Συνέντευξη στον Αθανασιο Ελλις
Δεν θα βάλουμε όλα τα αυγά στο τουρκικό καλάθι, δηλώνει στην «Κ» ο
Ισραηλινός αναλυτής και διευθυντής του «Κέντρου Στρατηγικών Μελετών
Μπέγκιν - Σαντάτ», Εφρέμ Ινμπάρ, ο οποίος επισημαίνει ότι για να
διαχειρισθεί την τουρκική επιθετικότητα, η Κύπρος χρειάζεται να
αποκαταστήσει την οικονομία της.
– Πόσο πραγματική και μακροπρόθεσμη θα είναι η επαναπροσέγγιση Ισραήλ - Τουρκίας;
– Δεν νομίζω ότι θα δούμε πραγματική πρόοδο στις σχέσεις μας διότι η Τουρκία δεν έχει αλλάξει. Η Αγκυρα εφαρμόζει μια δική της εξωτερική πολιτική, απομακρυνόμενη από τη Δύση, και αποσκοπεί στην ανάληψη ηγετικού ρόλου στον μουσουλμανικό κόσμο. Για να υλοποιήσει αυτόν τον στόχο και να αναρριχηθεί στην ηγετική θέση την οποία προσβλέπει, της είναι πολύ χρήσιμο να επιτίθεται στο Ισραήλ.
– Θα συνεχίσουν σε αυτή τη γραμμή, παρά την πρόσφατη επαναπροσέγγιση;
– Βεβαίως, θα συνεχίσουν. Ο κ. Ερντογάν ανακοίνωσε ήδη ότι προτίθεται να επισκεφθεί τη Γάζα να βοηθήσει τη Χαμάς. Είναι ένα χαστούκι στο Ισραήλ, λίγες μέρες μετά την απολογία του Νετανιάχου. Και όχι μόνο αυτό, αλλά είναι και ένα χαστούκι στην Αμερική.
– Οι εξελίξεις στις σχέσεις Ισραήλ - Τουρκίας θα επηρεάσουν τη σχέση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας;
– Η σχέση μας με την Ελλάδα δεν επηρεάζεται από την πορεία των σχέσεών μας με την Τουρκία. Σας θυμίζω ότι ακόμη και τη δεκαετία του ’90, όταν είχαμε πολύ στενή σχέση με την Τουρκία, επιθυμούσαμε στενές σχέσεις και με την Αθήνα. Είχαμε υπογράψει ακόμη και συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, την οποία δεν εφάρμοσαν οι Ελληνες, όχι εμείς. Ημασταν έτοιμοι ακόμη και τότε, αλλά ο Πάγκαλος δεν ήθελε καλές σχέσεις. Ακόμη και αν βελτιωθούν πραγματικά οι σχέσεις με την Τουρκία, δεν θέλουμε να έχουμε όλα τα αυγά σε ένα καλάθι. Δεν θα τα βάλουμε όλα στο τουρκικό καλάθι. Εάν είναι αμοιβαία ωφέλιμη θα συνεχίσουμε τη σχέση αυτή με Ελλάδα και Κύπρο, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα.
– Στο διαμορφωθέν σκηνικό, το Ισραήλ θα επιλέξει να μεταφέρει το αέριό του προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας ή Ελλάδας;
– Από στρατηγική άποψη, θα ήταν αφελές να ισχυροποιήσουμε τον ρόλο της Τουρκίας ως ενεργειακής γέφυρας και να της αποδώσουμε ειδικό βάρος σε ό,τι αφορά την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης. Θα ενισχύσει τη δική μας θέση εάν διοχετευθεί μέσω Κύπρου και Ελλάδας και μειωθεί έτσι η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία αλλά και την Τουρκία.
– Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο χώρες;
– Δεν μπορώ να διακινδυνεύσω προβλέψεις που αφορούν οικονομικά μεγέθη. Φαντάζομαι ότι στο τέλος θα έχουμε αρκετό αέριο για πολλούς αγωγούς. Οι οικονομικοί υπολογισμοί είναι σημαντικοί, αλλά σε ό,τι αφορά τη στρατηγική διάσταση τα πράγματα είναι πολύ ξεκάθαρα.
