Οι ευθύνες της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας

Αξιοσημείωτο να τονισθεί και η διαπίστωση του Γκάλο Πλάζα, μεσολαβητού του ΟΗΕ μετά τον πρόωρο θάνατο του Φινλανδού Διπλωμάτη Σάκαρι Τουομιόγια ότι η Κυπριακή πολιτική ηγεσία δημοσίως ομιλούσε για την Ένωση αλλά ουδέποτε του έθεσε τέτοιο θέμα!!!


Από την Ένωση με την Ελλάδα στον κίνδυνο τουρκοποίησης

Δυστυχώς στην Κύπρο τα ιστορικά γεγονότα και εξελίξεις δεν προσεγγίζονται και δεν αναλύονται με κριτικό πνεύμα και διαλεκτική λογική, αλλά με αφορισμούς.Η ανοησία, η υποκρισία και η αμετροέπεια κυριαρχούν παντού και όσο συνεχίζεται αυτή η νοοτροπία ουδέποτε θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα γιατί, ύστερα από τόσους αγώνες και αιματηρές θυσίες του Κυπριακού Ελληνισμού για την Αυτοδιάθεση - Ένωση, φθάσαμε στο σημείο να απειλείται πλέον σοβαρά η εθνική και φυσική επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού με κίνδυνο ολοκληρωτικής τουρκοποίησης.

Τριάντα πέντε χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, όχι μόνο δεν εργαστήκαμε για την εθνική συμφιλίωση αλλά ούτε και έχουμε ξεκάθαρους και σαφείς στόχους όσον αφορά στους χειρισμούς και την πορεία του Κυπριακού, πράγματα απαραίτητα για την ενότητα σκοπού και δράσης.
Απεναντίας, αποενοχοποιήσαμε την Τουρκία (εισβολή, κατοχή, εποικισμός κ.τ.λ.) και με την αποδοχή της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας το καταστήσαμε σαν δήθεν δικοινοτική διαφορά.
Ιδού, όμως, πώς προσεγγίζουν τις εξελίξεις του Κυπριακού δύο κορυφαίοι Ελλαδίτες πολιτικοί, που διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στα ελληνικά πολιτικά πράγματα.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και πρώην Πρωθυπουργός, στο βιβλίο του «Η δημοκρατία στο απόσπασμα», γράφει (σελ. 191-192):
«Η όλη κατάσταση των πραγμάτων στην Κύπρο είχε οικοδομηθεί πάνω στη σκόπιμη παρεξήγηση του προβλήματος. Σύμφωνα με τη σφαλερή λογική αυτής της άποψης, το πρόβλημα που έπρεπε να επιλυθεί ήταν οι σχέσεις μεταξύ της ελληνικής πλειονότητας και της τουρκοκυπριακής μειονότητας...
...Αλλά πέρα από αυτό, η Βρετανία ήθελε να εμποδίσει με κάθε θυσία την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα γιατί η Ένωση θα μετέβαλλε σημαντικά την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσογειακή λεκάνη....
Η ουσία του κυπριακού προβλήματος είχε ελάχιστη σχέση -αν υποτεθεί πως είχε καθόλου σχέση- με τη συμβίωση των δύο εθνοτήτων στην Κύπρο».

Και συνεχίζει στη σελ. 193:
«Η ένωση είχε το πλεονέκτημα ότι έφερνε την Κύπρο στους κόλπους του ΝΑΤΟ, αλλά είχε το σοβαρό μειονέκτημα ότι έδινε πρόσθετη στρατηγική σπουδαιότητα στην Ελλάδα, και μάλιστα σε βάρος της Τουρκίας που ήταν πιστός σύμμαχος της Αμερικής και είχε κοινά σύνορα με τη Ρωσία. Έτσι το αγγλοαμερικανικό ιδεώδες, όσον αφορά στην Κύπρο, βρισκόταν κάπου ανάμεσα στην ένωση και την ανεξαρτησία.

