Η αποσταθεροποίηση και η αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής δεν μπορούν να αφήσουν αδιάφορες Ελλάδα και Κύπρο, και οι εξελίξεις αυτές και κυρίως ο συντονισμός για τα επόμενα βήματα υποχρέωσαν τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου να καλέσει τον Κύπριο Πρόεδρο Δ. Χριστόφια την περασμένη Πέμπτη στην Αθήνα.
Οι πολιτικές ανακατατάξεις έχουν και γεωστρατηγικές συνέπειες, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τόσο το Κυπριακό όσο και τα Ελληνοτουρκικά, προσφέρουν δυνατότητες κυρίως στη Λευκωσία για ανάληψη ρόλου ως προκεχωρημένου φυλακίου της Δύσης στην περιοχή, δημιουργούν εκκρεμότητες σε ό,τι αφορά τα μεγαλόπνοα σχέδια εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων και χάραξης θαλασσίων ζωνών.
Η διαδικασία ανατροπών που ξεκίνησε με την Τυνησία και κλιμακώνεται με την Αίγυπτο προκαλεί όμως και μείζονες απειλές ασφαλείας, τόσο με τον κίνδυνο μαζικής άφιξης παράνομων μεταναστών όσο και με την ενίσχυση στη νοτιοανατολική πλευρά της Μεσογείου του ριζοσπαστικοποιημένου Ισλάμ, το οποίο μέχρι τώρα είχε περιοριστεί στη Χαμάς στη Γάζα και στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Χωρίς ακόμη να έχει ξεκαθαρίσει ποια θα είναι η κατάληξη της εξέγερσης στην Αίγυπτο, είναι σαφές ότι η επόμενη μέρα δεν θα έχει καμία σχέση με την προηγούμενη.
Η ισορροπία που επιτεύχθηκε τα τελευταία τουλάχιστον σαράντα χρόνια ανατρέπεται και υποχρεωτικά η Δύση θα πρέπει να αναζητήσει χώρο μόνιμης παρουσίας στην περιοχή, υποστηρικτικό των δυνάμεων που θα επιτηρήσουν και θα διασφαλίσουν τη διατήρηση της απρόσκοπτης ναυσιπλοΐας στα Στενά του Σουέζ.
Ρίγη ανατριχίλας
Αν και στην Αίγυπτο οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» δεν έχουν σχέση με τους σιίτες μουλάδες του Ιράν, ως έκφραση του πολιτικοκοινωνικού Ισλάμ, η προοπτική να καλύψουν αυτοί το κενό εξουσίας που δημιουργείται προκαλεί ανατριχίλα στο Ισραήλ, στην Ουάσιγκτον και στη Δύση, καθώς δρομολογείται ουσιαστικά η αμφισβήτηση των ειρηνευτικών συμφωνιών του Ισραήλ με την Αίγυπτο.
Οι απειλές ασφαλείας για το Ισραήλ διευρύνονται, τη στιγμή μάλιστα που συμπτωματικά το εβραϊκό κράτος με την ανακάλυψη και του κοιτάσματος Λεβιάθαν για πρώτη φορά στην ιστορία του είναι έτοιμο να αποκτήσει ενεργειακή αυτοτέλεια, που αποτελεί κρίσιμο, στρατηγικού χαρακτήρα πλεονέκτημα, για μια χώρα που ζει σε ένα διαρκώς αυξανόμενο εχθρικό περιβάλλον.
Ο άξονας που πολύ έχει συζητηθεί τους τελευταίους μήνες, Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα, θα μπορούσε υπό αυτές τις προϋποθέσεις να μετατραπεί όχι μόνο σε ενεργειακό, αλλά και σε άξονα ασφαλείας.
Οι επιλογές αυτές βεβαίως δεν λαμβάνονται εν θερμώ και ενώ ακόμη το περιβάλλον είναι τόσο ευμετάβλητο, ενώ υπάρχει και ο ισχυρότατος αντίλογος ότι η Ελλάδα θα βρεθεί στο ίδιο στρατόπεδο με το Ισραήλ και σε αντιπαράθεση με έναν ριζοσπαστικοποιημένο αραβικό κόσμο, χωρίς το στρατηγικό (ή έστω και το οικονομικό) όφελος να είναι ιδιαίτερα ορατό.
Για την Ελλάδα οι εξελίξεις στην Αίγυπτο έχουν και ακόμη μία παράπλευρη συνέπεια, καθώς εάν υπήρχε έστω και μια μικρή ελπίδα ότι ο πρόεδρος Μουμπάρακ θα αποδεχόταν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών, με τρόπο ώστε να λαμβάνεται υπόψη η πλήρης επήρεια του Καστελόριζου, αυτή εκμηδενίζεται με μια νέα, λιγότερο ισχυρή και περισσότερο ευάλωτη ηγεσία στο Κάιρο. Εφόσον η Αίγυπτος δεν δεχθεί τη συνέχιση των συζητήσεων σε αυτήν την κατεύθυνση είναι σαφές ότι περιορίζεται σημαντικά και το ενδεχόμενο σύναψης συμφωνίας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, την οποία θα πρέπει να οριοθετήσει και με την Αίγυπτο (που χωρίς την επήρεια του Καστελόριζου θα κέρδιζε ακόμη ένα τμήμα σχεδόν 10 χιλιάδων km2 από την ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας).
