Του Νίκου Μελέτη-ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Στη λεπτή γραμμή της προάσπισης κρίσιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων και της αποφυγής εντάσεων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την υπονόμευση των διαδικασιών επίλυσης του Κυπριακού, αλλά και της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, επιχειρούν να κινηθούν Αθήνα και Λευκωσία. Με τη δημόσια συζήτηση σε Κύπρο και Ελλάδα να κορυφώνεται σχετικά με τον ενεργειακό πλούτο που πιθανολογείται ότι κρύβεται στο βυθό μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, αυξάνεται και η πίεση προς τις δύο κυβερνήσεις που έρχονται αντιμέτωπες με την κριτική ότι επιτρέπουν να αδρανοποιούνται κρίσιμα κυριαρχικά δικαιώματα και μάλιστα σε περίοδο που θα μπορούσαν να δώσουν διέξοδο στην οικονομική κρίση που βιώνει η Ελλάδα.Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η συνάντηση που είχαν την Πέμπτη στην Αθήνα ο Γ. Παπανδρέου και ο Δ. Χριστόφιας, καθώς τους δόθηκε η ευκαιρία στην κατ' ιδίαν συνάντηση που είχαν να εξετάσουν όλες τις τελευταίες εξελίξεις στα ενεργειακά σε συνάρτηση με το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά, αλλά και τις συνέπειες της κρίσης στην Αίγυπτο για τη σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Να πέσουν οι τόνοι
Πρώτος στόχος, όμως, της συνάντησης ήταν να πέσουν οι τόνοι και να μετριασθούν οι υπέρμετρες προσδοκίες που καλλιεργούνται στην κοινή γνώμη σχετικά με τα μεγέθη των ενδεχόμενων κοιτασμάτων. Ο κ. Παπανδρέου, πάντως, δήλωσε ότι θα προχωρήσουν οι διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί για να εξακριβωθεί το τι ακριβώς υπάρχει στο υπέδαφος, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το εάν αυτό σημαίνει ότι σύντομα θα δοθούν άδειες ερευνών στην επίμαχη περιοχή.
Οι δύο ηγέτες φρόντισαν να στείλουν καθησυχαστικά μηνύματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Το πρώτο μήνυμα είναι ότι κανένα κυριαρχικό δικαίωμα δεν εγκαταλείπεται και το επόμενο, ότι όλα θα γίνουν στην «ώρα» τους, ώστε η ενεργειακή πολιτική να γίνει «παράγοντας ειρήνης και συνεργασίας των λαών και όχι αντικείμενο συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων».
Στις δημόσιες δηλώσεις τους, οι κ. Παπανδρέου και Χριστόφιας απέφυγαν να αναφερθούν συγκεκριμένα για το εάν εξετάζουν και πότε θα ξεκινήσουν τις συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών.
Τουρκική αμφισβήτηση
Το μεγάλο πρόβλημα βεβαίως σε ό,τι αφορά τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου, Κρήτης και Ρόδου είναι ότι στο σημείο αυτό εκδηλώνεται η πιο ισχυρή τουρκική αμφισβήτηση, με αιχμή την επήρεια του Καστελόριζου στη χάραξη των θαλάσσιων ζωνών.
Το πιθανολογούμενο κοίτασμα ξεκινά από τις ακτές της Πάφου και εκτείνεται δυτικά.
Η Τουρκία, όμως, ήδη από το 2004 με ρηματική διακοίνωσή της στον ΟΗΕ έχει δηλώσει ότι δυτικά του γεωγραφικού μήκους 32ο 16’18 έχει νόμιμα και ζωτικά δικαιώματα, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σε κάθε προσπάθεια χάραξης θαλάσσιων ζωνών. Το συγκεκριμένο γεωγραφικό μήκος διέρχεται μόλις λίγα μίλια δυτικά της Πάφου, καλύπτοντας έτσι όλη την επίμαχη περιοχή του πιθανολογούμενου κοιτάσματος.
Ο κ. Παπανδρέου είναι σαφές ότι έχει επιλέξει την επιδίωξη συμβιβαστικής - συναινετικής λύσης με την Τουρκία, κάτι που θα ευνοούσε και τις επιλογές του προέδρου Χριστόφια. Το ερώτημα, όμως, είναι πώς θα χειριστούν οι δύο χώρες το «δυσμενές σενάριο» που θα προκύψει εάν η Τουρκία επιμείνει, όπως όλα δείχνουν, στις διεκδικήσεις της έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας.
Η κρίση στην Αίγυπτο
Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο περιπλέκουν όμως περαιτέρω την κατάσταση, καθώς η στάση του Καΐρου είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση του status quo στην Ανατολική Μεσόγειο. Και αυτό δεν έχει να κάνει μονό με το σεβασμό της συμφωνίας που έχει ήδη υπογράψει η Κύπρος με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, αλλά και με την προοπτική υπογραφής συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, η οποία τώρα εμποδίζεται λόγω των τούρκικων παρεμβάσεων προς την αιγυπτιακή πλευρά.
