Τι εννοούσα όταν έγραφα για το παράδειγμα της Αργεντινής

Του Desmond Lachman*

Μετά την αμφιλεγόμενη θέση που παρουσίασε το πρώην στέλεχος του ΔΝΤ Ντέσμοντ Λάχμαν στους Financial Times περί εξέλιξης της Ελλάδας σε νέα Αργεντινή και εξόδου της από την Eυρωζώνη, η «Κ» του ζήτησε να απαντήσει στην κριτική που δέχθηκε (για «παράλογες υποθέσεις» μίλησε ο πρόεδρος της ΕΚΤ) και να εξηγήσει τις προοπτικές που θεωρεί ότι ανοίγονται για την χώρα. Εγραψε, λοιπόν, για την «Κ»:

«Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με άκρως δυσάρεστες επιλογές, οι οποίες είναι αποτέλεσμα λαθών πολιτικής που υιοθετήθηκε στο παρελθόν, τα οποία κατέστησαν την οικονομία μη ανταγωνιστική και δυσφήμησαν τα δημόσια οικονομικά της χώρας.

«Α. Η αποχώρηση από το ευρώ είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα φέρει ως αποτέλεσμα την πτώχευση της Ελλάδας, εφόσον σε μια τέτοια περίπτωση η χώρα θα πρέπει να πληρώνει τα υψηλά επιτόκια που πλήρωνε πριν ενταχθεί στο ευρώ. Μια τέτοια εξέλιξη, με τη σειρά της, σημαίνει πως η Ελλάδα θα πρέπει να προσαρμοσθεί δραστικά προκειμένου να αναμορφώσει τα δημόσια οικονομικά της και είναι πιθανό να υπάρξει τεράστια φυγή κεφαλαίων. Αν μας διδάσκει κάτι η εμπειρία της Αργεντινής, αυτό είναι πως μια πτώχευση συνιστά μείζον αρνητικό σοκ, το οποίο βυθίζει την οικονομία σε βαθιά ύφεση.

Β. Η παραμονή στο ευρώ δεν είναι βιώσιμη εναλλακτική λύση σε βάθος χρόνου για την Ελλάδα. Η χώρα έχει απολέσει περίπου το 30% της ανταγωνιστικότητάς της στο εξωτερικό, κάτι που σημαίνει ότι οι ελληνικές τιμές και οι μισθοί θα πρέπει να μειωθούν αντίστοιχα για να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα. Αυτό θα σηματοδοτούσε μια πολύ βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, η οποία θα συνοδευόταν από αποπληθωρισμό. Αντίστοιχα, φαίνεται πως αν η Ελλάδα προσπαθήσει να περιορίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα κάτω από το 12,75% στο 3% του ΑΕΠ, όπως προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, θα χρειαστεί να εφαρμόσει μια απίστευτα προ-κυκλική δημοσιονομική πολιτική. Σε τέτοια περίπτωση, το ελληνικό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά το 18% που βλέπουμε στη Λεττονία, κάτι βεβαίως που θα υπονομεύσει την προσπάθεια ισοσκελισμού του προϋπολογισμού με διάβρωση της φορολογικής βάσης. Κάθε άλλο παρά σαφές είναι ότι θα υπάρξει πολιτική διάθεση για μια τέτοια πολιτική.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, βεβαίως, δεν θα θελήσει να δει την Ελλάδα ούτε να εγκαταλείπει το ευρώ ούτε να πτωχεύει, εφόσον κάτι τέτοιο θα είχε σοβαρές άμεσες επιπτώσεις στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Θα προκαλούσε, επίσης, ένα φαινόμενο ντόμινο σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, οι οποίες έχουν επίσης δημόσια οικονομικά σε κακή κατάσταση, καθώς και μεγάλα εξωτερικά ελλείμματα.

Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να περιμένουμε ότι η ΕΚΤ, ίσως από κοινού με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, θα συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα, ώσπου βλέποντας πως η χώρα δεν μπορεί να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της, να διαπιστώσει ότι η χώρα αυτή είναι ένας απύθμενος λάκκος.

Το ερώτημα που έθεσα στη στήλη των Financial Times ήταν αν είναι λογικό να ακολουθήσει η Ελλάδα τον δρόμο Β, αν πρόκειται τελικά να αποτύχει και να υποχρεωθεί να ακολουθήσει τον δρόμο Α.

Παραδεχόμενη ευθύς αμέσως ότι είναι στην ουσία χρεοκοπημένη, η Ελλάδα θα γλιτώσει μερικά χρόνια άσκοπης προσαρμογής και θα αποτρέψει τη συσσώρρευση επίσημου χρέους από την ΕΚΤ ή το ΔΝΤ, το οποίο δεν θα μπορεί να αναδιαπραγματευθεί. Μήπως θα ήταν καλύτερο να αντιμετωπίσει τώρα η Ελλάδα το αναπόφευκτο, ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει τη διαδικασία ανάκαμψης νωρίτερα και από λιγότερο μειονεκτική αφετηρία;»

* O κ. Desmond Lachman είναι αναλυτής του American Enterpise Institute, πρώην οικονομολόγος του ΔΝΤ.
kathimerini.gr