Πέρα από την ξύλινη γλώσσα

του Νέστορα Νικηφορίδη

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΠΑΡΑΦΡΑΣΗ  ΑΠΟ ΤΑ ΓΑΛΛΙΚΑ ΣΕ "ΚΑΝΟΝΙΚΑ" ΕΛΛΗΝΙΚΑ

της συνεντεύξεως του Υπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη 

Το κείμενο στην ελληνική είναι υπογραμμισμένο και ΔΕΝ  είναι ακριβής μετάφραση αλλά κριτική παράφραση

Με τον τίτλο "ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΟΦΟΡΩΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΣΑΝ ΠΟΛΛΟΥΣ" δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του Βελγίου "LA LIBRE BELGIQUE" (29/30-10-2013) –βλέπε

  http://www.lalibre.be/actu/international/le-clientelisme-arrangeait-beaucoup-de-monde-526f6ee235708def0d96aedd  -  συνέντευξη του "Υπουργού Δημοσίας Διοικήσεως" κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ιδού τα κυριώτερα σημεία της, μεταφρασμένα με κριτική παράφραση στην Ελληνική και υπογραμμισμένα. Παρατίθεται και το κείμενο στην γαλλική αυτούσιο, προκειμένου να μπορέσουν να γίνουν συγκρίσεις από τυχόν γνώστες της γαλλικής.

Comment se passe le travail avec la task force européenne chargée de fournir une assistance technique aux autorités grecques ?   Πώς πάει η συνεργασία της Ευρωπαϊκής Δυνάμεως Καθήκοντος που έχει επιφορτισθεί με την τεχνική υποστήριξη των Ελληνικών, (ακόμη) δημοσίων, Αρχών;

Δεν θέλουμε να αντιγράψουμε κάποιο μοντέλο μεταρρυθμίσεων του κράτους και της οικονομίας. Έχουμε το δικό μας, το οποίο μας βολεύει πολύ αλλά τώρα πρέπει να το προσαρμόσουμε στις απαιτήσεις της τρόϊκας και της διεθνούς ληστρικής χρεοκρατίας έτσι ώστε η ελληνική πραγματικότητα να ενσωματώσει εκτός από την δική μας κομματοκρατία και το βάρος από την ξένη χρεοκρατία.

Nous ne voulons pas copier un modèle. La question n’est pas tant de savoir ce que nous allons faire mais comment nous allons l’adapter à la réalité grecque. 

......

Comment contrôler la qualité de l’administration ? 

Notre grand défi est de la rendre plus efficace. Comment offrir de meilleurs services aux citoyens sans être un obstacle à la croissance ? Il faut moins d’intervenants publics dans les procédures et une meilleure gestion des fonctionnaires pour laquelle il n’y avait pas de stratégie auparavant - si ce n’est le clientélisme politique.

Qu’est-ce qui a été fait pour le combattre ? Τί έχετε κάνει για την αντιμετώπιση των πελατειακών σχέσεων μεταξύ πολιτικών και ψηφοφόρων;

Διακόψαμε τις προσλήψεις από το παράθυρο και γίνονται όλα νομότυπα, όχι αναγκαστικά και νόμιμα, μέσω του ΑΣΕΠ. Επιλέγονται οι υπάλληλοι μέ βάση τα προσόντα τους. Αργότερα, θα άρουμε και τις πολιτικές παρεμβάσεις, τα λεγόμενα  "βίσματα". Αυτή άλλωστε είναι η επόμενη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε: Δηλαδή, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι αυτοί που προσλάβαμε με λήψη υπ 'όψη και των προσόντων τους, θα εξελιχθούν στην δημοσιοϋπαλληλική καρριέρα τους σύμφωνα με την αξία τους και όχι ανάλογα με το "βίσμα " τους. ¨Οπως βλέπετε η κομματοκρατία μας είναι προσαρμόσιμη και συμβατή με λίγη αξιοκρατία. Οι τροϊκανοί το έχουν καταλάβει αυτό, ότι αν θέλουν την Ελλάδα θα την έχουν, αρκεί να σεβασθούν την επιβίωση της εγχώριας κοματοκρατίας μας η οποία και μόνη είναι σε θέση να τους εξασφαλίσει  το προϊόν που επιθυμούν, όχι μόνο  υπό δημοκρατικό αλλά και υπό αξιοκρατικό μανδύα.

Il n’y a plus aucune embauche en dehors du Conseil supérieur d’embauche de fonctionnaire. La sélection des cadres se fait selon leurs compétences. Le défi suivant sera de s’assurer que les fonctionnaires progressent dans la carrière en fonction de leurs mérites et non de leur piston. 

La bureaucratie est considérée comme le plus grand obstacle à la croissance en Grèce. Que fait votre ministère ? Η γραφειοκρατία θεωρείται ως το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη της Ελλάδας. Τί κάνει σχετικω΄ς το Υπουργείο σας;