Παρ' όλα αυτά η κρίση στην Αίγυπτο δημιουργεί ευκαιρίες για την ελληνική αλλά κυρίως την κυπριακή πλευρά, μία και ο άξονας από τον ελλαδικό χώρο μέχρι την Κύπρο μετατρέπεται σε «διάδρομο ασφαλείας» της Ε.Ε. και της Δύσης προς την περιοχή της Μ. Ανατολής, η οποία το επόμενο διάστημα εξελίσσεται στο κέντρο της νέας παγκόσμιας αναμέτρησης.
Αν γίνει αυτό που θέλει η Τουρκία, δηλαδή το Καστελόριζο να μην έχει ή να έχει μικρή ΑΟΖ, τότε αυτό θα δημιουργήσει προηγούμενο που ίσως χρησιμοποιηθεί από πολλές άλλες χώρες. Το σίγουρο είναι ότι θα το χρησιμοποιήσει η Βενεζουέλα (αντίπαλος των ΗΠΑ στην Καραϊβική) η οποία και αυτή (όπως και η Τουρκία και η Συρία) δεν έχει υπογράψει το δίκαιο της θάλασσας για τους ίδιους λόγους όπως η Τουρκία, δηλαδή ότι διάφορα μικρά νησιά κοντά στις ακτές πρέπει να έχουν περιορισμένη ΑΟΖ λόγω του μεγέθους της Βενεζουέλας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Αίγυπτος και η Λιβύη έχουν υπογράψει το δίκαιο της θάλασσας.
Το Ισραήλ περισσότερο από όλους δεν θέλει μία ισχυρότερη Τουρκία. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι φυσικοί σύμμαχοι του Ισραήλ στην Μεσόγειο και του δίνουν διέξοδο προς την Ευρώπη, δεν είναι μουσουλμανικές χώρες, και είναι σταθερές χώρες, δυτικού τύπου, δημοκρατικές, με υψηλό ΑΕΠ. Επομένως το Ισραήλ θα υπερτερήσει ώστε το Καστελόριζο να έχει πλήρη ΑΟΖ και να ενωθεί με την Κύπρο.
Αν δούμε προς το μέλλον σε 10 χρόνια την Τουρκία θα δούμε μία μεγαλύτερη δύναμη όσον αφορά τουλάχιστον τη στρατιωτική της δύναμη, αν το συνδυάσουμε με τον νεοοθωμανισμό και την προσπάθεια ανάδειξης της Τουρκίας ως προστάτιδας δύναμης των αραβικών/μουσουλμανικών χωρών, τότε μιλάμε για μία περιφερειακή δύναμη που αν και δεν θα έχει πυρηνικά όπλα (αλλά θα έχει την τεχνογνωσία και την πρόσβαση στην σχετική τεχνολογία) θα είναι πολύ μεγαλύτερη από το στρατηγικό βάρος του Ισραήλ, το οποίο θα είναι περικυκλωμένο. Όλες οι χώρες που συνορεύει το Ισραήλ δεν είναι σταθερές, είναι μουσουλμανικές και δεν είναι δημοκρατικές (έχουν μοναρχικά ή απολυταρχικά καθεστώτα). Οπότε χρειάζεται μία δίοδο προς την δύση. Είναι η μόνη ευκαιρία του Ισραήλ να μείνει μακροπρόθεσμα ισχυρό και να ελέγχει τις κατακτήσεις του.
Όσο για τις κατακτήσεις του ίσως να είναι προτιμότερο να αποχωρήσει από τουλάχιστον κάποιες ώστε να μπορέσει να μην έχει κωλύματα να γίνει μέλος της Ε.Ε. που πρέπει να είναι στρατηγική προοπτική του Ισραήλ.
Το Ισραήλ έχει όλα αυτά που χρειάζεται μία χώρα να γίνει μέλος της Ε.Ε.:
μικρόμεσαία χώρα από πλευράς πληθυσμού, υψηλό ΑΕΠ, δημοκρατική χώρα δυτικού τύπου, μη μουσουλμανική με πολλά κοινά με τους χριστιανούς, χωρίς κίνδυνο μετανάστευσης από το Ισραήλ, με μεγάλο μέρος του πληθυσμού να προέρχεται από ευρωπαϊκές χώρες, πανίσχυρο στρατό, ήδη μετέχει σε ευρωπαικούς οργανισμούς και τέλος πολύ περισσότερο ταιριάζει στην Ε.Ε. παρά η Τουρκία, το Μαρόκο, η Τυνησία, και χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Η άφιξη του αμερικανικού αεροπλανοφόρου στο Καστελόριζο, ενημερώνει τους Τούρκους ότι θα πάρουν τον πούλο στην Αν. Μεσόγειο.
ΑπάντησηΔιαγραφή