Πώς γλιστράει η ιστορία;

Το πιο παραστατικό μέγεθος για το πόσο γλίστρησε η Ελλάδα στην κρίση είναι η σχέση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ του Ελληνα προς το ίδιο μέγεθος στην ΕΕ των «15». Η σχέση αυτή ήταν 62,2% το 1960, άγγιξε το 85,5% στην αρχή της κρίσης (2009), για να καταλήξει ταχύτατα 56 χρόνια πίσω, ξανά στο 62,2% (2016). Αν, αντί με την Ευρώπη, η χώρα συγκριθεί με τον εαυτό της, μπορεί να είναι αυτάρεσκα ευχαριστημένη: το σημερινό ΑΕΠ είναι ίδιο με αυτό του 2003: 14 χρόνια πίσω. Μόνο! Ομως, στην ΕΕ-«15» το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αυξήθηκε, αντίστοιχα, κατά 36%. Ο λογαριασμός είναι βαρύς: όλα όσα βιώνουμε στην κρίση, αλλά δεν χρειαζόταν να βιώσουμε.

Τα μεγάλα κενά βρίσκονται στο παραγωγικό μας υπόβαθρο, στην πολιτική αντίληψη για το τι σημαίνει ανάπτυξη και πώς επιτυγχάνεται, και στη δύσκολη σχέση της ελληνικής κοινωνίας με την ανάπτυξη: Για 36 χρόνια (1981-2016), ο μακροχρόνιος ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα ήταν 0,8% έναντι 1,8% στην ΕΕ των «15», δηλαδή κάτω από το μισό. Το ΔΝΤ τόλμησε να προβλέψει, πρόσφατα, 1%, αλλά πλήγωσε το φιλότιμό μας. Παρότι χάσαμε στην παραγωγή, δεν μάθαμε. Για χρόνια, ασχολιόμαστε μόνο με την αναδιανομή, και κυρίως των δανεικών, με τα οποία ξεπέσαμε στην εξάρτηση από τις τράπεζες, που -σωστά - δεν μας αρέσει, αλλά την ενισχύουμε! Οταν είσαι μια κοινωνία με έναν από τους υψηλότερους βαθμούς ανισότητας στον ΟΟΣΑ, πριν από την κρίση και σήμερα, αναμφίβολα υπάρχει μείζον πρόβλημα. Ομως όταν, αντί να παράγεις για να διανέμεις, διανέμεις και αναδιανέμεις αυτά που δεν έχεις, στο τέλος μετράς τα δάχτυλά σου.

Για τη συνέχεια BHMA