Η ακρίβεια καίει τους Τουρκοκύπριους

Οντούλ Ασίκ Ουλκέρ, Ραλλή Παπαγεωργίου 

Η αύξηση σε καύσιμα, ηλεκτρικό, τηλεπικοινωνίες, νερό είναι συχνά αντικείμενο συζήτησης αλλά και δημοσιευμάτων στον τ/κ Τύπο, όπως οι αναταράξεις και οι συνέπειες από την αυξομείωση της συναλλαγματικής αξίας της τουρκικής λίρας.
Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο πρόεδρος του τ/κ επιμελητηρίου, Φικρί Τόρος, ανέφερε ότι η οικονομία της «βόρειας» Κύπρου είναι μια τυπική νησιώτικη οικονομία που έχει περισσότερες εισαγωγές και επειδή το Κυπριακό συνεχίζει να υπάρχει, δεν είναι μέρος της Ευρωζώνης, οπότε χρησιμοποιούν ως νόμισμα την τουρκική λίρα.

«Πρωταρχικός λόγος της αύξησης του κόστους διαβίωσης είναι οι συνεχείς αυξομειώσεις της τουρκικής λίρας έναντι ξένων νομισμάτων. Επίσης, λόγω της συνέχισης του κυπριακού προβλήματος, όλες οι λογιστικές υπηρεσίες γίνονται μέσω Τουρκίας και λόγω αυτού το κόστος είναι μεγαλύτερο». Πρόσθεσε δε ότι για να προστατευθούν κάποια είδη που παράγονται εδώ, υπάρχει μια σειρά περιορισμών στις εισαγωγές, παρατηρώντας ότι τα τελευταία χρόνια λόγω της αύξησης της ζήτησης στην αγορά, η τοπική παραγωγή δεν είναι επαρκής και λόγω της ευρείας ζήτησης οι παραγωγοί αυξάνουν τις τιμές.
Ο κ. Τορός ανέφερε ότι τα τέλη μεταβίβασης ακινήτων που παίρνει το «κράτος», αλλά και κάποιες υπηρεσίες, όπως οι μεταφορές στα λιμάνια, επειδή υπολογίζονται με βάση το συνάλλαγμα, αλλάζουν ανάλογα με τις διακυμάνσεις της ΤΛ. Το ίδιο, είπε, συμβαίνει με την αγορά αυτοκινήτων και τα στεγαστικά δάνεια, που επίσης επηρεάζουν το κόστος διαβίωσης.

Ο Φικρί Τορός σημείωσε ακόμη ότι το ηλεκτρικό ρεύμα κατά 98% είναι συνδεδεμένο με την τιμή των καυσίμων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του και η τιμή αυτή επίσης διασυνδέεται με τη συναλλαγματική αξία της ΤΛ.

Οι τομείς που συμβάλλουν περισσότερο στο ακαθάριστο οικονομικό προϊόν της τ/κ οικονομίας, ανέφερε ο πρόεδρος του τ/κ επιμελητηρίου, είναι η ανώτερη εκπαίδευση, που επίσης βασίζεται στο συνάλλαγμα (δίδακτρα κτλ). Το γεγονός ότι στη «βόρεια» Κύπρο χρησιμοποιείται η τουρκική λίρα αλλά οι Τ/κ δεν μπορούν να επηρεάσουν την αξία αυτού του νομίσματος έχει συνέπειες στο κόστος της διαβίωσης, παρατήρησε ο κ. Τορός.

Παρατήρησε δε ότι όταν ετοιμαζόταν ο «κρατικός προϋπολογισμός» για το 2017, υπολογιζόταν ότι το κόστος διαβίωσης θα σημειώσει αύξηση 8% ολόκληρη τη χρονιά. Ωστόσο, είπε, μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2017 το ποσοστό αυτό έφτασε το 17%. «Το να περάσουμε εμείς στο ευρώ μπορεί να γίνει βεβαίως μόνο σε περίπτωση μιας συνολικής πολιτικής συμφωνίας που θα εγκριθεί από τις δύο κοινότητες σε ένα δημοψήφισμα. Δεν είναι εφικτό πριν από κάτι τέτοιο να περάσουμε στο ευρώ».

Σύμφωνα με τον κ. Τορός τα πρωτόκολλα που έχουν υπογραφεί από το 2015 μεταξύ Τουρκίας – ψευδοκράτους υποκαθιστούν σε μεγάλο βαθμό και τα «κυβερνητικά προγράμματα». Επιπλέον με την άμεση ή έμμεση οικονομική στήριξη της Τουρκίας, μπορεί να πει κάποιος ότι η Τουρκία έχει ένα ρυθμιστικό ρόλο. Ωστόσο, ανέφερε, τα πρωτόκολλα αυτά δεν επηρεάζουν το κόστος διαβίωσης των Τ/κ.