Για τους Ελληνοκύπριους η ένωση είχε τρομακτική συναισθηματική έλξη. Όλοι μιλούσαν για ένωση και πολλοί ήσαν έτοιμοι να πεθάνουν για την επίτευξή της. Η αλήθεια, όμως, είναι πως οι δημόσιοι υπάλληλοι και η εμπορική κοινότητα δεν ήσαν έτοιμοι να δεχθούν τις πρακτικές επιπτώσεις της ένωσης, γιατί η Κύπρος ήταν μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας και όχι της Ευρωπαϊκής Κοινής Αγοράς. Οι μισθοί και οι συνθήκες εργασίας του μέσου δημοσίου υπαλλήλου στην Κύπρο ήσαν κατά πολύ ανώτεροι από τους μισθούς και συνθήκες εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα. Οι Βρετανοί όχι μόνο πλήρωναν καλά για να διατηρήσουν τις βάσεις τους, αλλά ήσαν και καλοί πελάτες. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που η δημοτικότητά του στην Κύπρο δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία των πολιτικών ανδρών, το γνώριζε αυτό. Πάντα μιλούσε για ένωση - αλλά πάντα οι ενέργειές του απέβλεπαν στην ανεξαρτησία...

Οι Βρετανοί κατόρθωσαν εμπλέξουν τους Τούρκους στο κυπριακό παιχνίδι. Μια και ο τουρκικός στρατός πάτησε πόδι στην Κύπρο μετά τις συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, το εθνικό γόητρο της Τουρκίας ήταν απόλυτα συσχετισμένο με την όποια έκβαση του Κυπριακού. Οι Τούρκοι εναντιώθηκαν αδιάλλακτα στην ένωση, εκτός αν η ένωση ισοδυναμούσε με διχοτόμηση, ή εκτός αν η Ελλάδα δεχόταν να παραχωρήσει μέρος της Θράκης στην Τουρκία σαν αντάλλαγμα».
Η πρώτη σύζυγος του Ανδρέα Παπανδρέου, κ. Μάργκαρετ Παπανδρέου, στο βιβλίο της “NIGHTMARE IN ATHENS”, που εκδόθηκε το 1970, γράφει στη σελ. 108:
«Το όνειρο του Μακαρίου ήταν μια ανεξάρτητη Κύπρος. Του Γρίβα ήταν η Ένωση με την Ελλάδα. Ο Ανδρέας τα πήγε σε όλο το διάστημα καλά με τον Μακάριο».

Αποδοχή της Ένωσης υπό προϋποθέσεις…
Ο Αναστάσιος Πεπονής, στενός συνεργάτης του κ. Γ. Παπανδρέου, διετέλεσε κατ’ επανάληψη βουλευτής και κορυφαίος υπουργός στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.
Ως Γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.), της σημερινής Ε.Ρ.Τ., ήλθε στην Κύπρο στις 28/10/1964 κατ’ εντολήν του τότε Υπουργού των Εξωτερικών Σταύρου Κωστόπουλου για να συζητήσει μαζί με τον μ. Φρίξο Πετρίδη (τότε Πρόεδρο του Δ.Σ. του Ρ.Ι.Κ.) για καλύτερη συνεργασία Ε.Ι.Ρ. - Ρ.Ι.Κ.

