Η λαθρομετανάστευση απειλεί Ελλάδα και Κύπρο

Ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη της κυβέρνησης Παπανδρέου Σπύρος Βούγιας εφ’ όλης της ύλης στον Φιλελεύθερο («Φ»)

«Έχει μεγάλη σημασία η ύπαρξη του Quadro Group και άρα η αγαστή συνεργασία των τεσσάρων χωρών, Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα που αποτελούν εξωτερικά σύνορα της Ευρω- παϊκής Ένωσης και άρα αντιμετωπίζουν αυξημένες μεταναστευτικές ροές»
Ξεκίνησε ως πανεπιστημιακός καθηγητής από τη Θεσσαλονίκη, αλλά το ενδιαφέρον του για τα κοινά υπερίσχυσε. Ως υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη πια, ο Σπύρος Βούγιας έχει την ευκαιρία να ασχοληθεί με τους «δύσκολους» τομείς της μετανάστευσης, του ασύλου, της νεοτρομοκρατίας, αλλά και της βελτίωσης της εικόνας και της πρακτικής της Ελληνικής Αστυνομίας.

«Είμαι πεπεισμένος πως δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον υποθέσεις «ζαρντινιέρας» ή άλλες ανάλογες, που διατάραξαν την αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ της αστυνομίας και των Ελλήνων -εννοείται και Κυπρίων- πολιτών», δηλώνει στον «Φιλελεύθερο» ο Σπύρος Βούγιας που διαβεβαιώνει πως «η συνεργασία της Ελληνικής Αστυνομίας με την Αστυνομία της Κύπρου είναι άριστη». Στη συνέντευξή του, ο Υφυπουργός της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου περιγράφει αυτή τη συνεργασία, διατυπώνει τις απόψεις του για το Κυπριακό και εξηγεί τις σχέσεις του με τη Μεγαλόνησο.

Η Ελλάδα, όπως και η Κύπρος, είναι οι πρώτες χώρες υποδοχής μεταναστών. Θεωρείτε ότι ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ» λειτουργεί επιβαρυντικά; Υπάρχει συνεργασία των δύο χωρών στο θέμα αυτό; Τι μέτρα έχουν ληφθεί για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης;
Η Ελλάδα έχει επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη αναθεώρησης του Δουβλίνου ΙΙ όχι μόνο γιατί είναι ένα άδικο και μη αποτελεσματικό σύστημα τόσο για τα κράτη-μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και γιατί δεν συνάδει με το κοινωνικό κεκτημένο και την αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών. Πρόκειται για εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καθιστούν κάποια κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης λιγότερο ισότιμα από άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο έχει μεγάλη σημασία η ύπαρξη του Quadro Group και άρα η αγαστή συνεργασία των τεσσάρων χωρών, Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα που αποτελούν εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρα αντιμετωπίζουν αυξημένες μεταναστευτικές ροές.

Υπάρχει συνεργασία μεταξύ Αστυνομίας Ελλάδας και Κύπρου;
Τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος είναι μέλη της Εuropol, καθώς και της Ιnterpol. Η συνεργασία σε αστυνομικό επίπεδο είναι άριστη ιδίως σε ζητήματα οργανωμένου εγκλήματος δηλαδή ναρκωτικά, διακίνηση ανθρώπων, μη νόμιμη μετανάστευση κ.λπ. Η συνεργασία είναι άμεση ανάμεσα στις δύο χώρες και η ανταλλαγή πληροφοριών ταχύτατη. Γίνεται ακόμα ανταλλαγή αστυνομικών συνδέσμων μεταξύ των δύο χωρών, ενώ συνεργαζόμαστε στενά και σε θέματα πολιτικής προστασίας και πυρόσβεσης.

Η Ελλάδα έχει πολύ κακή εικόνα στο εξωτερικό, εξαιτίας των ελάχιστων αιτήσεων ασύλου που εγκρίνονται. Ποια είναι η πολιτική της δικής σας υπουργίας στο θέμα αυτό;
Με την εφαρμογή ενός ορθολογικού μοντέλου αιτήσεως και απόδοσης πολιτικού ασύλου, που επίσης επεξεργάζεται το Υπουργείο μας και σύντομα θα δημιουργηθεί η νέα Υπηρεσία Ασύλου, πιστεύουμε πως θα έχουμε ορατά αποτελέσματα. Βούλησή μας είναι όποιος δικαιούται ανθρωπιστικής προστασίας να τη λαμβάνει. Δεν έχει νόημα να κρατάμε υπό ομηρεία δεκάδες χιλιάδες αλλοδαπούς που προέρχονται από χώρες υψηλού κινδύνου και επομένως δεν είναι απελάσιμοι. Με όλες αυτές τις αλλαγές, η Ελλάδα θα επανακτήσει την αξιοπιστία της ως κράτος δικαίου που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συνθήκες.

