Η Τουρκία ονειρεύεται ένα «χώρο Σέγκεν» στη Μέση Ανατολή

Η μείωση των δασμών και η κατάργηση των βίζα αυξάνουν ήδη τις συναλλαγές με την Συρία, την Ιορδανία και τον Λίβανο.

 

Η Άγκυρα παρακολουθεί με ανησυχία τη φωτιά που φουντώνει στην Τυνησία και στην Αίγυπτο. Τα οικονομικά της συμφέροντα θα θιγόντουσαν σκληρά αν η φωτιά αυτή επεκτείνεται στην υπόλοιπη περιοχή. Η Μέση Ανατολή όλο και περισσότερο αποτελεί μια σημαντική λύση για την καλή υγεία της οικονομίας της Τουρκίας (7,5% ανάπτυξη το τελευταίο έτος). Αντιμέτωποι με έναν ευρωπαϊκό χώρο σε κρίση, οι Τούρκοι κατάκτησαν με επιτυχία τις αγορές στη ανατολική πλευρά τους. Το ποσοστό των εξαγωγών τους προς αυτήν την περιοχή έχει φθάσει τα 20,3% στους ένδεκα πρώτους μήνες του έτους το 2010, ενώ δεν είναι πια παρά 46,3% προς τη ευρωπαϊκή ένωση, ο παραδοσιακός εταίρος. Από τις οικοσκευές μέχρι τα αυτοκίνητα, περνώντας από τα αγροδιατροφικά προϊόντα, το «made in Turkey» καταλαμβάνει εφεξής όλες τις βιτρίνες της περιοχής. Αερολιμένες, δρόμοι, γέφυρες και δημόσια κτήρια: τα σημειωματάρια παραγγελιών των Τούρκων εργολάβων είναι γεμάτα. Στο Ιράκ, βασιλεύουν, από τη Βασόρα έως το Ερμπίλ.

Αυτή η εισβολή υποστηρίζεται από μια κυβερνητική πολιτική που δίνει την προτεραιότητα στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων με τους Άραβες και Ιρανούς γείτονες. «Η ενδυνάμωση των πολιτικών σχέσεων είχε μια γιγαντιαία επίδραση στις εμπορικές συναλλαγές», υπογραμμίζει ο Suzan Cailliau, περιφερειακός συντονιστής στο Deik (το Συμβούλιο των εξωτερικών οικονομικών σχέσεων). Στις επισκέψεις του στο Κουβέιτ και στο Κατάρ τον Ιανουάριο, ο πρωθυπουργός Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν συνοδεύθηκε από τριακόσια επιχειρηματίες.

Ο σκοπός της τούρκικης στρατηγικής είναι η εγκατάσταση μιας περιοχής ελεύθερου εμπορίου - αγαθά και πρόσωπα - με την Συρία, την Ιορδανία και το Λίβανο. Το σχέδιο που επισημοποιήθηκε, πέρυσι, μεταφράζεται ήδη από ελαφρύνσεις των τελωνειακών δασμών, της μείωσης των ποσοστώσεων, από την κατάργηση των βίζα ανάμεσα στη Τουρκία και στις τρεις χώρες, την υπογραφή πολλαπλών συμφωνιών βιομηχανικής και της εμπορικής συνεργασίας. Τον Ιανουάριο, οι υπουργοί τουρισμού αυτής της τετράδας της Ανατολής δούλεψαν για την δημιουργία μιας κοινή τουριστικής βίζα. Στις 6 Φεβρουαρίου, ο Τούρκος πρωθυπουργός έβαλε τη πρώτη πέτρα ενός φράγματος «της τουρκοσυριακής φιλίας» στον ποταμό Oronte, το οποίο θα αρδέψει την γη και θα παράσχει ηλεκτρική ενέργεια σε κάθε πλευρά των συνόρων.

Αυτή η οικονομική ένωση των τεσσάρων δεν είναι παρά μια πρώτη φάση σύμφωνα με τα πλάνα της Άγκυρας, η οποία έχει την ανάγκη να εξασφαλίσει τους ενεργειακούς πόρους της. Μεσοπρόθεσμα, επιθυμεί να περιλάβει την Αίγυπτο, το Ιράκ και τις χώρες της αραβικής χερσονήσου. Ο Ερντογάν συνηγορεί υπέρ «μιας περιοχής Σέγκεν». Στη περιοχή εμφανίζεται μια οικονομική λεκάνη που θα περιλαμβάνει το Ιράν.

Laure Marchand

Le Figaro  09/02/2011