεμο στο Αφγανιστάν και η άλλη την προσέγγιση της Ουάσιγκτον με τη Μόσχα.
Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, η κυβέρνηση Ομπάμα επιδιώκει και καταγράφει σε κάθε ευκαιρία πως, αντίθετα από την προηγούμενη κυβέρνηση, για την προώθηση των ζητημάτων αυτών αντιλαμβάνεται την καθοριστική σημασία της Ευρώπης και πως είναι έτοιμη να βάλει σε κίνηση όλους εκείνους τους μηχανισμούς που θα συμβάλουν στη βελτίωση των σχέσεων.
Η επιδεικνυόμενη... «λεπτότητα» των Αμερικανών αξιωματούχων στις σχετικές συζητήσεις αποβλέπει στην αποστολή του μηνύματος για περαιτέρω «διάγνωση» της πολυπλοκότητας συμπτώσεων και αντιθέσεων σε διατλαντικό επίπεδο, αλλά και σε ενδοευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και πως είναι διατεθειμένοι να προσεγγίσουν τη «νέα σχέση» με συμφιλιωτικό τόνο που θ' απέχει από τους ανταγωνισμούς του παρελθόντος.
Ορόσημο, η 60ή σύνοδος
Σε κάθε ευκαιρία, δε, καθίσταται σαφές ότι, για τους Αμερικανούς, ορόσημο των εξελίξεων αποτελεί η 60ή και επετειακή σύνοδος του ΝΑΤΟ στις αρχές Απριλίου από κοινού σε Γαλλία (Στρασβούργο) και Γερμανία (Κελ), όπου έστω και δύσκολα θα επιδιωχθεί η διαμόρφωση μιας νέας «στρατηγικής ιδέας» για το μέλλον της Συμμαχίας. Η νέα στρατηγική ιδέα, ωστόσο, δεν πρόκειται να εμφανιστεί ως διά μαγείας και οι σχετικές προσπάθειες θα 'ναι καταδικασμένες σε αποτυχία αν δεν γίνουν συνείδηση στους Αμερικανούς οι βαθιές αλλαγές που έχουν συντελεστεί μέσα στην Ευρώπη, τα ΝΑΤΟϊκά μέλη της οποίας έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ενεργούν με πλήρη επίγνωση των γεωπολιτικών και εθνικών συμφερόντων τους, όπως έδειξε η σύνοδος του Βουκουρεστίου (σ.σ. προς μεγάλη έκπληξη, τότε, του τέως προέδρου Μπους). Πολύ δε περισσότερο, τα πράγματα εντείνονται από το γεγονός ότι και στην περίπτωση του Αφγανιστάν, αλλά και σ' αυτήν της Ρωσίας, ο κ. Ομπάμα θα πρέπει να στηριχθεί, και μάλιστα ταυτόχρονα, σε μια εμβαθυμένη και διευρυμένη σχέση με τους Ευρωπαίους, κάτω από συνθήκες σοβαρής απόκλισης συμφερόντων και στρατηγικών και εντελώς διαφορετικής μεταξύ τους θεώρησης του παγκόσμιου γίγνεσθαι.
Απροθυμία για το Αφγανιστάν
Εν τω μεταξύ, η κάθε περίπτωση παρουσιάζει διαφορετικά διλήμματα και σε ό,τι αφορά το Αφγανιστάν υπάρχει, μεν, ομοφωνία, σε ΝΑΤΟϊκό επίπεδο, για συμπαράσταση στους Αμερικανούς, αλλά απροθυμία για εμβάθυνση της ήδη υφιστάμενης στρατιωτικής ανάμιξης.
Αντίθετα, στην περίπτωση της Ρωσίας, παρατηρείται έλλειψη ομοφωνίας, με τους «νεο-Ευρωπαίους» ν' αντιτίθενται στην άνευ όρων προσέγγιση με τον γείτονά τους και τους Γερμανούς, κατ' εξοχήν από την άλλη πλευρά, λόγω ενεργειακών και άλλων συμφερόντων και εξαρτήσεων, να επιδιώκουν συμπερίληψη της Μόσχας στη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Οι ενδοευρωπαϊκές διαφωνίες, αλλά και η ευρωατλαντική διάσταση ως προς τη Ρωσία, δεν βρίσκουν πλέον «καταφύγιο» στο ΝΑΤΟ, δεδομένου ότι ο Οργανισμός εκ των πραγμάτων έχει καταστεί «αδιάφορος έως ξεπερασμένος» και δεν αποτελεί αξιόπιστο φόρουμ πολιτικού διαλόγου για την άμβλυνση διαφωνιών και περαιτέρω προσέγγιση με τη Μόσχα.
