Γιατί βάλλεται η Παλαιστινιακή Αρχή

Όπως οι άλλες αραβικές χώρες, τα παλαιστινιακά εδάφη δεν προφυλάγονται από τον αέρα διαμαρτυρίας που φυσά πάνω από την περιοχή. Ωστόσο, πολλοί είναι οι λόγοι της δυσφορίας.

Ο αέρας διαμαρτυρίας που επηρεάζει τις αραβικές χώρες, εδώ και ένας μήνας, είναι άραγε ο λόγος της σειράς αλλαγών που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από την Παλαιστινιακή Αρχή: εκλογές πριν από το φθινόπωρο, κυβερνητικός ανασχηματισμός και την παραίτηση του διαπραγματευτή Σαέμπ Ερεκάτ;

Κλονισμένη από την κατάρρευση των καθεστώτων της Αιγύπτου και της Τυνησίας, με τα οποία ήταν συνδεδεμένη, η παλαιστινιακή ηγεσία ανακοίνωσε την 12 Φεβρουαρίου γενικές εκλογές πριν από τον Σεπτέμβριο.

Στις αρχές του Φεβρουαρίου, είχε απαγορεύσει τις διαδηλώσεις για την υποστήριξη των λαών της Αιγύπτου και της Τυνησίας. Επιπλέον, ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής ανάθεσε, την 14 Φεβρουαρίου, στον Πρωθυπουργός Σαλάμ Φαγιάντ να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση.

Ένας στέλεχος του κόμματος Φατάχ, το κόμμα του Μαχμούντ Αμπάς, απέκλεισε κάθε σχέση μεταξύ του επανασχεδιασμού και των εξεγέρσεων στην Τυνησία και την Αίγυπτο. Αυτός ο επανασχεδιασμός, ωστόσο, μπορεί να σχετίζεται με την πιθανότητα της ανακήρυξης του Παλαιστινιακού Κράτους, που σχεδιάζεται επίσης για τον Σεπτέμβριο.

Εκλογές σε αναμονή

Στις 31 Ιανουαρίου, στο φόρτε του κύματος λαϊκής διαμαρτυρίας στην Αίγυπτο και στην Τυνησία, ο Σαλάμ Φαγιάντ ζήτησε από τις παλαιστινιακές φατρίες να “αρχίσουν να σκεφτούν σοβαρά για γενικές εκλογές", μετά τις τοπικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.

"Εκτιμούσε ότι θα ήταν «σκόπιμο για να τερματισθεί η διαίρεση και να αποκατασταθεί η εθνική ενότητα», αναφέροντας τον «de facto διαχωρισμό μεταξύ της Δυτικής Όχθης, την οποίαν κυβερνά Π.Α., στις αυτόνομες περιοχές, και της Λωρίδας της Γάζας που ελέγχεται από τον ισλαμικό κίνημα Χαμάς από τον Ιούνιο του 2007.

Οι δημοτικές εκλογές, που ορίστηκαν για την 9 Ιουλίου θα είναι η πρώτη ετυμηγορία μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2006, που κέρδισε η Χαμάς. Το θέμα των εκλογών είναι σε αναμονή από την λήξη της θητείας του Μαχμούντ Αμπάς, τον Ιανουάριο του 2009, η οποία έχει παραταθεί προκειμένου να αποφευχθεί ένα θεσμικό κενό.

Οι δημοτικές εκλογές θα διεξαχθούν στη Δυτική Όχθη και μόνο. Η Χαμάς πράγματι αρνήθηκε να επιτρέψει την οργάνωση τους στη Γάζα και το Ισραήλ έχει απαγορεύσει κάθε παλαιστινιακή πολιτική δραστηριότητα στην κατεχόμενη από το 1967 Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Η Χαμάς καταγγέλλει τις εκλογές ως "μια προσπάθεια από την Αρχή και την κυβέρνηση Φαγιάντ να εκτρέψει την προσοχή από τα σκάνδαλα» που αποκάλυψε η αλυσίδα Αλ Τζαζίρα. Η τελευταία είχε αποκαλύψει τον Ιανουάριο, διπλωματικά έγγραφα που περιγράφουν τις παραχωρήσεις που έγιναν από την Παλαιστινιακή Αρχή στις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για ευαίσθητα θέματα όπως τα σύνορα ενός μελλοντικού κράτους, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ ή η επιστροφή των προσφύγων.