– Πώς βλέπει το Ισραήλ ενδεχόμενη εμπλοκή της Ρωσίας στην Κύπρο;
– Η Ρωσία δεν είναι φίλη μας. Αλλά εάν ήμουν Κύπριος δεν θα στηριζόμουν στο ΝΑΤΟ για να με υπερασπισθεί. Η Μόσχα είναι καλύτερα τοποθετημένη να στηρίξει την Κύπρο έναντι της Τουρκίας. Φυσικά, η Ρωσία δεν είναι αυτή που ήταν. Δεν είναι σε θέση να διασώσει την Κύπρο. Οι Ευρωπαίοι είναι αυτοί που διασώζουν την Κύπρο. Ας μην το ξεχνάμε αυτό. Είναι ένα περίπλοκο παιχνίδι.
– Ανησυχεί το Ισραήλ για την κρίση στην Κύπρο;
– Προφανώς ανησυχούμε και θέλουμε η Κύπρος να σταθεί στα πόδια της. Δεν θέλουμε να καταρρεύσει καμία χώρα της Ευρωζώνης. Ελπίζουμε ότι οι Κύπριοι θα καταφέρουν να αποκαταστήσουν την οικονομία τους σε υγιή βάση, γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να διαχειρισθούν την τουρκική επιθετικότητα.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Συνέντευξη στον Αθανασιο Ελλις
Μια λύση του Κυπριακού στη βάση του σχεδίου Ανάν θα απέφερε στρατηγικά και οικονομικά οφέλη στη Λευκωσία, υποστηρίζει μιλώντας στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της RAND και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τσάρλι Ρις, ο οποίος τονίζει ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Κύπρος θα εξελισσόταν σε ενεργειακό κόμβο στην Αν. Μεσόγειο.
– Πόσο ανησυχεί τις ΗΠΑ η κρίση στην Κύπρο;
– Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα της Κύπρου και όλης της Ευρωζώνης καθώς η Ευρώπη είναι ο καλύτερος πελάτης μας. Δεν έχουμε λόγο στη διαχείριση της κρίσης, αλλά ανησυχούμε. Ειδικότερα για την Κύπρο, απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας της δεν ήταν βιώσιμος.
– Επηρεάζονται οι προοπτικές λύσης του Κυπριακού;
– Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται εδώ και χρόνια να υπάρξει λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, στις γραμμές του σχεδίου Ανάν. Είναι σημαντικό για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην Αν. Μεσόγειο.
– Πολλοί είδαν στην εκλογή Αναστασιάδη ελπίδες για λύση.
– Αν κοιτάξουμε πίσω στο 2004 και αναρωτηθούμε τι θα είχε συμβεί εάν και οι δύο κοινότητες είχαν ψηφίσει το σχέδιο Ανάν, νομίζω ότι η Κύπρος θα ήταν σήμερα πιο ισχυρή μπροστά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Θα είχε μια πιο ολοκληρωμένη οικονομία. Χριστόφιας και Παπαδόπουλος υιοθέτησαν σκληρή πολιτική, παρεμποδίζοντας την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και τη σχέση Ε.Ε. - ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα να καταναλώνει η Λευκωσία τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο στις Βρυξέλλες. Εάν η χώρα είχε επανενωθεί, και είχε παραγωγική οικονομική σχέση με την Τουρκία, η οικονομία της θα ήταν πολύ ισχυρότερη, ενώ δεν θα είχε τις αμφισβητήσεις από την Τουρκία του καθεστώτος του αερίου. Ισως με τον Αναστασιάδη στην προεδρία να επανεξετάσει την κατάσταση προς μια συμφωνία που να μοιάζει με αυτή του 2004.