Πώς θα αντιμετωπίσετε την υποβάθμιση αρκετών περιοχών στο κέντρο της Αθήνας οι οποίες έχουν υποστεί ραγδαία υποβάθμιση τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της αθρόας προσέλευσης μεταναστών;
Με τη νέα δομή λειτουργίας των ΚΕΠΥ, εκτιμάται ότι θα μειωθούν οι ροές από την περιφέρεια προς το Κέντρο της Αθήνας. Η υποβάθμιση του κέντρου της Αθήνας με τη συσσώρευση χιλιάδων αλλοδαπών, είναι αποτέλεσμα των πολιτικών που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το υπάρχον μοντέλο οδηγούνται στα κέντρα παραμονής όλοι οι μη νόμιμα εισερχόμενοι αλλοδαποί και αφού παραμείνουν εκεί, κάτω από απάνθρωπες συνθήκες, για ένα διάστημα από 2 έως 5 μήνες, απελευθερώνονται έχοντας στην κατοχή τους ένα εισιτήριο για την Αθήνα και ένα έγγραφο διοικητικής απέλασης με το οποίο μπορούν να μείνουν στην επικράτεια για διάστημα ενός μήνα. Το σύστημα αυτό οδήγησε, μεταξύ άλλων, στο διεθνή διασυρμό της χώρας, στην γκετοποίηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και στην έξαρση της εγκληματικότητας. Το μοντέλο αυτό όμως αλλάζει.

Αλλά το πρόβλημα της υποβάθμισης περιοχών στο κέντρο της Αθήνας, δεν είναι μόνο πρόβλημα αλλοδαπών. Είναι και πρόβλημα ναρκωτικών, και πρόβλημα εκδιδόμενων ατόμων, και πρόβλημα αστέγων, και πρόβλημα οικιστικής περιθωριοποίησης της περιοχής. Για το σκοπό αυτό το Υπουργείο μας σύστησε ομάδα εργασίας με τη συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων, ώστε να καταγραφούν τα προβλήματα και να προταθούν τρόποι οριζόντιας αντιμετώπισής τους. Σύντομα θα ανακοινωθούν οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν ώστε να αντιμετωπιστεί ολιστικά το ζήτημα.

Το άθλιο κέντρο κράτησης λαθρομεταναστών της Παγανής Λέσβου είναι πια παρελθόν, αλλά οι νέες δομές αργούν.

Τι έχετε προβλέψει για τα κύματα των μεταναστών που εξακολουθούν να φτάνουν στην Ελλάδα;
Κάνουμε ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό. Πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου ενάντια στο χρόνο. Όσον αφορά τη Μυτιλήνη, οι εργασίες για τη δημιουργία πρότυπου κέντρου υποδοχής αλλοδαπών προχωρούν. Όπως αντιλαμβάνεστε όμως, δεν θα μπορούμε να είμαστε έτοιμοι αυτό το καλοκαίρι. Για το λόγο αυτό αναζητούμε νέο χώρο, για τη μεταβατική περίοδο. Σύντομα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα.

Πριν από λίγες μέρες πήρατε επίσημα στα χέρια σας το πόρισμα για τον τρόπο λειτουργίας των νέων κέντρων υποδοχής. Τι να περιμένουμε;
Ένα ορθολογικό σύστημα διαχείρισης των ροών με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και στη συνοχή της κοινωνίας. Συγκεκριμένα, σκοπός μας είναι να υπάρξουν ικανές δομές όπου εντοπίζονται μεταναστευτικές ροές. Στις δομές αυτές, τις οποίες θα ονομάσουμε Κέντρα Πρώτης Υποδοχής (ΚΕΠΥ), θα οδηγούνται οι αλλοδαποί που συλλαμβάνονται για μη νόμιμη είσοδο στη χώρα. Στα ΚΕΠΥ θα γίνεται η καταγραφή και ο εντοπισμός των ατόμων με ανάγκες διεθνούς προστασίας και των ατόμων σε άλλες κατηγόριες που χρήζουν ειδικής προστασίας (θύματα βασανιστηρίων, θύματα εμπορίας ανθρώπων, άτομα με ιδιαίτερα ιατρικά προβλήματα). Επίσης, θα εντοπίζονται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι και θα λαμβάνουν χώρα οι απαραίτητες ενέργειες για τη διαπίστωση της ανηλικότητας, θα γίνεται διαπίστωση της εθνικότητας και θα παρέχονται οι πρώτες αναγκαίες ιατρικές υπηρεσίες, καθώς και οι πρώτες υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας. Τέλος, θα διενεργούνται όλες οι απαραίτητες δράσεις αστυνομικού ενδιαφέροντος, όπως π.χ. η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων.

Τα ΚΕΠΥ θα είναι Κέντρα εξωτερικά φυλασσόμενα και ο περιορισμός σ’ αυτά δεν θα ξεπερνά τις 15 ημέρες. Οι ευάλωτες ομάδες θα προωθούνται σε ανοιχτές δομές του Υπουργείου Υγείας, και οι λοιποί θα απελαύνονται με τη συνεργασία ελπίζουμε όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά και των κρατών καταγωγής. Ελπίζουμε πως θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε το σύστημα αυτό από φέτος το καλοκαίρι στη Σάμο και στη Λέσβο.