Ο κ. Τορός εξέφρασε τη θέση του τ/κ επιμελητηρίου υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων και μιας οικονομίας που θα επικεντρώνεται στον ιδιωτικό τομέα. Σημείωσε ωστόσο ότι το βασικότερο πρόβλημα για την ανάπτυξη της τ/κ οικονομίας παραμένει η συνέχιση της ύπαρξης του κυπριακού προβλήματος. Δυστυχώς, είπε ο Φικρί Τορός, η οικονομία θα είναι περιορισμένη όσο η «βόρεια» Κύπρος είναι υπό «απομόνωση». Όσο η νομιμότητα ή όχι των ακινήτων περιουσιών συζητείται, όσο οι χρηματοδοτικοί πόροι και οι χρηματοδοτικές απολαβές είναι εξαιρετικά περιορισμένες και οι τομείς της οικονομίας παραμένουν μη ανταγωνιστικοί και η τουριστική αγορά θα προέρχεται κατά 80% από την Τουρκία, στη «βόρεια» Κύπρο δεν μπορούν να γίνουν επενδύσεις, δεν μπορεί να απευθυνθεί στην αγορά της ΕΕ και υπάρχουν προβλήματα που πηγάζουν από το γεγονός ότι δεν έχουν ενσωματώσει ακόμη το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα επίπεδα ασφάλειας και υγείας.

440 ευρώ ο καθαρός κατώτατος μισθός

Ο κυριότερος λόγος της ακρίβειας κατά τον πρόεδρο της συντεχνίας των “δημοσίων υπαλλήλων” (KTAMS), Αχμέτ Καπτάν είναι η έλλειψη δομών, τα “εμπάργκο” και η κατάσταση που υπάρχει από το 1974 μέχρι σήμερα και κατ` επέκταση η μη λύση του Κυπριακού. Ως αποτέλεσμα, ανέφερε ο κ. Καπτάν, συνεχίζεται η σχέση “μητέρας – θυγατέρας” Τουρκίας – ψευδοκράτους και «μας φέρνει στο σημείο να είμαστε εξαρτώμενοι από την Τουρκία». Ξεκαθάρισε παράλληλα ότι η συντεχνία του είναι ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις που προνοούν τα πρωτόκολλα, τα οποία έχουν υπογραφεί με την Τουρκία.

Ένας απόφοιτος πανεπιστημίου με 6 χρόνια σπουδών στο ψευδοκράτος παίρνει 3.000 ΤΛ μισθό (750 ευρώ), είπε, ενώ το ενοίκιο διαμερίσματος στη Λευκωσία είναι περίπου 1.400 ΤΛ (350 ευρώ), δηλαδή –σημείωσε– το 45% του μισθού του θα πρέπει να πάει στο ενοίκιο.  Σύμφωνα με τον γνωστό Τ/κ συντεχνιακό, στον ιδιωτικό τομέα ο καθαρός κατώτατος μισθός είναι 1.756 ΤΛ (440 ευρώ), ενώ ο αρχικός μισθός στο “δημόσιο” για έναν απόφοιτο πανεπιστημίου είναι 2.800 ΤΛ (700 ευρώ). Ο Αχμέτ Καπτάν αναφέρθηκε και στον «νόμο» του 2011, τον οποίο οι συντεχνίες ονομάζουν “νόμο μετανάστευσης” γιατί θεωρούν ότι εξαναγκάζει τους νέους να μεταναστεύσουν για να βρουν δουλειά.

ΑΣΚΕΙ ΠΙΕΣΕΙΣ Η ΤΟΥΡΚΙΑ
« Έχουμε διαφορά κουλτούρας»

Ο γ.γ. της KTAMS (συντεχνίας των «δημοσίων υπαλλήλων» στα κατεχόμενα), Γκιουβέν Μπενγκιχάν, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι οι διακυμάνσεις της ΤΛ επηρεάζουν την ακρίβεια και το κόστος ζωής, όπως επίσης οι αυξήσεις στην τιμή των καυσίμων, η εισαγωγή βασικών προϊόντων κατανάλωσης, οι λάθος οικονομικές πολιτικές και η μη λήψη μέτρων που να προστατεύουν την αγοραστική δύναμη του κόσμου. Η “κυβέρνηση” ΚΕΕ – ΔΚ, πρόσθεσε, λόγω της αύξησης του συναλλάγματος έχουν επιβάλλει αυξήσεις επιπλέον 10% σε βασικά αγαθά (π.χ. τιμές καυσίμων και ηλεκτρικού ρεύματος). Ο κ. Μπενγκιχάν πρόσθεσε ότι με τα πρωτόκολλα η Τουρκία ασκεί πίεση, λέγοντας ότι δυστυχώς η Τουρκία θέλει να αλλάξει τις αξίες των Τ/κ και σημειώνοντας ότι υπάρχει μια διαφορετική κουλτούρα μεταξύ των δύο.

Πηγή: ΚΥΠΕ, Φιλελεύθερος