– Πόσο πραγματική είναι η προσέγγιση Τουρκίας - Ισραήλ;
– Νομίζω ότι είναι πραγματική. Το Ισραήλ και η Τουρκία έχουν τα ίδια στρατηγικά συμφέροντα και συμπληρωματικές οικονομικές σχέσεις. Το Ισραήλ εξελίσσεται σε σημαντικό παραγωγό αερίου και η Τουρκία ενδιαφέρεται ως αγορά και ως χώρα από την οποία θα διέρχεται το αέριο. Για πολλούς λόγους, λοιπόν, η σχέση των δύο χωρών θα είναι στενή, έστω και αν δεν μοιάζει σε πολιτικό επίπεδο με αυτή που είχαν τη δεκαετία του ’90, όταν η σχέση τους βασιζόταν σχεδόν αποκλειστικά στη στρατιωτική συνεργασία
– Θα επηρεαστεί η συνεργασία Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας;
- Δεν νομίζω. Δεν πρόκειται για παιχνίδι «μηδενικού αποτελέσματος» (zero sum game). Οι θερμές σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών αποτελούν πολύ θετική εξέλιξη.
– Η μεταφορά αερίου θα γίνεται μέσω Τουρκίας ή Ελλάδας;
– Αυτή είναι η τραγωδία της μη επίτευξης συμφωνίας το 2004, η οποία θα είχε επιτρέψει στην Κύπρο να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής με αγωγούς να πηγαίνουν από το Ισραήλ στην Κύπρο, και από εκεί στην Τουρκία αλλά και στην Κρήτη. Ο ιδιωτικός τομέας θα επενδύσει στην Κύπρο τα τεράστια ποσά που απαιτούνται για τις ενεργειακές υποδομές μόνον εάν λυθεί το πρόβλημα και τερματιστεί η πολιτική αβεβαιότητα.
– Πώς βλέπετε τον ρόλο της Ρωσίας; Αν αποκτούσαν βάση στην Κύπρο;
– Οι Ρώσοι είναι ενοχλημένοι για την απώλεια καταθέσεων, ενώ δεν έκαναν πολλά για την Κύπρο, πέρα από ένα μικρό δάνειο που έδωσαν πέρυσι. Ισως χρειασθούν μια βάση για τον στόλο τους στη Μεσόγειο, και ίσως η Κύπρος κρίνει ότι τη συμφέρει να τους παραχωρήσει πρόσβαση. Οι ΗΠΑ δεν ανησυχούν. Αλλωστε, δεν θα ήταν αντίθετες να διατηρήσουν οι Ρώσοι τη βάση στη Συρία αν απέσυραν την στήριξή τους στον Ασαντ.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
– Πόσο πραγματική και μακροπρόθεσμη θα είναι η επαναπροσέγγιση Ισραήλ - Τουρκίας;
– Δεν νομίζω ότι θα δούμε πραγματική πρόοδο στις σχέσεις μας διότι η Τουρκία δεν έχει αλλάξει. Η Αγκυρα εφαρμόζει μια δική της εξωτερική πολιτική, απομακρυνόμενη από τη Δύση, και αποσκοπεί στην ανάληψη ηγετικού ρόλου στον μουσουλμανικό κόσμο. Για να υλοποιήσει αυτόν τον στόχο και να αναρριχηθεί στην ηγετική θέση την οποία προσβλέπει, της είναι πολύ χρήσιμο να επιτίθεται στο Ισραήλ.
– Θα συνεχίσουν σε αυτή τη γραμμή, παρά την πρόσφατη επαναπροσέγγιση;
– Βεβαίως, θα συνεχίσουν. Ο κ. Ερντογάν ανακοίνωσε ήδη ότι προτίθεται να επισκεφθεί τη Γάζα να βοηθήσει τη Χαμάς. Είναι ένα χαστούκι στο Ισραήλ, λίγες μέρες μετά την απολογία του Νετανιάχου. Και όχι μόνο αυτό, αλλά είναι και ένα χαστούκι στην Αμερική.
