Αναταραχή στη ΝΑ Μεσόγειο -ολική ανατροπή σχεδίων

Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ
 Ανατροπές στις ενεργειακές ισορροπίες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής επαπειλούνται στο βαθμό που οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή καταστούν ανεξέλεγκτες. Το έναυσμα της αναταραχής ξεκίνησε από την Τυνησία, η οποία ναι μεν δεν έχει άμεση συμμετοχή στο ενεργειακό παιχνίδι, αλλά επηρεάζει, όπως διαμορφώνονται τα πράγματα, τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με επίκεντρο την Αίγυπτο.
Η αναταραχή στη Ράφα και ο κίνδυνος βίαιου ανοίγματος των συνόρων με τη Λωρίδα της Γάζας είναι πιθανό να αναδείξουν το ρόλο της Χαμάς και τις επιρροές της Χεζμπολάχ στην περιοχή, γεγονός που προκαλεί την εύλογη ανησυχία, αν μη τι άλλο, του Ισραήλ, το οποίο ανησυχεί ούτως ή άλλως για την πολιτική αστάθεια στον Λίβανο.

Στον «αέρα» οι συμφωνίες για τις ΑΟΖ
Η αστάθεια στην Αίγυπτο αφ' ενός θα επηρεάσει τη διαμόρφωση των ΑΟΖ στην περιοχή, αλλά και τις έρευνες για την ύπαρξη και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, αφ' ετέρου οι συνέπειες στις διεθνείς αγορές από τον πιθανό αποκλεισμό της διώρυγας του Σουέζ θα είναι ανυπολόγιστες.

Η αναταραχή που επικρατεί στην αραβική χώρα οδήγησε ήδη την Energean Oil, την εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Πρίνου, να διακόψει την πρώτη από τις δύο δεσμευτικές γεωτρήσεις που είχε προγραμματίσει στην περιοχή.

Η διακοπή εξαγωγών πετρελαίου αλλά και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την Αίγυπτο είχε αποτέλεσμα να εκτοξευτεί η τιμή του μπρεντ πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.

Παρά το γεγονός ότι μέσω της διώρυγας του Σουέζ διακινείται μέρος της διεθνούς πετρελαϊκής παραγωγής (περί τα 2,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ήτοι το 2,5% της παγκόσμιας αγοράς), ο αποκλεισμός αυτής της οδού θα είχε συνέπεια τον περίπλου της Αφρικής.

Ο ρόλος της διώρυγας στις διεθνείς ισορροπίες είχε αναδειχθεί και στο παρελθόν, καθώς η εθνικοποίησή της από τον Νάσερ το 1956 και η απώλεια του ελέγχου της από τη Δύση είχε προκαλέσει την ανεπιτυχή, όπως εξελίχτηκε, στρατιωτική επέμβαση της Γαλλίας και της Αγγλίας, ενώ το κλείσιμό της μετά τον πόλεμο Αιγύπτου-Ισραήλ τη δεκαετία του 1970 είχε προκαλέσει διεθνείς αναταράξεις και εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου λόγω του κόστους μεταφοράς.

Παράλληλα και υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συνέχεια στο «ντόμινο» των «εξεγέρσεων», υπό εξέταση θα πρέπει να τεθεί η περίπτωση του κοιτάσματος φυσικού αερίου Λεβιάθαν, ενός από τα σημαντικότερα παγκοσμίως, που βρίσκεται στα ανοιχτά των ακτών του Ισραήλ.

Η αποσταθεροποίηση και η ενδεχόμενη εμπλοκή του Ισραήλ πιθανόν να ανατρέψει τους μέχρι τώρα σχεδιασμούς για την αξιοποίησή του και να λειτουργήσει αποτρεπτικά ως προς τις επενδυτικές πρωτοβουλίες.

Στο όλο πλέγμα εμπλέκεται κατά κάποιον τρόπο η Τουρκία, η οποία ήδη βρίσκεται, σε διπλωματικό επίπεδο, σε εμπόλεμη κατάσταση με το Ισραήλ και η οποία «συνηθίζει» να αναλαμβάνει ρόλο αυτόκλητου «προστάτη» του αραβικού στοιχείου της περιοχής.

Λόγω της πολιτικής αστάθειας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου μπορεί να τεθεί υπό επανεξέταση η πρόσφατη συμφωνία ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία για την ολοκλήρωση της κατασκευής του πετρελαιαγωγού Σαμψούντα-Τζεϊχάν.

Ο εν λόγω πετρελαιαγωγός σχεδιάζεται να εκτείνεται από το τουρκικό λιμάνι της Σαμψούντας στη Μαύρη Θάλασσα έως το Τζεϊχάν στην ανατολική Μεσόγειο και να μεταφέρει περί τα 60-70 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου, παρακάμπτοντας τα Στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια. *

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