Η Παλαιστινιακή Αρχή είχε προκηρύξει γενικές εκλογές τον Ιανουάριο του 2010, αλλά αναβλήθηκαν, επικαλούμενη την άρνηση της Χαμάς να τις οργανώσει στη Γάζα. Ωστόσο, ορισμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης και Παλαιστίνιοι σχολιαστές απέδωσαν την αναβολή για το φόβο της ήττας των υποψηφίων της Φατάχ ενώπιον ανεξάρτητων υποψηφίων, ακόμη και σε απουσία του ισλαμιστικού βασικού της αντιπάλου.

Οι διαπραγματεύσεις σε αδιέξοδο

Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής διαπραγματευτής των Παλαιστινίων στις ειρηνευτικές συνομιλίες με το Ισραήλ, ο Σαέμπ Ερεκάτ, υπέβαλε την παραίτησή του την 12 Φεβρουαρίου. Την δικαιολόγησε ότι "ανέλαβε την ευθύνη για την κλοπή των εγγράφων [που αποκάλυψε η Αλ Τζαζίρα] από το γραφείο του," τα έγγραφα τα οποία είπε "νοθεύτηκαν" εκ προθέσεως.

Αλλά αυτή η παραίτηση ίσως σχετίζεται με την αποτυχία, το 2010, για την αναβίωση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Μπορεί επίσης να είναι ένας τρόπος να κινητοποιηθεί η διεθνής κοινότητα, αδύνατη κατά του μπλοκαρίσματος. Έτσι, στις 5 Φεβρουαρίου, το Κουαρτέτο για τη Μέση Ανατολή (ΗΠΑ, ΟΗΕ, Ρωσία και Ευρωπαϊκή Ένωση), περιορίστηκε να καλέσει για "επιβλητική" επανάληψη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, λυπώντας για το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν είχε επεκτείνει το μορατόριουμ για τον εποικισμό, χωρίς να το καταδικάζει ρητά. Και τον περασμένο Δεκέμβριο, οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν την ιδέα να επιμένουν για το πάγωμα του εποικισμού από το Ισραήλ.

Για τη μονομερή ανακήρυξη ενός παλαιστινιακού Κράτους;

Μπροστά σε αυτό το αδιέξοδο, οι υπεύθυνοι της Αρχής σχεδιάζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα της μονομερής κήρυξης ενός παλαιστινιακού Κράτους. Από το Δεκέμβριο, οκτώ χώρες της Λατινικής Αμερικής - όπου η Παλαιστίνη έχει αντιπροσώπους εδώ και χρόνια - έχουν αναγνωρίσει το παλαιστινιακό Κράτος, από τις οποίες έξι στα σύνορα του 1967 (Βραζιλία, Αργεντινή, Ισημερινός, Βολιβία, Γουιάνα και Παραγουάη).

Οι Παλαιστίνιοι στρατηγικοί υπολογίζουν την ανακήρυξη για το Σεπτέμβριο του 2011, με τριπλό όφελος. Πρόκειται για το τέλος της συμφωνημένης περιόδου αναβολής του ενός έτους για τις άμεσες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, καθώς και για το διετές σχέδιο του πρωθυπουργού Σαλάμ Φαγιάντ να θέσει τις βάσεις ενός κράτους, και τέλος, για την ημερομηνία της επόμενης γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.

Ο Μαχμούντ Αμπάς προειδοποίησε στις 11 Νοεμβρίου ότι θεωρεί ως "δέσμευση" τον υπαινιγμό του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στη τελευταία Γενική Συνέλευση για την υποδοχή της Παλαιστίνης ως "νέο μέλος του ΟΗΕ” σε περίπτωση συμφωνίας για την ειρήνη.

Ανεξάρτητα από τη βιωσιμότητα μιας ανακήρυξης χωρίς την ισραηλινή συγκατάθεση, οι Παλαιστίνιοι θεωρούν ότι μια “συλλογική αναγνώριση" από την διεθνή κοινότητα, θα έχει το πλεονέκτημα να θέσει την αρχή μιας διαπραγμάτευσης για κάθε εδαφική αλλαγή και θα επιτρέψει στη Παλαιστίνη να κινείται στην διεθνή σκηνή ως ολοκληρωμένο αναγνωρισμένο Κράτος.

Αν οι προσπάθειες αυτές δεν στεφθούν με επιτυχία, οι Παλαιστίνιοι ηγέτες εξετάζουν να ζητήσουν να τεθούν υπό διεθνή διοίκηση, είτε με την επανενεργοποίηση του Συμβουλίου Κηδεμονίας του ΟΗΕ, υπεύθυνο για την παροχή αρωγής σε κράτη-αποικίες προς την αυτονομία ή την ανεξαρτησία, είτε, το πιο πιθανό, με το μοντέλο του Κοσόβου.

L’EXPRESS.fr 16/02/2011