Μήπως είσαι τοκογλύφος, σύντροφε;

18/5/15
Αρχές της δεκαετίας του ’90. Δούλευα σε μια πολυεθνική διαφημιστική. Ένας από τους πελάτες που χειριζόμουν ήταν η ΕΤΒΑ, η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης. Ήταν γύρω στις 8 το βράδυ και ετοιμαζόμουν να φύγω χαρούμενος που εκείνη τη μέρα τέλειωσα… νωρίς. (Στη διαφήμιση, το ωράριο ξεκινούσε από το 12ωρο…) Ξαφνικά, με παίρνει τηλέφωνο η διευθύντρια : Μη φύγεις, επείγον, περιμένουμε την Πυλαρινού!

Είχε ειδοποιήσει ότι θα έρθει η τότε διοικητής της ΕΤΒΑ για κάτι κλασικά ελληνικό: την άλλη μέρα έληγαν ομόλογα και η τράπεζα δεν είχε λεφτά να τα πληρώσει. Ήταν ανοιχτή σε κόκκινα δάνεια (που δινόντουσαν κατά κανόνα με πολιτικά κριτήρια) και το ταμείο είχε στερέψει. Η λύση ήταν οι ομολογιούχοι να μην εξαργυρώσουν τα ομόλογα, αλλά να τα ανανεώσουν. Έτσι έπεσε το δέλεαρ: το μεγαλύτερο επιτόκιο στην αγορά, το οποίο, αν θυμάμαι καλά, ήταν 25%. Έπρεπε να φτιάξω ένα σποτ που να παίζεται από τα χαράματα στα κανάλια ώστε η ΕΤΒΑ να ξεπεράσει τον σκόπελο. Πράγματι, πέρασα μια πολύ «ευχάριστη» νύχτα, φτιάχνοντας την ταινία στα πολύ αργά μηχανήματα 3D εκείνης της εποχής. Είχε αποτέλεσμα, οι ομολογιούχοι ξαναγόρασαν, και η ΕΤΒΑ ανάσανε. Για λίγο. Γιατί είχε κι αυτή το μέλλον όλων των κρατικών τραπεζών: για χρόνια αιμοδοτήθηκε από τον φορολογούμενο και πουλήθηκε το 2002 αφού προηγουμένως τροφοδότησε τα πρωτοσέλιδα με μπόλικα σκάνδαλα. (Θυμάστε τη μεγάλη ρεμούλα των 10 δις. δραχμών της ΕΤΒΑ Finance;)

Όμως, αυτό είναι άλλη ιστορία. Αυτό που θέλω να τονίσω, σύντροφε, είναι το επιτόκιο: 25%! Αν σήμερα μια τράπεζα σού προσέφερε 25% επιτόκιο θα κατέθετες τα λεφτά σου; Ή θα έλεγες: εγώ δεν γίνομαι τοκογλύφος; Δεν ξέρω αν ενημερώνεσαι, αλλά εδώ και μέρες η απόδοση του τριετούς ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου παίζει γύρω στο 30%. Όποιος βάλει λεφτά στο Ελληνικό Δημόσιο έχει απόδοση αστρονομική. Είναι τοκογλύφος; Όχι βέβαια! Τόσο αποτιμάει η αγορά το ρίσκο που παίρνει. Διότι είναι πολύ πιθανόν η χώρα να χρεοκοπήσει, οπότε ο δανειστής μπαίνει σε χοντρές περιπέτειες με σίγουρη χασούρα. Όταν λοιπόν η χώρα, αν έβγαινε στις αγορές, δεν θα δανειζόταν με επιτόκιο μικρότερο από 25% με ποια λογική αποκαλείς τους εταίρους μας τοκογλύφους που μας δανείζουν με επιτόκιο μικρότερο από 1%; Μα αυτοί δανείζονται με πολύ μικρότερο, θα μου πεις. Ναι, δανείζονται και με αρνητικό επιτόκιο γιατί οι οικονομίες τους δεν έχουν τα χάλια της δικής μας. Γιατί το 2012 το Βέλγιο εξήγαγε αγαθά και υπηρεσίες αξίας 302 δισ. δολαρίων, η Ιρλανδία 119 δισ., η Πορτογαλία 58 δισ. και εμείς μόνο 28 δισ.; Το ότι εμείς δεν τα καταφέραμε οφείλεται στις ηγεσίες μας, την τωρινή και τις προηγούμενες. Όμως αυτό το περίπου 1% δεν είναι ένα πάρα πολύ μικρό επιτόκιο για το ρίσκο που παίρνουν οι φορολογούμενοι των χωρών της Ευρώπης να χάσουν τα χρήματά τους; Όταν, μάλιστα, δεν σταματάμε να λέμε ότι στόχος μας είναι η διαγραφή του χρέους, δηλαδή η δική τους χασούρα; Εσύ ποιο επιτόκιο θεωρείς λογικό για κάποιον που χρωστάει 327 δισ. ευρώ, δεν κάνει καμία προσπάθεια να περιορίσει τα έξοδά του, και κάθε λίγο και λιγάκι σού λέει ότι εγώ δεν πρόκειται να σε ξεπληρώσω; Θα τον δάνειζες καν; 
Κι επειδή ακούω πολλούς να ρωτάνε “μα γιατί τόσα χρόνια μας δάνειζαν, αφού ήξεραν ότι τα σπαταλάμε και τα κλέβουμε;” η απάντηση είναι πολύ απλή: τόσα χρόνια δεν μας δάνειζαν τα κράτη! Μας δάνειζε η αγορά, δηλαδή ο καθένας στον κόσμο και στην Ελλάδα που αγόραζε ελληνικά ομόλογα: πολίτες, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια. 
Το ότι το ελληνικό χρέος το εξαγόρασαν μετά το μνημόνιο οι εταίροι, μόνο καλό είναι. Δεν το έκαναν γιατί μας αγαπάνε, δεν ισχύουν αγάπες και μίση στη διεθνή πολιτική, το έκαναν γιατί θέλουν ηρεμία, ομαλότητα και συνθήκες ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ. Κακό σού ακούγεται; Αν υπήρχε ένας τοκογλύφος όλα αυτά τα χρόνια, ήταν το ελληνικό δημόσιο που άμα σου χρωστούσε σού τα έδινε όποτε κι αν ήθελε, ενώ άμα του χρώσταγες σού έβαζε 1% προσαύξηση κάθε μήνα! Το δικό μας σπίτι γκρεμίστηκε, σύντροφε, κι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για να το ξαναχτίσουμε. Όχι όμως πάλι με δανεικά

Thanos Tzimeros