Ο Φλογερός Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδος Δικαιούται να Ακουσθεί

Mohamed A El-Arian, Bloomberg   (μτφρ. Μ. Στυλιανού)

Μ ‘ αυτό τον τίτλο- φωνή συνηγορίας, το αμερικανικό Πρακτορείο Blumberg δημοσιεύει το ακόλουθο άθρο του οικονομολόγου, επενδυτικού Συμβούλου και συνεργάτη του πρακτορείου Mohamed A El-Arian:

Ποτέ δεν έχω γνωρίσει ή μιλήσει στον Γιάνη Βαρουφάκη, τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας. Ωστόσο αισθάνομαι πως τον έχω γνωρίσει μέσα από τα γραπτά και τις συνεντεύξεις του, και διαβάζοντας για τις επαφές του τόσο με τον επίσημο όσο και τον ιδιωτικό τομέα στην Ευρώπη. Και γι' αυτό –αν και καταλαβαίνω τη λογική για την απόφαση- στεναχωρήθηκα την περασμένη εβδομάδα όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παραμέρισε τον Βαρουφάκη από τις περίπλοκες διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους ευρωπαίους πιστωτές της και το ΔΝΤ.

Ο Βαρουφάκης ήταν μια πνοή δροσιάς σε αυτό το παρατεταμένο και εξαντλητικό ελληνικό οικονομικό δράμα, που περιλαμβάνει ένα ανησυχητικό ανθρώπινο κόστος σε ότι αφορά την ανεργία, την φτώχεια και τις χαμένες ευκαιρίες. Με την στήριξη αξιοσημείωτης οικονομικής λογικής και μια επιθυμία να κάνει το καλύτερο, πίεσε για περισσότερο ρεαλισμό στους πολιτικούς όρους που απαιτούν οι πιστωτές της Ελλάδας. Και ποτέ δεν κουράστηκε να υπενθυμίζει ότι η ανάκαμψη της Ελλάδας δεν είναι μόνο ευθύνη της χώρας.

Η προσέγγισή του στην ουσία γινόταν με ένα ασυνήθιστο διαπραγματευτικό στυλ – τέτοιο που προσέλκυσε μεγάλη προσοχή, αλλά που αυνόητα αποδείχτηκε δύσγευστο για τους ευρωπαίους εταίρους του.

Έχοντας περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στον πανεπιστημιακό χώρο, ο Βαρουφάκης προτίμησε εσφαλμένα τον ανοικτό διάλογο και τη συζήτηση. Παραμέρισε τη της περίτεχνη διπλωματική γλώσσα και προτίμησε την ειλικρινή συζήτηση. Οι οι φραστικές φιοριτούρες έδωσαν τη θέση τους σε στόχευση λέϊζερ στα σημεία διαφωνίας.

Ως μέλος μιας κυβέρνησης που εξελέγη με την υπόσχεση της αποκατάστασης της αξιοπρέπειας της Ελλάδας, δεν δίσταζε να μιλά ως ίσος. στούς άλλους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών Και επειδή οι συναντήσεις του καλύφθηκαν πολύ στενά από τα μέσα ενημέρωσης –ιδιαίτερα αυτά που συνόδευαν τους Γερμανούς συναδέλφους του-  στον κόσμο παρουσιαζόταν ένα επίπεδο δράματος που σχεδόν ποτέ δεν βγαίνει από τις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις: κατηγορίες και κόντρα κατηγορίες, επιπλήξεις και ασυνήθιστες σωματικές στάσεις.

Ο Βαρουφάκης είναι ανυπόμονος, και είναι κατανοητό το γιατί. Έχοντας παρατηρήσει τα δεινά του λαού του για τόσα χρόνια εξ αιτίας μιας ανερμάτιστης πολιτικής, ήταν έτοιμος να ταράξει τα νερά. Ωστόσο, με τον ζήλο του να δώσει μια δραστικά δημιουργική λύση , αμέλησε τα μικρά  προαπαιτούμενα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Το στυλ του Βαρουφάκη ήταν αυτό που ανάγκασε τον Τσίπρα να τον παραμερίσει, ανταποκρινόμενος στην αυξανόμενο εκνευρισμό των Ευρωπαίων. Η τελευταία σταγόνα ήταν το ασυνήθιστο συγκρουσιακό  κλίμα στην σύνοδο της Ρίγας στις 24 Απριλίου, που βγήκε στη δημοσιότητα.

Ο Τσίπρας δεν έχει άλλη επιλογή από το να αντικαταστήσει τον Βαρουφάκη ως επικεφαλής των διαπραγματεύσεων. Η κυβέρνησή του ξεμένει επικίνδυνα από χρήμα, έχοντας αποτύχει να εξασφαλίσει την εκταμίευση της όποιας χρηματοδότησης από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που αναγκάστηκε να περάσει ένα αντιδημοφιλές διάταγμα που δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να πάρει πόρους από τους αδρανείς πόρους των ΟΤΑ, που δεν είναι κατατεθειμένοι στην Τράπεζα της Ελλαδος. Εν τω μεταξύ, οι υποχρεώσεις πληρωμών της κυβέρνησης αυξάνονται, συμπεριλαμβανομένων της καταβολής συντάξεων και των επερχόμενων δόσεων προς το ΔΝΤ. Και οι νευρικοί πολίτες αποσύρουν περισσότερες καταθέσεις από τις ελληνικές τράπεζες, αυξάνοντας τις πιέσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την οικονομία σε περαιτέρω κατάρρευση.

