Η παραίτηση Κοτζιά

Απόστολος Αποστολόπουλος

Η παραίτηση Κοτζιά αιφνιδίασε, θεωρήθηκε πράξη μη αναμενόμενη. Ο Σκουρλέτης και ο Τζανακόπουλος δήλωσαν με απορία (που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως ανησυχία) ότι δεν αντιλαμβάνονται γιατί παραιτήθηκε ο τέως Υ/Εξωτερικών αφού δεν υπάρχει, είπαν, πολιτική διαφωνία για το Σκοπιανό. Αλλά ποιος είπε ότι η παραίτηση οφείλεται στο Σκοπιανό; Και όχι πχ για το Κυπριακό;
Η σειρά των γεγονότων φωτίζει από μόνη της αρκετά το θρίλερ της παραίτησης,  επιτρέπει ορισμένες σκέψεις, προκαλεί διάφορες υποθέσεις και δημιουργεί μερικά ερωτηματικά. Ιδού  λοιπόν: 

 Ο Καμένος συναντά τον Τσίπρα.  Αμέσως μετά ο Υ/Άμυνας πάει στις ΗΠΑ όπου κοινή είναι η αίσθηση ότι διαθέτει  καλές επαφές και καλύτερες φιλίες. Ο Καμένος επιστρέφει και στο Υ/Συμβούλιο επιτίθεται βίαια στον Κοτζιά. Ο Τσίπρας δεν αποδοκιμάζει τον Καμένο ούτε καλύπτει τον Κοτζιά που παραιτείται. Πριν να παραιτηθεί πηγαίνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, άγνωστο γιατί. Ο Κοτζιάς απειλεί λέγοντας ότι είναι σπόρος, ότι δηλαδή κάποια άνθη που κρατούσε μυστικά θα ανθίσουν. Μαθαίνουμε ότι έχει στείλει επιστολή παραίτησης εννέα σελίδων και προκαλεί την κυβέρνηση να τη δημοσιεύσει. Για να μην το κάνει ο ίδιος.  Ρήξη και πόλεμος.
Η περίπτωση «Κοτζιά» είχε εγγενώς κατασκευαστικό ελάττωμα. Ο Κοτζιάς δεν ταίριαζε φυσιολογικά με τους Συριζαίους. Το πολιτικό δρομολόγιο του κ. Κοτζιά είναι γεμάτο Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες. Οι Συριζαίοι είναι αγκιστρωμένοι στις εμμονές τους.
Μπορούμε να θεωρήσουμε λογικό και δεδομένο ότι ο Καμένος δεν πήγε με άδεια χέρια στην Ουάσιγκτον. Η πρόταση στις ΗΠΑ για Βάσεις στην Ελλάδα ταιριάζει με την αίσθηση, αν όχι απόλυτη βεβαιότητα, της κυβέρνησης ότι το Σκοπιανό καταλήγει σε πλήρη αποτυχία. Η προσφορά των Βάσεων ισοφαρίζει για τις ΗΠΑ τη ζημιά, μειώνει, κάπως, τη σημασία των Σκοπίων για τους Αμερικάνους και προσθέτει ένα ακόμα κόμπο πρόσδεσης της Ελλάδας στις ΗΠΑ. Ο Καμένος επιστρέφει  με γεμάτο καλάθι πράγμα που του επιτρέπει να επιτεθεί με τόσο προσβλητικό τρόπο στον Κοτζιά. Η επίθεση Καμένου ακολουθεί τη διεθνή, ιδίως αμερικάνικη, πρακτική: Οι κατηγορίες είναι για κατάχρηση των μυστικών κονδυλίων του ΥΠΕΞ και όχι για διαφωνίες πολιτικές. Η τακτική αυτή είναι συνηθισμένη μέθοδος εξουδετέρωσης πολιτικών αντιπάλων-όταν δεν υπάρχουν τα προτιμητέα σεξουαλικά «σκάνδαλα» που εξάπτουν τη φαντασία.
