Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα

Ελευθέριος Β.
Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα έχουν λιγότερο ή περισσότερο «απελευθερωμένη» αγορά εργασίας για περίπου δεκαπέντε χρόνια τώρα. Αυτό σημαίνει ότι οι αμοιβές καθορίζονται κυρίως από τις ανάγκες των επιχειρήσεων στις ειδικότητές τους και λιγότερο από κανονιστικές διατάξεις. Η βάση της αμοιβής των εργαζομένων αυτών καθορίζεται από ιδιωτικές διαπραγματεύσεις. Στις ιδιωτικές διαπραγματεύσεις δεν μπορεί να έχει κανένα λόγο ούτε το κράτος αλλά ούτε και εποπτεύουσες αρχές. Το μόνο δυσμενές που μπορεί να συμβεί θα είναι να καταργηθούν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και ο σαφώς καθοριζόμενος κατώτερος μισθός (ο οποίος εκ των πραγμάτων καταστρατηγείται με την καθ’ όλα νόμιμη part time εργασία). Αλλά σε αυτή την περίπτωση οι συλλογικές θα πρέπει να αντικατασταθούν ή τουλάχιστον δεν μπορούν να εμποδιστούν νομικά από ατομικές συμβάσεις εργασίας. Άρα οι οποιοιδήποτε ψίθυροι για μειώσεις στους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα δεν έχουν νομική βάση διότι οι μισθοί αυτοί δεν καθορίζονται με νόμους αλλά με ελεύθερες συμβάσεις εργαζομένων και εργοδοσίας στην βάση αμοιβαίου συμφέροντος. Τώρα αν τα δώρα αντικατασταθούν με μπόνους ή ενσωματωθούν στους μισθούς είναι άλλο θέμα που επιδέχεται διαπραγμάτευση. Αλλά σε κάθε περίπτωση η μόνη εγγύηση στον ιδιωτικό τομέα για τις αμοιβές είναι η δυνατότητα εύρεσης εργασίας αλλού. Αν υπάρχει πληθώρα ευκαιριών τότε έρχονται και καλύτερες αμοιβές ανεξάρτητα από το νομικό πλαίσιο που καθορίζει ή απελευθερώνει τις αμοιβές. Γι’ αυτό λοιπόν ορισμένοι που σκέφτονται αυστηρά σε πλαίσια κανονιστικού κρατισμού και τσουβαλιάζουν αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα και το δημόσιο δεν έχουν παρά να αναζητήσουν εργασία για να δουν πως διαμορφώνονται και οι μισθοδοσίες στην πραγματική αγορά εργασίας παρά τους νόμους.
Και κάτι ακόμα για τις αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα για να καταλάβουν ορισμένα πράγματα οι αμετανόητοι κρατιστές που επιμένουν να τσουβαλιάζουν καταστάσεις. Ας υποθέσουμε πως έχουμε μια επιχείρηση Α’ που τα προϊόντα της απευθύνονται σε εξαγωγικό κοινό και μια επιχείρηση Β’ που απευθύνεται στην ελληνική αγορά και μόνο. Με ποια λογική θα υπάρξει ισόποση μείωση μισθών ταυτόχρονα στην Α’ και στην Β’; Η Α’ μέσω της φορολογίας των κερδών της και της φορολογίας των εργαζομένων της συνεισφέρει θετικά στον κρατικό προϋπολογισμό και είναι ανταγωνιστική εφ’ όσον δραστηριοποιείται στο εξαγωγικό εμπόριο άρα δεν χρειάζεται να της επιβληθεί να γίνει περισσότερο ανταγωνιστική με μείωση μισθών των εργαζομένων της χάνοντας ταυτόχρονα φορολογικά έσωδα το κράτος. Αντίθετα η Β’ θα έπρεπε να γίνει περισσότερο ανταγωνιστική ώστε να μειώσει το κόστος παραγωγής και να κάνει εξαγωγές. Αλλά όλα αυτά ποιος θα τα αποφασίσει; Αυτά δεν γίνονται με κεντρικές πολιτικές αποφάσεις αλλά με επιχειρηματικές διαπραγματεύσεις που είναι διαφορετικές ανά περίπτωση.
Τώρα για την ευελιξία της αγοράς εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που μείωσαν τις ημέρες εργασίας σε τέσσερις την εβδομάδα με ανάλογη μείωση μισθών. Υπάρχουν και άλλες μορφές απασχόλησης μειωμένου ωραρίου καθ’ όλα νόμιμες. Δεν πρόκειται να συμβεί κάτι νέο. Δηλαδή πόσοι έχουν ακούσει για την υπερωριακή απασχόληση χωρίς αποδοχές στην ιδιωτικό τομέα; Και από πότε εφαρμόζεται αυτό; Τι περισσότερο μπορεί να γίνει; Μάλλον τίποτα. Άλλωστε όλοι μας γνωρίζουμε πως χτυπήθηκαν οι δουλειές χαμηλής ειδίκευσης από την «μαύρη εργασία». Τι μένει άλλο να γίνει λοιπόν σε περίπτωση προσφυγής στο ΔΝΤ που θα αφορά τον ιδιωτικό τομέα; Μάλλον τίποτα.
Και κάτι ακόμα που ξεχνούμε για το περίφημο όριο των απολύσεων που λένε ότι θα καταργηθεί. Αφού γνωρίζουν πολύ καλά πως ουσιαστικά δεν υφίσταται. Αφού εφαρμόζεται σε επιχειρήσεις που έχουν ένα συγκεκριμένο μέγεθος και οι ελληνικές στην πλειοψηφία τους είναι μικρές επιχειρήσεις. Άρα για ποιο όριο μιλάνε;