Ο μετακίνηση του Βαρουφάκη στο παρασκήνιο θα αυξήσει την πιθανότητα το αδιέξοδο να δώσει τη θέση του σε μια ακόμα συμφωνία-μπάλωμα που θα δίνει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να τσαλαβουτάει για λίγο ακόμα. Αν όμως αυτός ο χρόνος δεν χρησιμοποιηθεί από τους πιστωτές της χώρας ώστε να αποδεχθούν μια αλήθεια που ο Βαρουφάκης με συνέπεια προσπαθούσε  να επιβάλει –ότι οι ελληνικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όσο τολμηρές και αν είναι, δεν θα πετύχουν αν δεν χαλαρώσουν οι όροι λιτότητας και αν δεν υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους- τότε ο υπουργός Οικονομικών θα μπορούσε να επιστρέψει στην πρώτη γραμμή.

Αυτή τη φορά, ο Βαρουφάκης θα έχει μια διαφορετική αποστολή: να προσπαθήσει να αποκαταστήσει την τάξη μετά από ένα μεγάλο οικονομικό και χρηματοοικονομικό ατύχημα, που θα έκανε την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη σχεδόν αδύνατη».

Greece's Firebrand Finance Minister Deserves to Be Heard

May 4, 2015 2:00 AM EDT

By Mohamed A. El-Erian

I have never met or spoken to Yanis Varoufakis, Greece's finance minister. Yet I feel I have gotten to know him through his writing and interviews, and by reading about his interactions with both the official and private sectors in Europe. That's why -- though I understand the rationale for the decision -- I was saddened last week when Prime Minister Alexis Tsipras sidelined Varoufakis from Greece’s complicated and consequential negotiations with its European creditors and the International Monetary Fund.
Varoufakis was a breath of fresh air in this protracted and exhausting Greek economic drama, which involves alarming human costs in terms of unemployment, poverty and lost opportunities. Backed by considerable economic logic and a desire to do better, he pressed for more realism in the policy conditions demanded by Greece’s creditors. And he never tired of reminding people that Greece's recovery wasn't that country's responsibility alone.
Greece's Fiscal Odyssey
His approach to substance came with an unusual negotiating style – one that attracted quite a bit of attention but understandably proved unpalatable to his European partners.
Having spent the bulk of his career in academia, Varoufakis erred toward open public discussion and discourse. Diplomatic niceties were set aside in favor of candid debates. Flowery introductions gave way to laser-like focus on areas of disagreements.
Having also been part of a government that was elected on the promise to restoring Greece's dignity, he had no hesitation about speaking to other European finance ministers as an equal. And because his meetings were closely covered by the media -- in particular those with his German counterparts -- the world was often treated to a level of drama that hardly ever emerges from European negotiations: accusations and counter-accusations, rebukes and unusual physical postures.
Varoufakis is impatient, and understandably so. Having observed the suffering of his people for so many years because of what he believes were unguided policies, he was ready to shake things up. Yet in his keenness to deliver a big bang solution, he neglected the small confidence-building steps that were required.
It was Varoufakis’s style that forced Tsipras to sideline him in response to growing European exasperation. The final straw was the unusual level of acrimony at the April 24 Riga Summit that spilled over into the public domain.
Tsipras had little choice but to replace Varoufakis as chief negotiator. His government is running dangerously low on money, having failed to secure the release of any financing from the European Union and the IMF. The situation is so dire that he was forced to pass an unpopular decree enabling the government to grab the idle official funds of local governments that aren't deposited at the central bank. Meanwhile, the government’s payments obligations are mounting, including those for pensions and an upcoming debt obligation to the IMF; and nervous citizens are withdrawing more of their deposits from domestic banks, adding to the pressures that could push a sputtering economy to a further implosion.
Varoufakis's move to the background will increase the probability that a chilly stalemate will give way to another Band-Aid arrangement that allows Greece to muddle along for a little longer. But unless this time is used by the country’s creditors to accept a truth that Varoufakis consistently tried to impose -- that Greek economic reforms, no matter how bold, won't succeed unless the budget austerity conditions are relaxed and there is further debt relief -- the finance minister could return to the front line.
This time, he would have a different mission: that of seeking to restore order after a “Graccident,” a big economic and financial accident that makes the country’s continued membership of the euro zone almost impossible.
To contact the author on this story:
Mohamed El-Erian at melerian@bloomberg.net
To contact the editor on this story:
Max Berley at mberley@bloomberg.net