Η πιο σεμνή κηδεία

Του Στάθη Κεφαλούρου*

      Ήταν η πιο σεμνή και ιεροπρεπής κηδεία που έχω παραστεί, εκείνη της μεγάλης μας γλύπτριας Ναταλίας Μελά την Τετάρτη που πέρασε στο πρώτο κοιμητήριο. Ήτανε ένα ανώδυνο, ανεπαίσχυντο και ειρηνικό πέρασμα από την μια ζωή στην άλλη, ένα μικρό Πάσχα. Αυτό σημαίνει  άλλωστε και Πάσχα, το Πέρασμα.

      Ήταν λοιπόν τέτοια η γαλήνη, που σήμερα ανακαλώντας την στην μνήμη δεν είμαι βέβαιος αν ήμουν κι εγώ εκεί. Θυμάμαι όμως πως όντως πήγα και για έναν επιπλέον λόγο. Δεν μπορεί δηλαδή…. κάπου εκεί ανάμεσά μας θα τριγύριζε κι ο παππούς της,  για να την υποδεχθεί. Ευκαιρία μοναδική, για να ζήσεις από κοντά την ιστορία. Διότι είναι ασύγκριτα καλύτερο να τον νιώθεις κοντά παρά να τον βλέπεις σε κάδρο μακρυά, τον Παύλο Μελά. Αλλά και την Ναταλία Μελά, την αγαπημένη αδελφή του Ίωνος Δραγούμη.

      Οι δε παριστάμενοι φίλοι και συγγενείς, λίγοι μα εκλεκτοί, όπως έπρεπε κι αυτοί. Να τους πάρεις απ’ το χέρι και με κλειστά μάτια να τους δώσεις τα κλειδιά της χώρας, να τους κάνεις κυβέρνηση. Δεν τους γνώριζα προσωπικά αλλά διέκρινα πως πρόκειται για αληθινούς αριστοκράτες, τους οποίους η θύελλα του νεοπλουτισμού και της αμορφωσιάς τους έριξε στο περιθώριο της πολιτικής ζωής ή ενδεχομένως και μόνοι τους να προτίμησαν να βρίσκονται στην ερημιά με χάρη…

        Ξέρετε πως κατάλαβα πως ήταν γνήσιοι αριστοκράτες και καλοί άνθρωποι ; Όχι κάνοντας το προφανές και μάλλον ανασφαλές, ψαχουλεύοντας δηλαδή με την φαντασία μου γενεαλογικά δέντρα αλλά βλέποντάς τους από κοντά να ντρέπονται. Αυτό είναι το ασφαλέστερο κριτήριο για έναν καλό χαρακτήρα. Ντρέπονταν, το έβλεπες στα μάτια τους, στις κινήσεις τους. Ντρέπονταν ακόμα και να χειροκροτήσουν, όταν βγήκε το φέρετρο από την εκκλησία για να πάει στον μνήμα. Το έκαναν όμως, το κάναμε εν τέλει κι αυτό σεμνά και με συστολή. Τηλεοπτικό κανάλι δεν υπήρχε ούτε κάποιος φωτογράφος. Προς στιγμήν - και ευτυχώς - ξεχάσαμε κι εμείς πως τα τηλέφωνα είναι κινητά και βγάζουν φωτογραφίες, όπως τότε στην εποχή του Παύλου Μελά. Μόνο ο αρχαίος λόγος έμεινε για να απαθανατίσουμε την στιγμή.

           Όλα έγιναν με τάξη, όπως πρέπει, όσο πρέπει. Τώρα που γράφω και τα θυμάμαι όλα αυτά ξανά, την προηγούμενη εβδομάδα στο πρώτο κοιμητήριο ήταν σαν να κηδέψαμε όχι μόνο μία γυναίκα αλλά κι ένα καθήκον. Ναι, αυτό ήμασταν τελικά όλοι αυτοί στην κηδεία αυτή..! Καθήκοντα, που μας απομένει ακόμα ζωή για να τα διακονήσουμε και να διακονηθούμε με την βοήθεια του Θεού.

            Σήμερα ζουν στην Αθήνα πολλοί γόνοι ένδοξων οικογενειών, οι οποίοι πολύ δικαιολογημένα εξερευνούν στην ζωή τους διαφορετικά πεδία ζωής από τους ένδοξους προγόνους τους. Και καλά κάνουν. Και ως κληρονόμοι πολύ φυσικό είναι να κατέχουν οικογενειακές πληροφορίες και μαρτυρίες για τους φημισμένους προγόνους τους, που εμείς, ο λαός, δεν κατέχει. Η βαριά αυτή κληρονομιά άλλους απογόνους τους βαραίνει και δυσφορούν, άλλους τους κάνει να αποστασιοποιούνται, άλλοι αναθεωρούν και μερικοί άλλοι αδιαφορούν. Υπάρχουν όμως κι αυτοί οι κληρονόμοι, που σέβονται, τιμούν ή ακόμα περισσότερο, κρατούν την ίδια φλόγα αναμμένη, κι εάν το κράτος είχε την σοφία να πάρει λίγο άγιο φως από την λαμπάδα τους, τότε η Ελλάδα μας θα ήτανε πιο καλλιεργημένη.

          Λένε για τον έρωτα και τον βήχα μα και η αγάπη για την Ελλάδα δεν κρύβεται. Στην περίπτωσή μας, η καλλιτέχνιδα Ναταλία Μελά, θυγατέρα Μιχαήλ Μελά, εγγονή του Παύλου και της Ναταλίας, τυλίχτηκε στο φέρετρο της όχι απλά με μια ελληνική σημαία αλλά με την νησιωτική σημαία της ελληνικής επαναστάσεως του 1821. Ήταν συνεπώς και μια κηδεία προς γνώση και συμμόρφωση τόσο των φαρμακερών απάτριδων όσο και των φωνακλάδων πατριδοκάπηλων, που φυσικά και έλειπαν απ’ την κηδεία αυτή.

Στάθης Κεφαλούρος

Δικηγόρος Αθηνών 

e.kefalouros@yahoo.gr