– Οι εξελίξεις στις σχέσεις Ισραήλ - Τουρκίας θα επηρεάσουν τη σχέση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας;
– Η σχέση μας με την Ελλάδα δεν επηρεάζεται από την πορεία των σχέσεών μας με την Τουρκία. Σας θυμίζω ότι ακόμη και τη δεκαετία του ’90, όταν είχαμε πολύ στενή σχέση με την Τουρκία, επιθυμούσαμε στενές σχέσεις και με την Αθήνα. Είχαμε υπογράψει ακόμη και συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, την οποία δεν εφάρμοσαν οι Ελληνες, όχι εμείς. Ημασταν έτοιμοι ακόμη και τότε, αλλά ο Πάγκαλος δεν ήθελε καλές σχέσεις. Ακόμη και αν βελτιωθούν πραγματικά οι σχέσεις με την Τουρκία, δεν θέλουμε να έχουμε όλα τα αυγά σε ένα καλάθι. Δεν θα τα βάλουμε όλα στο τουρκικό καλάθι. Εάν είναι αμοιβαία ωφέλιμη θα συνεχίσουμε τη σχέση αυτή με Ελλάδα και Κύπρο, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα.
– Στο διαμορφωθέν σκηνικό, το Ισραήλ θα επιλέξει να μεταφέρει το αέριό του προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας ή Ελλάδας;
– Από στρατηγική άποψη, θα ήταν αφελές να ισχυροποιήσουμε τον ρόλο της Τουρκίας ως ενεργειακής γέφυρας και να της αποδώσουμε ειδικό βάρος σε ό,τι αφορά την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης. Θα ενισχύσει τη δική μας θέση εάν διοχετευθεί μέσω Κύπρου και Ελλάδας και μειωθεί έτσι η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία αλλά και την Τουρκία.
– Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο χώρες;
– Δεν μπορώ να διακινδυνεύσω προβλέψεις που αφορούν οικονομικά μεγέθη. Φαντάζομαι ότι στο τέλος θα έχουμε αρκετό αέριο για πολλούς αγωγούς. Οι οικονομικοί υπολογισμοί είναι σημαντικοί, αλλά σε ό,τι αφορά τη στρατηγική διάσταση τα πράγματα είναι πολύ ξεκάθαρα.
– Πώς βλέπει το Ισραήλ ενδεχόμενη εμπλοκή της Ρωσίας στην Κύπρο;
– Η Ρωσία δεν είναι φίλη μας. Αλλά εάν ήμουν Κύπριος δεν θα στηριζόμουν στο ΝΑΤΟ για να με υπερασπισθεί. Η Μόσχα είναι καλύτερα τοποθετημένη να στηρίξει την Κύπρο έναντι της Τουρκίας. Φυσικά, η Ρωσία δεν είναι αυτή που ήταν. Δεν είναι σε θέση να διασώσει την Κύπρο. Οι Ευρωπαίοι είναι αυτοί που διασώζουν την Κύπρο. Ας μην το ξεχνάμε αυτό. Είναι ένα περίπλοκο παιχνίδι.
– Ανησυχεί το Ισραήλ για την κρίση στην Κύπρο;
– Προφανώς ανησυχούμε και θέλουμε η Κύπρος να σταθεί στα πόδια της. Δεν θέλουμε να καταρρεύσει καμία χώρα της Ευρωζώνης. Ελπίζουμε ότι οι Κύπριοι θα καταφέρουν να αποκαταστήσουν την οικονομία τους σε υγιή βάση, γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να διαχειρισθούν την τουρκική επιθετικότητα.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Τσάρλι
Ρις: Μία λύση στη βάση του σχεδίου Ανάν
Συνέντευξη στον Αθανασιο Ελλις
Μια λύση του Κυπριακού στη βάση του σχεδίου Ανάν θα απέφερε στρατηγικά και οικονομικά οφέλη στη Λευκωσία, υποστηρίζει μιλώντας στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της RAND και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τσάρλι Ρις, ο οποίος τονίζει ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Κύπρος θα εξελισσόταν σε ενεργειακό κόμβο στην Αν. Μεσόγειο.
– Πόσο ανησυχεί τις ΗΠΑ η κρίση στην Κύπρο;
– Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα της Κύπρου και όλης της Ευρωζώνης καθώς η Ευρώπη είναι ο καλύτερος πελάτης μας. Δεν έχουμε λόγο στη διαχείριση της κρίσης, αλλά ανησυχούμε. Ειδικότερα για την Κύπρο, απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας της δεν ήταν βιώσιμος.
