Η Τουρκία και οι σύμμαχοί της πρέπει να διωχθούν για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας

Καταναγκαστικές εξώσεις Κούρδων: έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και έγκλημα πολέμου

Ο Noory Fakhry* γράφει σχετικά με την εκδίωξη των Κούρδων στην Τουρκία

Στο Βόρειο Κουρδιστάν, μέρος της Τουρκίας παρόμοιο με όλα τα άλλα μέρη του Κουρδιστάν (Ιράν και τη Συρία), τα θεμελιώδη δικαιώματα των Κούρδων έχουν παραβιαστεί από την τουρκική κυβέρνηση. Οι μαζικές καταναγκαστικές εξώσεις Κούρδων από τισ εστίες τους είναι από τις πιο θεμελιώδεις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τουρκία.Η τουρκική κυβέρνηση έχει διαπράξει ενεργά πολλές καταναγκαστικές εξώσεις Κούρδων με ορισμένες αιτιολογήσεις. Τα τουρκικά στρατεύματα δαιμονοποιούν χιλιάδες χωριά και ένα μεγάλο αριθμό πόλεων. Πάνω από 350.000 άτομα έχουν εκκενωθεί από 3.500 χωριά. Οι περισσότερες κατεδαφίσεις των κουρδικών χωριών με αυτή τη μέθοδο έγιναν στην Νοτιοανατολική Τουρκία κατά τη περίοδο 1984-2000. Όμως η κυβέρνηση της Τουρκίας εξακολουθεί και συνεχίζει να καταστρέφει χωριά και να προβαίνει σε καταναγκαστικές εξώσεις Κούρδων από τισ εστίες τους με τις στρατιωτικές της δυνάμεις να βομβαρδίζουν την κουρδική περιοχή, γεγονός που οδήγησε σε ευρείες μετατοπίσεις πληθυσμού, πολλές απώλειες ζωής, και την καταστροφή του περιβάλλοντος.
Μία από τις δικαιολογίες για τις μετατοπίσεις και τις καταναγκαστικές εξώσεις των Κούρδων από τις εστίες τους ήταν ότι τα κουρδικά χωριά παρέχουν υποστήριξη διοικητικής μέριμνας στο ΡΚΚ. Επίσης αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτού του δόγματος ήταν η καταστροφή των δασών και του περιβάλλοντος, όπου βρίσκουν καταφύγιο οι αντάρτες του ΡΚΚ.

