Ανοίξτε και «χτίστε σχολειά»

«Λιτά χτίστε τα, απλόχερα,
μεγάλα/ γερά θεμελιωμένα, από
της χώρας/ ακάθαρτης, πολύβοης,
αρρωστιάρας/ μακριά μακριά
τ’ ανήλιαγα σοκάκια/ τα σχολειά χτίστε»
Κωστής Παλαμάς

Ερώτηση: υπάρχει εν Ελλάδι έστω και ένας πολίτης, με κοινό βέβαια νου και όχι κομματικός λακές, που να πιστεύει ότι η νυν ανθυποκυβέρνηση - οι μαριονέτες της τρόϊκας - εξαγγέλλει κάτι, λαμβάνει ένα μέτρο υπέρ του λαού; Είναι δυνατόν όλες αυτές οι γλίτσες, με τα σπαστά ελληνικά και με το γυάλινο βλέμμα, τα «κωλόπανα» ( Μακρυγιάννης) του ΔΝΤ να μοχθούν και να εργάζονται προς το συμφέρον της δύσμοιρης χώρας μας; Ας το καταλάβουμε όλοι.
Η πατρίδα βρίσκεται σε έσχατο κίνδυνο, λεηλατείται και εξαθλιώνεται ένας ολόκληρος λαός. Όταν ξεκουμπιστούν, θα μείνουν αποκαΐδια, ρημαγμένες ψυχές. Διαλύουν τον κοινωνικό ιστό της χώρας, δεν ορρωδούν προ ουδενός.
Προτίθεται το υπουργείου διά βίου αμάθειας να εφαρμόσει το σχέδιο «Καλλικράτης» και στα σχολεία. Τα κριτήρια, όπως υποστηρίζουν οι «διαβιούτοι», δεν είναι οικονομικά, αλλά παιδαγωγικά. Μάλιστα. Για το καλό των παιδιών. Να κλείσουν μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια σχολεία, η ζωή και η χαρά των εγκαταλελειμμένων και απομακρυσμένων χωριών, και να συγχωνευτούν σε πολυδύναμα (πολυθέσια) σχολικά κέντρα. Το υπουργείο για να φιμώσει αντιδράσεις δημάρχων, ρίχνει το δέλεαρ: με το κλείσιμο των σχολείων εξοικονομούνται πόροι. Οι ενστάσεις των γονέων και κηδεμόνων θα απαντηθούν με τις γνωστές, γυαλιστερές «χάντρες και τα ασήμαντα «καθρεφτάκια» που επιδαψιλεύουν οι άποικοι τους ανίδεους ιθαγενείς. Τα παιδιά θα φοιτούν σε μια τάξη, καταργείται η συνδιδασκαλία, θα καλύπτεται η ύλη (οι ψυχές τους να δούμε πότε θα καλυφθούν), θα απολαμβάνουν ευρύτερες δραστηριότητες – ξένες γλώσσες, θεατρικές αγωγές, ηλεκτρονικούς υπολογιστές – αυτά τα ωραία και άκρως παιδαγωγικά προγράμματα, που μορφώνουν, «απογειώνουν» τα σημερινά παιδιά. Αυτά περίπου είναι τα επιχειρήματα του υπουργείου. Τινάζοντας όμως την χρυσόσκονη από το «σχέδιο», σπάζοντας το κέλυφος της παφλάζουσας ωραιολογίας, αναδίδονται οι αναθυμιάσεις.
Πρώτον: Τα σχολεία κλείνουν, γιατί δόθηκε εντολή από την τρόϊκα, τους πραγματικούς αυθέντες και κυρίαρχους της χώρας. Κάθε φορά που έρχονται, όπως προσέξαμε, εγκαινιάζεται και μια νέα επίθεση κατά του λαού μας (κόψιμο επιδομάτων, δώρων, απολύσεις υπαλλήλων).