Ο Κοτζιάς έχει από καιρό και από πολλούς επικριθεί για υπέρμετρη αλαζονεία, τον πικρόχολο εγωισμό του και για τον κακό του, καιροσκοπικό, χαρακτήρα. Αυτά τα χαρακτηριστικά του δημιούργησαν προφανώς την υπερβολική αισιοδοξία και τη βεβαιότητα ότι θα ήταν ο ήρωας που έλυσε το Σκοπιανό. Πλην, όμως, απότυχε. Αλλά απότυχε και στο Κυπριακό. Ορισμένοι στην Ελλάδα θεωρούν ότι η πρότασή του για αποχώρηση των (κατοχικών) στρατευμάτων ήταν θετική για την Κύπρο και για μας. Αλλά ακόμα και αν είναι έτσι είναι δεδομένο ότι η τύχη των κυβερνήσεων και πολύ περισσότερο των υπουργών δεν κρίνεται από τις φιλοφρονήσεις παραγόντων στην Αθήνα αλλά από τη γνώμη των κυβερνητικών στελεχών στην Ουάσιγκτον. Τη εύνοια της οποίας άλλωστε επιδίωκε να αποσπάσει με τις προτάσεις του και ο Κοτζιάς. Στο Κυπριακό, λοιπόν, η πρόταση Κοτζιά για την αποχώρηση των στρατευμάτων πρόσθεσε δυσχέρειες στους Αμερικάνους λόγω των τουρκικών διεκδικήσεων και της άρνησής τους να φύγουν ή να αποδυναμώσουν την παρουσία τους στην Κύπρο. Με αυτή τη λογική, ούτε ο Τσίπρας ούτε ο Καμένος έδιωξαν τον Κοτζιά. Αποπέμφθηκε από τους Αμερικανούς. Ο Καμένος τους εξυπηρέτησε και ο Τσίπρας προσπάθησε, τυπικά, να χρυσώσει το χάπι.
 Ο Κοτζιάς λέγοντας ότι είναι σπόρος υπονοεί ότι μπορεί να απειλήσει με αποκαλύψεις. Οι απειλές είναι άσφαιρες.  Μπορεί να βλάψει όσο δεν θα ενοχληθούν οι Αμερικάνοι. Δηλαδή λίγο, πολύ λίγο, έως απειροελάχιστα. Οι προοπτικές του Κοτζιά αυτή τη στιγμή δεν είναι ρόδινες. Οι Ρώσοι δεν θέλουν να τον δουν και οι Αμερικάνοι τον καθαίρεσαν. Στην Ελλάδα δεν φαίνεται  να έχει κάποιους να τον συμπαθούν. 
 Τελευταία αλλά όχι έσχατη σκέψη με τη μορφή ερώτησης. Τι άραγε έχει να πει ο Πούτιν στον Τσίπρα, ένα πρωθυπουργό που καθημερινά αποδεικνύει τον  προσανατολισμό του προς τις ΗΠΑ; 
Ο Πούτιν έχει αποδείξει ότι   προσαρμόζει τα ρωσικά συμφέροντα στη  συγκυρία, βλέποντας το μέλλον. Έτσι παρέκαμψε την κατάρριψη του αεροπλάνου από τους Τούρκους πράγμα που επέτρεψε στον Ερντογάν να του ζητήσει συγνώμη και να τα βρει με τους Ρώσους. Τώρα βλέπει ότι η Τουρκία  (με αφορμή και τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Κασόγκι) ξαναπαίζει με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία δεν θα γυρίσει την πλάτη της στη Ρωσία. Αλλά όσο πλησιάζει η μοιρασιά του φυσικού αερίου τόσο ο Ερντογάν θα πιέζει και θα απειλεί.  Αυξάνει η πιθανότητα να εξασφαλίσει ο Ερντογάν ανοχή των ΗΠΑ  ώστε να περάσει από τα λόγια στις πράξεις εναντίον της Κύπρου ή/ και εναντίον μας. Ο Πούτιν ενδιαφέρεται άραγε να παίξει με αυτό; Και υπολογίζει ότι ο Τσίπρας μπορεί να ανταποκριθεί; Επειδή αλλιώς θα πάει άκλαυτος; Ο Πούτιν αν έχει κάτι τέτοιο στο μυαλό του δεν είναι αφελής. Ο Τσίπρας;