Στο τακτικό επίπεδο, η βίαιη εκδίωξη των Κούρδων από τις παραδοσιακές τους εστίες έγινε για να αποτραπεί η παροχή τροφίμων και κάθε λογής υπσοτήριξης στους αντάρτες. Σε στρατηγικό επίπεδο, η επιχείρηση αυτή, ανάγκασε τους αντάρτες να επιλέξουν μεταξύ υποχώρησης ή εμπλοκής σε μια αντιπαράθεση με το κράτος στις αστικές περιοχές (ένα σκληρό περιβάλλον για ανταρτοπόλεμο αλλά ευνοϊκό για το κράτος) . Πέρα, όμως, από τους παραπάνω λόγους, η σημαντικότερη επιδίωξη του τουρκικού κράτους με τον βίαιο εκπατρισμό των Κούρδων από την ύπαιθρο, ήταν και παραμένει η αστικοποίηση και στη συνέχεια η αφομοίωσή τους, μέθοδος που εφαρμόστηκε πολλάκις και στο παρελθόν, την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες αυτές οι στρατιωτικές επιθέσεις του τουρκικού στρατού, που έγιναν καταστρέφοντας τα κουρδικά χωριά,  έχουν γίνει με τη βοήθεια των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα η Τουρκία, ως σύμμαχος των ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ, λαμβάνει όπλα από τις ΗΠΑ, από δεκάδες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων Hughes, Boeing, Raytheon και General Dynamics. Παρά την τρομακτική έκθεση για βίαιη κακοποίηση των Κούρδων που συνέταξε η Διεθνής Αμνηστία, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνέχισε το εμπόριο όπλων με την Τουρκία. Ο πόλεμος που διεξάγει η Τουρκία εναντίον των Κούρδων, αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη χρήση όπλων των ΗΠΑ σε μάχες, οπουδήποτε στον κόσμο. 
Σύμφωνα με την έκθεση της Human Rights Watch (Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): 
"Στη διάρκεια των μετακινήσεων πλυθυσμών, οι τουρκικές δυνάμεις διατάζουν τους χωρικούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και στη συνέχεια καίνε τα χωριά τους. Σε όλες τις περιπτώσεις που ερευνήθηκαν,  η τουρκική κυβέρνηση δεν κατέβαλε καμία προσπάθεια για να παρέχει φροντίδα στους εκτοπισμένους αμάχους, γεγονός που συνιστά επιπρόσθετη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Διάταζουν απλά τους χωρικους να βγουν απο τα σπίτια τους, τους λένε να εγκαταλείψουν τα υπάρχοντά τους πίσω, και στη συνέχεια οι χωρικοί κοιτάζουν τα σπίτια τους να καίγονται. Μετά την καταστροφή, λένε στους χωρικούς να κατευθυνθούν προς την πλησιέστερη πόλη και να μην επιστρέψουν ποτέ". 
Στη ίδια στιγμή, εκατοντάδες Κούρδοι φονεύονται ή τραυματίζονται. 
Ένας άλλος λόγος των καταναγκαστικών εξώσεων των κουρδικών χωριών και ορισμένων πόλεων από την τουρκική κυβέρνηση είναι η κατασκευή φραγμάτων στην Νοτιοανατολική Τουρκία, στο όνομα του σχεδίου «ανάπτυξης της Ανατολίας», χωρίς την τήρηση των διεθνώς καθιερωμένων κριτηρίων. Έχουν διατυπωθεί σοβαρές ανησυχίες γύρω από το ζήτημα της κατασεκυής των φραγμάτων αυτών, με επιπτώσεις στο περιβάλλον, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Για παράδειγμα η έκθεση αναφέρει:
"Δεκαοκτώ πόλεις και χωριά, συμπεριλαμβανομένης της πόλης της Yusufeli (στο νομό Αερτβίν, του Ανατολικού Πόντου, σ.τ.μ.) θα καλυφθούν εντελώς ή εν μέρει μόνο από το φράγμα Yusufeli. Aυτό θα προκαλέσει αναγκαστική μετατόπιση 15.000 ανθρώπων από τα σπίτια τους, ενώ η κατασκευή του φράγματος θα επηρεάσει έμμεσα τη ζωή άλλων 15.000 ανθρώπων. Δεν εκπονήθηκε κανένα σχέδιο επανεγκατάστασης των ανθρώπων αυτών, ενώ οι διαβουλεύσεις που έγιναν ήταν ελάχιστες. Από την κατασκευή του φράγματος αυτού Θα επηρεαστεί επίσης πολύ και η πολιτιστική κληρονομιά." 
Εν ολίγοις, η κατασκευή φραγμάτων είναι φανερό ότι θα επιδεινώσει το πρόβλημα των ήδη σοβαρών εσωτερικών μετακινήσεων πληθυσμών που εμφανίζεται στην Τουρκία, με τεράστιες πιέσεις στις κοντινές πόλεις. Η καταστροφή των σπιτιών και αγροκτημάτων ομοίως θα επιφέρει την απώλεια της πλούσιας ιστορικά και αρχαιολογικά κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της αρχαίας πόλης Hasankeyf, με προφανείς επιπτώσεις στον πολιτισμό και την ιστορία της περιοχής.
Καμιά από τις δικαιολογίες που επικαλείται η Τουρκία δεν είναι νόμιμη και σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο. Ανεξάρτητα με το εάν υποστήριξαν οι χωρικοί το PKK ή όχι, καταναγκαστικοί εκτοπισμοί αυτού του τύπου είναι αντίθετοι με το διεθνές δίκαιο, αφού αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνεται για λόγους τιμωρίας και αντεκδίκησης.
Υπάρχουν και κάποιοι δημοσιογράφοι που ισχυρίζονται ότι ορισμένες μετατοπίσεις χωρικών έγιναν από το PKK, επειδή δεν υποστήριζαν το σχέδιο "απελευθέρωσης" του Κουρδιστάν. Είναι όμως δυνατόν να στέκει αυτό το επιχείρημα, από τη στιγμή που είναι σε όλους γνωστό ότι η βάση της πολιτικής του ΡΚΚ είναι η υπεράσπιση των Κούρδων και η προστασία τους από την κτηνωδία της τουρκικής κυβέρνησης. Είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο, από τη στιγμή που το ΡΚΚ καταγγέλλει διεθνώς τους αναγκαστικούς εκτοπισμούς και ενημερώνει συνεχώς τη διεθνή κοινή γνώμη για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους;