Να τι γράφει στο βιβλίο του «Τα γεγονότα και τα πρόσωπα» (σελ. 89):
«Ο Μακάριος με δέχθηκε νωρίς το πρωί της 29ης ή της 30ής Οκτωβρίου στο μέγαρο της Αρχιεπισκοπής. Φορούσε το αντερί. Ξεκίνησα με αναφορά στη συνεργασία Ε.Ι.Ρ. - Ρ.Ι.Κ., για να καταλήξω στην πρόταση μιας άμεσης σύνδεσης για ορισμένες εκπομπές. Τόνισα τη συμβολική σημασία αυτής της σύνδεσης, έχοντας πάντα στο μυαλό μου ως δεδομένη μια κοινή πολιτική με αίτημα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, που με την άσκησή του, όπως όλοι πιστεύαμε στην Ελλάδα, η πλειοψηφία του λαού της Κύπρου θα επέλεγε την ένωση. Η συζήτηση μεταφέρθηκε εκεί. Ο Μακάριος μού είπε απερίφραστα ότι αποδεχόταν την ένωση υπό την προϋπόθεση ότι η Κύπρος δεν θα εντασσόταν, δεν θα υπαγόταν στο Ν.Α.Τ.Ο. Ξαφνιάστηκα. Δεν ήξερα αν αυτή τη θέση του την είχε ήδη γνωστοποιήσει στην ελληνική κυβέρνηση, δεν ήμουν προετοιμασμένος για το θέμα, πολύ περισσότερο να ακούσω από τον Μακάριο μια τοποθέτηση με την οποία ουσιαστικά απέκλειε την ένωση. Παρατήρησα ότι η ένταξη της Ελλάδας στο Ν.Α.Τ.Ο. ήταν δεδομένη από το 1952. Για την ένωση με αυτή την Ελλάδα είχε πρωτοστατήσει ο ίδιος και, πάντως, με αυτό το δεδομένο έγινε ο πρώτος απελευθερωτικός αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. Θυμάμαι περίπου τα λόγια του: Η Ελλάδα είναι μέλος του Ν.Α.Τ.Ο., η Κύπρος να μην υπάγεται. Επέμενα, το ύφος μου και η προσεκτική διατύπωση επιβεβαίωναν το σεβασμό και την αναγνώριση, όμως θα του έγινα δυσάρεστος. Του θύμισα τις βρετανικές βάσεις στο κυπριακό έδαφος και τη συμμετοχή της Μεγάλης Βρετανίας στο Ν.Α.Τ.Ο. Τον ρώτησαν αν πίστευε πως σε περίπτωση σύγκρουσης των δύο συνασπισμών η Μεγάλη Βρετανία θα εξαιρούσε αυτές τις βάσεις από την υπαγωγή στο Ν.Α.Τ.Ο., δεν απάντησε.

Έφυγα ξέροντας ότι δεν είχα πετύχει την αποκατάσταση κάποιας απευθείας σύνδεσης, με την οποία απέβλεπα να ολοκληρωθεί η συνεργασία Ε.Ι.Ρ. και Ρ.Ι.Κ., και με συγκεχυμένα συμπεράσματα για την πολιτική του Μακάριου».

Υ.Γ. Η αναφορά του Α. Παπανδρέου, ότι οι Βρετανοί πλήρωναν καλά για να διατηρήσουν τις βάσεις, είναι λανθασμένη αφού αρνούνται να πληρώσουν.
ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*
* Πρώην συνδικαλιστής

Δημόσιες και κατ’ ιδίαν διακηρύξεις
Αξιοσημείωτο να τονισθεί και η διαπίστωση του Γκάλο Πλάζα, μεσολαβητού του ΟΗΕ μετά τον πρόωρο θάνατο του Φινλανδού Διπλωμάτη Σάκαρι Τουομιόγια ότι η Κυπριακή πολιτική ηγεσία δημοσίως ομιλούσε για την Ένωση αλλά ουδέποτε του έθεσε τέτοιο θέμα!!! Ειρήσθω εν παρόδω ο Πλάζα διετέλεσε αργότερα Πρόεδρος του Ισημερινού (Λατινική Αμερική).
Λοιπόν ο καθένας ας εξαγάγει τα συμπεράσματά του για την καταστροφή της Κύπρου ύστερα από τόσους αγώνες και θυσίες - με αποκορύφωμα τον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ - για την Αυτοδιάθεση - Ένωση όταν απειλείται σήμερα η εθνική και φυσική μας επιβίωση και τις μεγάλες ευθύνες της Κυπριακής πολιτικής ηγεσίας που χειρίσθηκε το Εθνικό μας θέμα.

ΣΗΜΕΡΙΝΗ