Στην Ευρώπη πιστεύουν ακράδαντα πως πέραν των συμφερόντων των χωρών της Γηραιάς Ηπείρου, τα συμφέροντα επίσης των ΗΠΑ εξυπηρετούνται καλύτερα μέσα από ρυθμίσεις που θα συμπερικλείουν τη Ρωσία, αντί να την αποκλείσουν, όπως έχει γίνει με τη μετακίνηση συνόρων προς αυτήν διά της προσθήκης νέων χωρών στη Συμμαχία.
«Πολύ συχνά αναβάλαμε μια έντιμη συζήτηση για την αποστολή (του ΝΑΤΟ) με το να συγκεντρωνόμαστε στη διεύρυνση και άλλα σχετικά ζητήματα» έγραφε στον πρόεδρο Ομπάμα, σε ανοιχτή επιστολή του, στις 12 Ιανουαρίου, ο Γερμανός ΥΠΕΞ Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ.
«Σήμερα χρειαζόμαστε μια νέα θεμελιώδη αντίληψη για το πού βαδίζει η Συμμαχία...», υπογράμμιζε πολύ επίκαιρα ο κ. Στάινμαγερ.
Η Ουάσιγκτον αυτή τη στιγμή φαίρεται να υιοθετεί μια «μετρημένη προσέγγιση» ως προς τα ζητήματα που ενοχλούν τη Μόσχα, καθώς επιχειρείται γεφύρωση των αμερικανορωσικών σχέσεων με επισκέψεις αξιωματούχων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στη ρωσική πρωτεύουσα εν όψει συναντήσεων των ΥΠΕΞ των δύο χωρών, στη Γενεύη, στις αρχές Μαρτίου και των ηγετών τους, στις αρχές Απριλίου, επ' ευκαιρία της οικονομικής συνόδου των είκοσι, στο Λονδίνο.
Ετσι, προς ικανοποίηση των υποδείξεων των Ευρωπαίων για τη δημιουργία συνθηκών προσέγγισης με τη Μόσχα, η κυβέρνηση Ομπάμα φέρεται να 'χει στις προθέσεις της το «πάγωμα» της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, και την καθυστέρηση της αντιπυραυλικής ασπίδας σε Πολωνία και Τσεχία. Αυτό δεν σημαίνει πως η κυβέρνηση Ομπάμα εγκαταλείπει τη «φιλοσοφία της διεύρυνσης» του ΝΑΤΟ ή πως διαγράφει από τα κιτάπια της την αντι-πυραυλική ασπίδα (σ.σ.: τουναντίον αυτή εξακολουθεί να βρίσκεται στο σχεδιασμό της), απλώς επιχειρεί, στη φάση αυτή, ισορρόπηση ευρύτερων συμφερόντων της, μέσω της χρησιμότητας που της παρέχει η «ζωτικής σημασίας» επαναπροσέγγιση με την Ευρώπη και η συνεργασία με τη Ρωσία για «διάδρομο» προς Αφγανιστάν.
«Ανησυχία» για Κασπία
Οπως, επίσης, δεν σημαίνει ότι θα εξαφανιστεί ως διά μαγείας η αμερικανική «ανησυχία» για ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Μόσχα, ή πως θ' αφήσουν οι ΗΠΑ τον έλεγχο της Κασπίας στη Ρωσία (σ.σ.: σχετικά έγραφε η «Ε» στις 25/2/09). Απλά, πρόκειται για «συνοικέσιο με την προοπτική γάμου». Εστω, «γάμου ευκαιρίας», εν γνώσει και των δύο, με «κουμπάρο» τη Γερμανία και με την «ευχή» η μακρά συμβίωση να δημιουργήσει νέους δεσμούς, ακόμη και από συνήθεια, μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Η προοπτική αυτή εκτιμάται πως θα ωφελήσει την Ελλάδα, η οποία θ' αρχίσει να αισθάνεται λιγότερες πιέσεις.
dpdimas@hotmail.com
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/02/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.