Δεύτερον: Κλείσιμο σχολείων συνεπάγεται και κατάργηση οργανικών θέσεων δασκάλων. Όταν και αν ξανάρθουν οι εκτελεστές του ΔΝΤ, θα διατάξουν πάγωμα των προσλήψεων. Το 1 προς 5 είναι για τους αφελείς και ευκολόπιστους.
Τρίτον: Καταφεύγω, εν πρώτοις, σε ένα κείμενο του Ιωάννη Καποδίστρια. Το 1831 στέλνει μια επιστολή στον φίλο του Μουστοξύδη: Γράφει ο συνετός Κυβερνήτης: «Τα σχολεία δεν είναι απλώς τόποι προσκτήσεως γνώσεων, αλλά κυρίως φροντιστήρια ηθικής, χριστιανικής και εθνικής αγωγής». Τώρα βέβαια οι λέξεις, τα επίθετα ηθικός, χριστιανικός και εθνικός τελούν υπό διωγμό. Αν μιλήσεις για εθνική αγωγή οι χαυνοπολίτες (Αριστοφάνης) της προοδομανίας θα σκούζουν και θα σαλιαρίζουν για χούντες και δικτατορίες. Γι’ αυτούς η ιστορία αρχίζει μετά την πτώση της Δικτατορίας, η οποία στο συγχυσμένο τους μυαλό υποδύεται τον ρόλο της Τουρκοκρατίας. Το κράτος δεν συγκροτήθηκε το ’21, αλλά το 1974. Κάποιοι «αντιστασιακοί» των γαλλικών «μπιστρό» θεωρούν εαυτούς και ανώτερο των ενδόξων καπεταναίων της Παλιγγενεσίας. Τι ήταν ο Κολοκοτρώνης, ο Μάρκος, ο Οδυσσέας και η Μαυρογένους μπροστά στη χαριτόβρυτο Μαρία του Πολυτεχνείου; Το σχολείο, όμως, δεν είναι συνοικιακό μπακάλικο, που δεν πάει καλά και του βάζεις λουκέτο. Το σχολείο, ιδίως για ένα μικρό χωριό, είναι πνευματικός φάρος. Τα χωριά, τα ακριτικά κυρίως, έχουν ρημαχτεί. Αν φύγει και το σχολειό, αν εκλείψει η παιδική, όλο δροσιά και χάρη φωνή, η ελπίδα της νιότης, τα μετατρέπεις σε γηροκομεία. Είναι βέβαιο ότι οι γονείς θα αναγκαστούν «να αποδημήσουν» στις πόλεις. Στην νυν συγκυρία, εθνικοί λόγοι, επιβάλλουν, όχι να κλείσουν, αλλά να ανοίξουν σχολεία σε τέτοιες περιοχές.
Τέταρτον: Φοίτησα σε μονοθέσιο δημοτικό σχολείο, στην Πιερία. Ένας δάσκαλος με 30 και 40 παιδιά. Αυτό δεν εμπόδισε κανένα παιδί, που είχε ζήλο και μεράκι για τα γράμματα, να μορφωθεί και να συνεχίσει στις ανώτερες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Καλό σχολείο δεν σημαίνει άριστος κτιριακός και εποπτικός εξοπλισμός ούτε χίλιες δυο δραστηριότητες που ξεθεώνουν τα παιδιά. «Σχολείο ίσον δάσκαλος» (Παλαμάς). Όλοι μας θυμόμαστε έναν δάσκαλό μας (ή καθηγητή), αναπολούμε με συγκίνηση το φιλότιμό του, την φλόγα της ψυχής του, την αγάπη που μας έδειχνε, την εντιμότητα του, τις σπουδαίες γνώσεις του. Εκείνοι οι παλιοί, ωραίοι δάσκαλοι αγωνίζονταν σε μονοθέσια ή διθέσια με 70 και 100 μαθητές, χωρίς πολλά εποπτικά μέσα, χωρίς υπολογιστές, με πενιχρότατους μισθούς, πολλές φορές σε ετοιμόρροπες αίθουσες. Και όμως ξεσκόλιζαν μαθητές με ήθος