Αμεση Ανάλυση: Plan B στα Σκόπια

DIMITAR BECHEV*

Δεν υπήρχε τίποτε απροσδόκητο στο δημοψήφισμα. Ήταν σαφές ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων με δυσκολία θα πλησίαζε το όριο του 50% για να κερδίσει το δημοψήφισμα.

Εξίσου βέβαιο ήταν ότι η ψήφος υπέρ του «ναι» θα είχε ισχυρό προβάδισμα. Η μόνη έκπληξη έχει να κάνει με την αποτυχία των αλβανικών κομμάτων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση Ζάεφ, κυρίως της Δημοκρατικής Ένωσης για Ενσωμάτωση (DUI) του Αλί Αχμετί, να κινητοποιήσουν τους ομοεθνείς τους σε πολλές περιοχές ολόκληρης της χώρας.

Υπάρχουν διάφορες υποθέσεις για τους λόγους που συνέβη αυτό: από τον ανταγωνισμό στους κόλπους της -ειδάλλως σθεναρά προσανατολισμένης υπέρ της Δύσης αλβανικής κοινότητας-  και την επιθυμία να τιμωρηθεί ο Αχμετί, έως την έλλειψη ενδιαφέροντος για το ζήτημα του ονόματος.

Η επόμενη μέρα; Η συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι νεκρή ό,τι και να λένε όσοι τη δυσφημούν.

Το Κοινοβούλιο πρέπει να ψηφίσει τις συνταγματικές αλλαγές, δεδομένου ότι το δημοψήφισμα δεν ήταν δεσμευτικό.

Το κλειδί το κρατά το αντιπολιτευτικό κόμμα του VMRO-DPMNE, καθώς απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων.

Ο Πρόεδρος Ιβάνοφ, που προέρχεται από αυτό το κόμμα, τάσσεται σταθερά κατά της αλλαγής του ονόματος και τέθηκε επικεφαλής της εκστρατείας υπέρ της αποχής, η οποία απέκτησε ερείσματα και σε λαϊκά εθνικιστικά στρώματα.

Ο ηγέτης Χρίστιαν Μιτσκόσκι στέκεται στη μέση.

Θέλει να εμφανίζεται ταυτόχρονα και φιλοευρωπαίος, αλλά και να ικανοποιεί τους σκληροπυρηνικούς, πατριωτικούς ψηφοφόρους.

Για αυτό κάλεσε τα μέλη του κόμματος να αποφασίσουν κατά βούληση εάν θα ψηφίσουν στο δημοψήφισμα ή θα συμμετάσχουν στο μποϊκοτάζ.

Ο Μίτσκοκσι θα βρεθεί υπό ισχυρή ευρωπαϊκή πίεση.

Ο Επίτροπος Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν γνωστοποίησε ήδη ότι οι Βρυξέλλες βλέπουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος -στο οποίο το 90% στήριξε τη συμφωνία των Πρεσπών- ως εντολή για αλλαγή.

Ο Μίτσκοσκι θα προσπαθήσει πιθανώς να αποκομίσει ένα κέρδος –για παράδειγμα ελευθερία για τον πρώην πρωθυπουργό Νίκολα Γκρουέφσκι που αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης για διαφθορά.

Αλλά θα χρειαστεί να διατηρήσει και την αξιοπρέπειά του ενώπιον των ψηφοφόρων του VMRO.

Θα μπορούσε έτσι να επιτρέψει μερικά μέλη του κόμματος να ψηφίσουν στο πλευρό της κυβέρνησης.

Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία στις επόμενες εβδομάδες, ο Ζάεφ θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Το να πάει ωστόσο στο Plan C είναι επικίνδυνο -για όλα τα κόμματα. Ο Αχμετί λέει ότι δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Σύντομα θα ξέρουμε αν έχει δίκιο ή όχι.

*Ο Δρ. Dimitar Bechev είναι συνεργάτης του think tank Atlantic Council. Είναι επίσης επιστημονικός συνεργάτης του κέντρου Σλαβικών, Ευρασιατικών και Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών στο πανεπιστήμιο της Βορείου Καρολίνας.

Καθημερινή