 Μπορούμε να δούμε πώς καλύπτει το γεγονός αυτό μία από τις εκθέσεις της Human Rights Watch:
"Σε ορισμένες περιπτώσεις που αποτέλεσαν αντικείμενο της έρευνας, μάρτυρες λένε στο Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι οι ίδιοι είχαν διαταχθεί να διαστρεβλώνουν τις πραγματικές συνθήκες θανάτων του άμαχου πληθυσμού και να κρύβουν τις κυβερνητικές ευθύνες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, άμαχοι σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας, αλλά παρουσιάστηκαν από την κυβέρνηση ότι ήταν μαχητές του ΡΚΚ. Σε άλλες περιπτώσεις, οι μάρτυρες ή συγγενείς διατάχθηκαν να δηλώσουν δημόσια ότι  "το PKK έκαψε το χωριό" ενώ στην πραγματικότητα υπεύθυνες ήταν οι κυβερνητικές δυνάμεις , ή τους διέταξαν να δηλώσουν ότι "Το PKK είναι υπεύθυνο" για συγκεκριμένους θανάτους που προκάλεσαν τα κυβερνητικά στρατεύματα".
Οι καταναγκαστικές εξώσεις και εκπατρισμοί Κούρδων που έγιναν κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του PKK και του τουρκικού στρατού είναι αντίθετες με τα άρθρα της σύμβασης της Γενεύης. Και αυτό γιατί, με βάση τις επικρατούσες συνθήκες και τις εκθέσεις της INGO, οι Κούρδοι που κατοικούσαν στα εκκενωθέντα χωριά δεν αντιμετώπιζαν άμεσο κίνδυνο από τις μάχες και από τον πόλεμο και δεν κατέστη αναγκαίο για επιτακτικούς στρατιωτικούς λόγους να υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με πολλές ομολογίες, οι εκδιωχθέντες Κούρδοι δέχθηκαν επιθέσεις σκόπιμα από τις στρατιωτικές δυνάμεις που σκότωναν, βασάνιζαν και ντρόπιαζαν τους Κούρδους για να αφήσουν τα χωριά τους και τελικά έκαιγαν τα σπίτια τους, χωρίς καμία προστασία και επανορθωτικά μέτρα.
Ενώ σύμφωνα με την σύμβαση της Γενεύης, σε περίπτωση μάχης, οι ζημίες εναντίον αμάχων θα πρέπει να είναι περιορισμένες και οι μαχητές δεν θα πρέπει να στοχεύουν τα μη στρατιωτικά τμήματα και αντικείμενα, ο τουρκικός στρατός ηθελημένα στόχευε χωριά και τους κατοίκους τους. Επιπλέον, πάντα με βάση τη σύμβαση της Γενεύης, αν σε οποιαδήποτε στιγμή του πολέμου χρειάζεται οι άνθρωποι να αφήσουν τα χωριά ή πόλεις τους, θα πρέπει να επιτρέπεται να επανέλθουν στα σπίτια τους το συντομότερο δυνατόν. Με βάση την ως άνω συνθήκη, "ασαφείς και κενές αιτιολογήσεις για μεγάλης κλίμακας μετατοπίσεις πληθυσμών που έλαβαν χώρα για μια μακρά χρονική περίοδο δεν είναι αποδεκτές. Μαζική μετακίνηση πληθυσμών με την αιτίαση ότι αυτοί αποτελούν την  κοινωνική βάση του αντιπάλου απαγορεύεται ρητά κατά τρόπο μη επιδεχόμενο οποιαδήποτε αντίρρηση.'' Να σημειωθεί ότι η καταστροφή των χωριών των Κούρδων έγινε κυρίως με την χρήση του στρατιωτικού εξοπλισμού του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ.
Το άρθρο 7, παράγραφος 1, (β) του καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου προβλέπει ότι η συστηματική και ευρέως διαδεδομένη «απέλαση ή αναγκαστική μετακίνηση του πληθυσμού» είναι ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Το έγκλημα αυτό ορίζεται ως εξής:
«Η απέλαση, άλλες καταναγκαστικές πράξεις και η καταναγκαστική μετακίνηση   προσώπων από την περιοχή στην οποία κατοικούν νόμιμα, χωρίς λόγους που προβλέπονται από το διεθνές δικαιο, είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας». Παραβιάσεις των απαγορεύσεων μετακίνησης πληθυσμών στο πλαίσιο του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου διώκονται ως εγκλήματα πολέμου. Συνεπώς, η Τουρκία έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και οι αρχές της θα πρέπει να διωχθούν για τη διάπραξη αυτών των εγκλημάτων. Επίσης, σύμφωνα με τις συμβάσεις της Γενεύης, οι αρχές του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΕΕ έχουν κι αυτές ευθύνη για την στρατιωτική και κατασκοπευτική υποστήριξη της Τουρκίας.
Δυστυχώς, όχι μόνο τα ζητήματα αυτά δεν προκαλούν οποιαδήποτε έκφραση φρίκης από τη διεθνή κοινότητα, αντίθετα, πολλά μέλη της διεθνούς κοινότητας συνεχίζουν να συνεργάζονται με την Τουρκία στις κατάφωρες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Κούρδων, ενώ συνεχίζουν να περιορίζουν και τις κινήσεις των Κούρδων που σχετίζονται με τα νόμιμα δικαιώματα τους για αυτοδιάθεση και αυτοάμυνα.

* Φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Lund, Διεθνές Δίκαιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

ANF NEWS AGENCY 01 February 2011