και γνώσεις. Τώρα όλα τα καλά του Θεού έχουμε, μπαινοβγαίνουν στις τάξεις 10 ειδικότητες, καλωδιώσαμε τα παιδιά, όμως… μηδέν στο πηλίκιο. Καταλήψεις, καταστροφές και απέχθεια για το σχολείο. «Ο κοινός νους βεβαιώνει πως δεν λείπουν απλώς αίθουσες διδασκαλίας ή διδακτικό προσωπικό, τα οποία θα λείπουν και θα συμπληρώνονται αενάως. Λείπει κάτι χρησιμότερο ο μαθητής δεν καταλαβαίνει για ποιο λόγο είναι μαθητής (το «καταλαβαίνει» ολέθρια στο ινστιτούτο ξένων γλωσσών και στο φροντιστήριο), ο δάσκαλος για ποιο λόγο είναι δάσκαλος, η πολιτεία τι θέλει απ’ το σχολείο, ο γονιός τι θέλει από τον εαυτό του, το κράτος, το παιδί και τον δάσκαλο. Δεν πρόκειται για κάποια επιγενόμενη κρίση αξιών, πρόκειται περί κρίσεως του νοήματος, όχι δηλαδή τι αξίζει και τι όχι, αλλά τι σημαίνει και που αποσκοπεί τούτο ή εκείνο. (Στ. Ράμφου: «Αγωνία και ελπίδα για την παιδεία μας», στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», 12 Νοε 1992).
Πέμπτον: Τα πειθήνια ενεργούμενα του ΔΝΤ και της Γ.Ε.Ε. (Γερμανικής Ευρωπαϊκής Ένωσης) προτίθενται να περικόψουν τα οικογενειακά επιδόματα. Ο δημογραφικός όλεθρος της πατρίδας μας επιτείνεται. Αν συνδυαστεί αυτό με την τρομακτική, καταστρεπτική ανεργία των νέων και το κλείσιμο σχολείων σε μικρά χωριά οδεύουμε ολοταχώς σε εκμηδένιση του οικογενειακού θεσμού. Και αυτήν την δημογραφική απίσχνανση θα την αναπληρώσουν, με βάση την λογική των συγκοινωνούντων δοχείων, οι παράνομοι μετανάστες και οι καιροφυλακτούντες όμοροι «φίλοι» μας
Έκτον, συναφές με τα προηγούμενα. Το σχολείο, τα γλυκά χρόνια του δημοτικού, «δένουν» ένα παιδί με τον τόπο, την γη των προγόνων του. Το σπίτι που γεννήθηκα, το σχολείο που πρωτόμαθα γράμματα, η εκκλησιά που βαφτίστηκα, είναι οι ρίζες που μας αρδεύουν ολοζωής. Και τότε καυχόμαστε ότι είμαστε γέννημα και θρέμμα μιας αγαπημένης γωνιάς της πατρίδας. Κλείνοντας το σχολείο, μεταφέροντας το παιδί, σε άλλη γη και σ’ άλλα μέρη, χάνεται το αίσθημα της εντοπιότητας. Οι πόλεις κατάντησαν σήμερα ανυπόφορες, αρρωστιάρες και ακάθαρτες, γιατί οι περισσότεροι είναι ξένοι, πάροικοι και παρεπιδημούντες, δεν είναι ο τόπος τους.
Έβδομον και τελευταίο: Σχολείο και Εκκλησία πιστοποιούν και μαρτυρούν, δια βίου, την ελληνικότητα και την ιστορική συνέχεια ενός τόπου. Το κουδούνι του σχολείου και η καμπάνα της εκκλησίας διαλαλούν ότι τούτη η πατρίδα ελευθερώθηκε από φριχτά δεσμά, γιατί κάποτε ένα αγιασμένο πετραχήλι δίδασκε στα σκλαβόπουλα το σπουδαιότερο μάθημα του Γένους μας: Ελευθερία ή θάνατος.
Δημήτρης Νατσιός
δάσκαλος-Κιλκίς