Ενεργειακός σεβντάς

Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΪΤΑΝΤΖΙΔΗ
Στον απόηχο των ισχυρών ενεργειακών συμφωνιών Ερντογάν - Πούτιν για το πυρηνικό εργοστάσιο ρωσικής τεχνολογίας και τον πετρελαιαγωγό Σαμψούντα - Τσεϊχάν, ευθέως ανταγωνστικό του Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, το μνημόνιο Μπιρμπίλη - Γιλντίζ της Παρασκευής απλώς «διατηρεί» τη συνέχεια στο σημαντικότερο διεθνές έργο που είναι ο αγωγός αερίου.

Το κείμενο εστιάζει κυρίως στην παρακολούθηση εφαρμογής των ήδη υπογραμμένων διακρατικών συμφωνιών για τον τουρκο-ελληνο-ιταλικό αγωγό φυσικού αερίου. Το νέο σημείο του, που θα μπορούσε να φέρει άμεσα αποτελέσματα, αφορά τις ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της διασύνδεσης στη Θράκη.

Ωστόσο, ακόμη και το κυριότερο έργο κοινού ενδιαφέροντος, που είναι η επέκταση του ελληνο-τουρκικού αγωγού αερίου προς την Ιταλία, σε μεγάλο βαθμό δείχνει ότι θα εξαρτηθεί από επιμέρους επιχειρηματικές συμφωνίες. Οπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα, οι εμπλεκόμενες εταιρείες, η ΔΕΠΑ, η τουρκική BOTAS και η ιταλική Edison συζητούν το αίτημα της BOTAS να εισέλθει και αυτή στην εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού, δηλαδή Θεσπρωτία - Οτράντο, και οι άλλες δύο εταιρείες να χρηματοδοτήσουν και να εκμεταλλεύονται νέες υποδομές στο τουρκικό δίκτυο αγωγών, που θα διευκολύνουν την προώθηση αερίου προς Ελλάδα.

Στο περιθώριο της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα, εκπρόσωποι των τριών εταιρειών συζητούσαν αυτό ακριβώς το θέμα. Σύμφωνα δε με πληροφορίες οι πλευρές βρίσκονται κοντά σε συμφωνία, η οποία θα επικυρωθεί με την υπογραφή μνημονίου αμοιβαίας κατανόησης (MOU) μεταξύ των τριών εταιρειών. Πηγή εμπλεκόμενης εταιρείας έλεγε την Παρασκευή το βράδυ στην «Οικονομία» ότι οι εκπρόσωποι της BOTAS αντιμετωπίζουν πλέον πολύ πιο θετικά, συγκριτικά με το παρελθόν, το έργο του ελληνο-ιταλικού αγωγού. Δημιουργείται δε αισιοδοξία ότι θα περιορίσουν και τις απαιτήσεις τους για τα τέλη διέλευσης που θα καταβάλλει στο τουρκικό δίκτυο το διακινούμενο αέριο -ένα από τα σημεία τριβής. Ετσι, δεν αποκλείεται η υπογραφή του MOU μεταξύ ΔΕΠΑ, BOTAS και Edison να είναι πραγματικότητα μέσα στο επόμενο 20ήμερο.

Κατά τα άλλα, στον ενεργειακό τομέα, η Τουρκία βρίσκεται μίλια μπροστά από την Ελλάδα. Μετά την παραχώρηση της θαλάσσιας ζώνης οικονομικού ενδιαφέροντος στη Ρωσία για τη διέλευση του αγωγού αερίου South Stream από τη Μαύρη Θάλασσα, πέτυχε να εξασφαλίσει τη στήριξη της χώρας αυτής για τον αγωγό πετρελαίου Σαμψούντα-Τσεϊχάν. Αυτός έχει διπλάσιο μήκος από τον Μπουργκάς -Αλεξανδρούπολη και κόστος υπερδιπλάσιο, λόγω της διέλευσής του από μεγάλα υψόμετρα. Ωστόσο, η Ρωσία προτίμησε να συνεργαστεί με την Τουρκία, αφού στον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό οι εμπλεκόμενοι και ιδίως η Βουλγαρία δεν δείχνουν πρόθυμοι.

Την περασμένη εβδομάδα είχαμε και δήλωση του ρώσου υπουργού Ενέργειας Σερκέι Σμάτκο, σύμφωνα με την οποία θα ήταν δυνατή η συνδιαχείριση των δύο αγωγών. Ανώτατο στέλεχος της εταιρείας του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη επισήμαινε σχετικά ότι η πρόταση αυτή του ρώσου υπουργού συνδέεται με την πρόθεση της Τουρκίας να απαγορεύσει πλήρως τη διακίνηση αργού πετρελαίου από τα Στενά, για λόγους ασφαλείας. Στην περίπτωση αυτή και ενόψει διπλασιασμού (από 35 σε 65 εκατομμύρια τόνους το χρόνο) του Καζάκικου πετρελαίου που καταλήγει στη Μαύρη Θάλασσα, εκτιμάται ότι θα γίνουν απαραίτητοι και οι δύο αγωγοί. Με τη διαφορά ότι η δημιουργία της προοπτικής αυτής είναι καθαρά προνόμιο της τουρκικής και της ρωσικής πλευράς και όχι της ελληνικής ή της βουλγαρικής.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