Με μια πιο αντιισραηλινή ηγεσία η Αίγυπτος σύντομα θα αμφισβητήσει και την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ της Κύπρου και του Ισραήλ, ώστε είτε να διεκδικήσει μερίδιο από την πλούσια σε ενεργειακούς πόρους περιοχή είτε τουλάχιστον να αποτρέψει το Ισραήλ από την εκμετάλλευση των πόρων που θα το αναβαθμίσουν στρατηγικά.
Κρίσιμο τεστ και για την Αγκυρα
Οι... υπερόπτες Τούρκοι έκθετοι στα μάτια των Αράβων
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή συνιστούν κρίσιμο τεστ και για την Τουρκία και τον ρόλο που θέλει να διαδραματίσει ως περιφερειακή δύναμη και ηγέτιδα χώρα του μουσουλμανικού κόσμου.
Η Αίγυπτος του Χ. Μουμπάρακ αποτελούσε το αντίπαλο δέος για την Τουρκία, καθώς ήταν ο συνεπής συνομιλητής της Δύσης, εκφράζοντας τους μετριοπαθείς Αραβες και μουσουλμάνους.
Η σπουδή του Τ. Ερντογάν και του Α. Νταβούτογλου να τοποθετηθούν στο αιγυπτιακό πρόβλημα, υποβάλλοντας όρους στον Αιγύπτιο πρόεδρο, με τρόπο υποτιμητικό για τον αιγυπτιακό λαό, μάλλον εκθέτει την Αγκυρα στα μάτια των Αράβων.
Ο πειρασμός που δημιουργεί για την τουρκική ηγεσία η περιδίνηση της Αιγύπτου και το κενό που διαμορφώνεται στον μουσουλμανικό κόσμο ενδέχεται όμως να είναι καταστροφικά για την ευρωπαϊκή προοπτική της Αγκυρας, καθώς οι ηγεμονικές φιλοδοξίες της χώρας τελικά την απομακρύνουν από την Ευρώπη.
Οδηγείται σε ειδική σχέση
Η Τουρκία οδηγείται σταδιακά από μόνη της στην επιλογή της Ειδικής Σχέσης με την Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία θα της επιτρέπει να συνδέεται με την Ε.Ε. χωρίς όμως να υπάρχουν περιορισμοί στην άσκηση του περιφερειακού ρόλου της. Βεβαίως η προσπάθεια της Τουρκίας να ηγεμονεύσει στην περιοχή δεν είναι απλή υπόθεση. Για τον ρόλο αυτό δεν αρκεί να στηθεί μια αντιπαράθεση με το Ισραήλ.
Η Τουρκία και ο κ. Ερντογάν, πριν δώσουν συμβουλές για δημοκρατία στον Χ. Μουμπάρακ σήμερα και στον βασιλιά Χουσεΐν αύριο, θα πρέπει να εξηγήσουν γιατί δεν πράττουν το ίδιο με τα 18 εκατομμύρια Κούρδους που ζουν στην Τουρκία.
Και κυρίως θα πρέπει να αποδείξουν στους Ιρανούς και σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, που πάντοτε είναι επιφυλακτικός με τα οθωμανικά και παντουρκικά οράματα, ότι οι προθέσεις της Αγκυρας είναι αγαθές.
Η δημιουργία όλο και περισσότερων ευκαιριών για διεκδίκηση περιφερειακού ρόλου από την Τουρκία εκμηδενίζει τις προοπτικές εξεύρεσης μιας συμβιβαστικής λύσης για το Κυπριακό και περιορίζει τις προσδοκίες για επίδειξη συναινετικής διάθεσης για την εξομάλυνση των προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr
ΕΘΝΟΣ
Μόλις βροῦν τὸ ραβδὶ τοῦ Χάρη Πόττερ τότε θὰ διαβλέψουν τὶς έξελίξεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν και στην Αίγυπτο οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» δεν έχουν σχέση με τους σιίτες μουλάδες του Ιράν, ως έκφραση του πολιτικοκοινωνικού Ισλάμ, η προοπτική να καλύψουν αυτοί το κενό εξουσίας που δημιουργείται προκαλεί ανατριχίλα στο Ισραήλ, στην Ουάσιγκτον και στη Δύση, καθώς δρομολογείται ουσιαστικά η αμφισβήτηση των ειρηνευτικών συμφωνιών του Ισραήλ με την Αίγυπτο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Καμμια "ανατριχιλα" δεν προκαλουνε στο Ισραηλ το οποιο ανησυχει μονο για το οικονομικο κοστος να επαναδιαταξει τις δυναμεις του με συμμετοχη και δυτικα οπου ειχε βολευτει.Η Αιγυπτος των 80 και εκατομμυριων με ισχυροτατο στρατο και πολυ καλες μυστικες υπηρεσιες εκπαιδευμενες και σε στενη επαφη με τις Ισραηλινες δεν ειναι ευκολος στοχος για κανενα.Οι δεσμοι της με την Δυση ειναι μεγαλες με 1,5 δις $ καθε χρονο βοηθεια στρατιωτικη απο ΗΠΑ.Η Αιγυπτος αφυπνιζεται σαν μια μεγαλη δυναμη και αποτρεπεται η κατα το αφρικανικο προτυπο μεταβιβαση εξουσιας απο πατερα σε υιο και οτι προκειψει.Η συμετοχη της Μουσουλμανικης Αδελφοτητας δινει κυρος Ισλαμικο στην νεα Αιγυπτο και παιρνει τα ινια προσβασης στην ηγεσια του Ισλαμ απο την Τουρκια.Προκειται για φαγητο απο σεφ σπουδαγμενο και εμπειρο και το ...φαγητο δεν θα καει!