Ποιοι σόρταραν τα ελληνικά ομόλογα

του Π. Μπουσμπουρέλη

Η Baker Steet είναι ένας πολύ γνωστός δρόμος στο Λονδίνο. Στον αριθμό 55 στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο στεγάζεται το ένα από τα μεγάλα κι επιτυχημένα hedge funds που έχει υπό διαχείριση 20 δισ. δολ. Οι πληροφο-ρίες μάλιστα αναφέρουν ότι το ενεργητικό του έχει κλειδώσει και δεν δέχεται πια άλλα κεφάλαια προς διαχείριση.

Ολα καλά μέχρι εδώ, καθώς η ύπαρξη ενός ακόμα τέτοιου fund που ακούει στο όνομα Brevan Howard δεν θα σήμαινε τίποτε διαφορετικό.Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν όμως ότι πίσω από την επίθεση στα ελληνικά ομόλογα βρέθηκε το εν λόγω επενδυτικό σύστημα, το οποίο και κατέγραψε τεράστιες υπεραξίες, αξιοποιώντας μια συγκυρία κατά την οποία σε μια μόνο εβδομάδα το spread τινάχτηκε από τις 175 μονάδες στις 260! Παράλληλα ηγετικό στέλεχος του fund είναι Ελληνας, ο κ. Τρύφων Νάτσης, που προέρχεται από τη Salomon.

Αν μάλιστα το άνοιγμα στο δεκαετές υπήρξε εντυπωσιακό την περασμένη Τετάρτη το μεσημέρι, στα dealing rooms οι διαχειριστές κοιτούσαν με ανοιχτό το στόμα το διετές να έχει ανοίξει από την 4η Δεκεμβρίου από τα 1,80% στα 2,90%, την ίδια ώρα που οι primary dealers αποφάσιζαν να ανοίξουν τα spreads στη δευτερογενή αγορά τίτλων για να μπορέσουν να γίνουν πράξεις.

Το ραντεβού με Morgan Stanley

Ηταν προφανές ότι οι αγορές είχαν επιβάλει τους όρους τους. Οι νέες εισροές κεφαλαίων ξεκινούσαν σε πρωτοφανή για τα δεδομένα ευνοϊκά επίπεδα για τους επενδυτές, ενώ το οικονομικό επιτελείο δεσμευόταν ότι θα προχωρήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές τέτοιες, που άρχισαν να αλλάζουν τις προσδοκίες. Το ραντεβού του Γιώργου Παπακωνσταντίνου με τη Morgan Stanley 5 μέρες πριν σηματοδοτούσε την αλλαγή φρουράς από την Goldman, που κατέγραψε τα κέρδη της από το σορτάρισμα στην αγορά μετοχών. Από την επόμενη μέρα τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Οι τραπεζικές μετοχές ανέκαμψαν από τα χαμηλά δίνοντας απάντηση στα σενάρια που τις ήθελαν να γίνονται ο αδύναμος κρίκος του χρηματοοικονομικού συστήματος μετά την υποβάθμιση. Επί της ουσίας η υποβάθμιση της Fitsch σε «ΒΒΒ+» αποδυναμώνει κατά τι την ποιότητα των assets που έχουν στα χαρτοφυλάκια τους οι ελληνικές τράπεζες και τα οποία τα χρησιμοποιούν ως ενέχυρο για να αντλούν κεφάλαια από τη διατραπεζική. Αυτό θα μπορούσε σταδιακά να σημαίνει και αύξηση του κόστους χρήματος και για τους δανειολήπτες χωρίς να συνεπάγεται ότι κάτι τέτοιο θα προχωρήσει άμεσα.

Τι θα κρίνει τις εξελίξεις

Εκτός της Merril Lynch η αντιμετώπιση των οίκων άλλαξε λαμβάνοντας υπόψη της το συγκεκριμένο δεδομένο. Ομως όλα θα κριθούν στο κατά πόσο πειστικές θα είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές, που άμεσα θα ανακοινωθούν και θα περιλαμβάνονται στο αναθεωρημένο σταθεροποιητικό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Αυτό θα εδραιώσει τις προσδοκίες για τη δεύτερη πορεία σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας, που καλείται εκ των πραγμάτων να κάνει, και μάλιστα έχοντας τώρα πολύ υψηλότερο χρέος.

Η χρηματοοικονομική πλευρά, δηλαδή τα συγκοινωνούντα δοχεία αγορών ομολόγων-μετοχών, θα παίξει τον ρόλο της, καθώς θα προσδιορίσει το κόστος χρηματοδότησης του Δημοσίου σε μια περίοδο που η εξυγίανση των δημοσιονομικών είναι επιβεβλημένη, για να αποδείξουμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε στην εξυπηρέτηση του υψηλότερου ποσοστι¬αία, σε σχέση με το ΑΕΠ, χρέους της Ευρωζώνης.

Μέσα στα επόμενα 5 χρόνια ωριμάζουν κατά μέσον όρο 36 δισ. ευρώ δημόσιου χρέους. Οι περισσότεροι από τους μεγάλους οίκους θεωρούν αδύνατο να χρεοκοπήσουμε. Υπολογίζουν ότι τώρα χρειάζεται περίπου το 5% του ΑΕΠ για να καλύπτουμε τις ανάγκες του δημοσίου χρέους, ενώ το 1994 το ποσοστό αυτό έφτανε στο 10%. Οι πιέσεις όμως που υπέστημεν την προηγούμενη εβδομάδα από Ευρωπαϊκή Ενωση, ΕΚΤ και διεθνή funds φρόντισαν να μας κάνουν σαφές ότι πρέπει να δρομολογήσουμε άμεσα αποτελεσματικά μέτρα.

Οι ύφαλοι των τραπεζών

Για να σταθεί η οικονομία θα πρέπει οι τράπεζες να είναι ανθεκτικές. Οι ύφαλοι που έχουν μπροστά τους εντοπίζονται στις άγνωστες επισφάλειες της ύφεσης, στη στάσιμη κατάσταση της Βαλκανικής και κυρίως στο ρίσκο που εγκυμομονεί τώρα η ελληνική οικονομία. Ομως και προβλέψεις αυξημένες έχουν ήδη λάβει και οι κεφαλαιακές επάρκειες είναι ισχυρές και ρευστότητα άντλησαν όταν οι αγορές χρήματος άνοιξαν. Το θεωρητικό ρίσκο έγκειται στο πότε η ΕΚΤ θα αποσύρει το μέτρο που έχει θεσπίσει κατά την κρίση, κατά το οποίο επιτρέπει να χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα κατά τη χρηματοδότηση ομόλογα αξιολόγησης «ΒΒΒ».

Αν επαναφέρει τη διαβάθμιση, όπως υπολογίζεται, σε ένα χρόνο στο «Α-», τότε η χώρα μας με τα σημερινά δεδομένα θα είναι εκτός. Αυτό φαίνεται αδύνατο, όμως θα αποτελέσει και τον βασικό μοχλό πίεσης, που θα είναι καθοριστικός και για το πολιτικό παιχνίδι των επομένων μηνών.

ΑΞΙΑ 12/12/09