– Επηρεάζονται οι προοπτικές λύσης του Κυπριακού;
– Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται εδώ και χρόνια να υπάρξει λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, στις γραμμές του σχεδίου Ανάν. Είναι σημαντικό για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην Αν. Μεσόγειο.
– Πολλοί είδαν στην εκλογή Αναστασιάδη ελπίδες για λύση.
– Αν κοιτάξουμε πίσω στο 2004 και αναρωτηθούμε τι θα είχε συμβεί εάν και οι δύο κοινότητες είχαν ψηφίσει το σχέδιο Ανάν, νομίζω ότι η Κύπρος θα ήταν σήμερα πιο ισχυρή μπροστά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Θα είχε μια πιο ολοκληρωμένη οικονομία. Χριστόφιας και Παπαδόπουλος υιοθέτησαν σκληρή πολιτική, παρεμποδίζοντας την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και τη σχέση Ε.Ε. - ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα να καταναλώνει η Λευκωσία τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο στις Βρυξέλλες. Εάν η χώρα είχε επανενωθεί, και είχε παραγωγική οικονομική σχέση με την Τουρκία, η οικονομία της θα ήταν πολύ ισχυρότερη, ενώ δεν θα είχε τις αμφισβητήσεις από την Τουρκία του καθεστώτος του αερίου. Ισως με τον Αναστασιάδη στην προεδρία να επανεξετάσει την κατάσταση προς μια συμφωνία που να μοιάζει με αυτή του 2004.
– Πόσο πραγματική είναι η προσέγγιση Τουρκίας - Ισραήλ;
– Νομίζω ότι είναι πραγματική. Το Ισραήλ και η Τουρκία έχουν τα ίδια στρατηγικά συμφέροντα και συμπληρωματικές οικονομικές σχέσεις. Το Ισραήλ εξελίσσεται σε σημαντικό παραγωγό αερίου και η Τουρκία ενδιαφέρεται ως αγορά και ως χώρα από την οποία θα διέρχεται το αέριο. Για πολλούς λόγους, λοιπόν, η σχέση των δύο χωρών θα είναι στενή, έστω και αν δεν μοιάζει σε πολιτικό επίπεδο με αυτή που είχαν τη δεκαετία του ’90, όταν η σχέση τους βασιζόταν σχεδόν αποκλειστικά στη στρατιωτική συνεργασία
– Θα επηρεαστεί η συνεργασία Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας;
- Δεν νομίζω. Δεν πρόκειται για παιχνίδι «μηδενικού αποτελέσματος» (zero sum game). Οι θερμές σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών αποτελούν πολύ θετική εξέλιξη.
– Η μεταφορά αερίου θα γίνεται μέσω Τουρκίας ή Ελλάδας;
– Αυτή είναι η τραγωδία της μη επίτευξης συμφωνίας το 2004, η οποία θα είχε επιτρέψει στην Κύπρο να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής με αγωγούς να πηγαίνουν από το Ισραήλ στην Κύπρο, και από εκεί στην Τουρκία αλλά και στην Κρήτη. Ο ιδιωτικός τομέας θα επενδύσει στην Κύπρο τα τεράστια ποσά που απαιτούνται για τις ενεργειακές υποδομές μόνον εάν λυθεί το πρόβλημα και τερματιστεί η πολιτική αβεβαιότητα.
– Πώς βλέπετε τον ρόλο της Ρωσίας; Αν αποκτούσαν βάση στην Κύπρο;
– Οι Ρώσοι είναι ενοχλημένοι για την απώλεια καταθέσεων, ενώ δεν έκαναν πολλά για την Κύπρο, πέρα από ένα μικρό δάνειο που έδωσαν πέρυσι. Ισως χρειασθούν μια βάση για τον στόλο τους στη Μεσόγειο, και ίσως η Κύπρος κρίνει ότι τη συμφέρει να τους παραχωρήσει πρόσβαση. Οι ΗΠΑ δεν ανησυχούν. Αλλωστε, δεν θα ήταν αντίθετες να διατηρήσουν οι Ρώσοι τη βάση στη Συρία αν απέσυραν την στήριξή τους στον Ασαντ.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.