Εδώ και εννέα μήνες αναλύουμε την κατάσταση μαζί με υπαλλήλους του ΟΟΣΑ, αφού οι δικοί μας δέν είναι ικανοί από μόνοι τους και τείνουν να τα παρουσιάζουν όλα ρόδινα, διότι αν κάτι έχει γίνει στραβά οι ίδιοι θα ευθύνονταιι. Έτσι αντί να βάλουμε άλλους αρμοδιότερους και ικανότερους υπαλλήλους, ανώτερους ή ανώτατους, να ελέγξουν την αξιοπιστία των στοιχείων και των πορισμάτων που έχει το Υπουργείο μας σχετικά με την γραφειοκρατία και τα αίτιά της, και δεδομένου ότι οι ανώτατοι υπάλληλοί μας συνήθως είναι κομματικά επιλεγμένοι και θα μας πούνε τα πράγματα περισσότερο όπως ταιριάζει καλλίτερα στην καρριιέρα τους και όχι όπως πρέπει, καταλήξαμε στην συνεργασία με τον ΟΟΣΑ. Θα τελειώσουμε λοιπόν τις εκιμήσεις μας εντός του 2014. Ήδη έχουμε εντοπίσει "κυκλοφοριακή συμφόρηση" σε δεκατρείς διαφορετικούς τομείς της οικονομικής Διοικήσεως. Θέλουμε να εξαλείψουμε το 20% αυτών των δυσλειτουργιών, όχι όλες ούτε πολύ περισσότερες, διότι από αυτές τις δυσλειτουργίες αντλούμε πελατειακές σχέσεις, χρήμα κ.λ.π. Συνεπώς, πρέπει να επιλέξουμε πολύ προσεκτικά τί θα διορθώσουμε και πόσο. Φυσικά είναι και τεχνικά τα θέματα, και νομικά. Οι χρονοβόρες και άστοχες διαδικασίες με τις επιτροπές τους και την απόκρυφη τεχνογνωσία τους δεν φεύγουν από την μία στιγμή στην άλλη. Ιδίως αν εξυπηρετούν  συμφέροντα. Αν λοιπόν πρόκειται για μικροσυντεχνιακά συμφέροντα, θα τα πατάξουμε σχετικά άνετα. Άν αντιθέτως πρόκειται για κομματοκρατικά συμφέροντα, εκεί θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ αυτών και των ξένων ιδιωτικών συμφερόντων που εκπροσωπεί η τρόϊκα, έτσι ώστε όλοι μας να είμαστε ευχαριστημένοι. Όταν όλα αυτά θα έχουν τελειώσει, θα έχει ελαφρυνθεί σημαντικά το διοικητικό βάρος της γραφειοκρατίας επί των επιχειρήσεων που θα εδρεύουν τότε στην Ελλάδα, μέρος των οποίων ίσως θα είναι και σε ελληνικά χέρια - κάνουμε όμως ό,τι είναι δυνατόν για να μην μείνουν επιχειρήσεις σε ελληνικά χέρια, εκτός και αν πρόκειται για επιχειρήσεις συνδεδεμένες με την κομματοκρατία μας. Σήμερα αυτό το βάρος της γραφειοκρατίας είναι υπερμέτρως βαρύ για τους ξένους που θέλουν να αγοράσουν τις ελληνικές επιχειρήσεις τις οποίες με τις πολιτκές των μνημονίων  οδηγούμε σήμερα στην ανάγκη να πουληθούν ή να χρεωκοπήσουν. Για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα της γραφειοκρατίας - όχι το πρόβλημα της σωτηρίας  των επιχειρήσεών μας από του να χρεωκοπούν ή να πωλούνται, αυτό έχει αποκλεισθεί από το ΔΝΤ και την τρόϊκα και εμείς σεβόμαστε όλες τις αποφάσεις τους - θα συζητήσουμε  με τους επιτρόπους μας και τους εταίρους μας στις Βρυξέλλες.

Nous analysons la situation avec l’OCDE depuis neuf mois. Cette évaluation sera terminée en 2014. On a identifié des "bouchons" administratifs dans treize différents secteurs de l’économie. Nous voulons éliminer les 20 % les plus importants. Quand cela sera terminé, le poids administratif sur les entreprises grecques aura baissé. Un poids encore très lourd. C’est l’une des questions que nous allons discuter à Bruxelles. 

Que vous demande la troïka européenne actuellement ? Τί σας ζητά η τρόϊκα επί του παρόντος;

Θέλει να πάρουν σειρά γιά απόλυση, ή, όπως το λέμε στην γλώσσα της προπαγάνδας μας  "να τεθούν σε διαθεσιμότητα",  25.000 υπάλληλοι μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι μισοί αμέσως και οι άλλοι μισοί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013 - επί πλέον δε και 15.000 απολύσεις από σήμερα και μέχρι το 2014.

Elle veut 25 000 fonctionnaires mis en réserve d’ici à la fin de l’année. La moitié immédiatement, l’autre moitié d’ici au 31 décembre et 15 000 licenciements d’ici à 2014. 

Cela va augmenter le chômage… (Μα) αυτό θα αυξήσει την  ανεργία...

Η Κυβέρνηση επί της Ελλάδας, εργάζεται για να έχει μία νέα πρόσληψη για κάθε απόλυση. Η λογική της τρόϊκας δεν είναι να μειωθεί ο δημόσιος τομέας αλλά να χρησιμοποιηθούν οι απολύσεις για να αλλάξουν οι υπάλληλοι, να μπούν καινούργοι, δικοί μας, να γίνει "ανανέωση" όπως λέμε. Εγώ φυσικά απλώς εφαρμόζω την συμφωνία αυτή που άλλοι την υπέγραψαν. Δεν φέρω ευθύνη εγώ, είμαι απλό εκτελεστικό όργανο, ό,τι μού λένε αυτό κάνω. Γι αυτό, θα γίνουν οι απολύσεις. Αυτό είναι συμφωνημένο. ΔΗΛΑΔΗ: Θα φύγουν όσοι καταδικάζονται ή κατηγορούνται πειθαρχικά, ανεξάρτητα από την βαρύτητα του παραπτώματος και το είδος της πειθαρχικής κυρώσεως- εξαιρουμένων φυσικά των δικών μας, διότι, καταλαβαίνετε, η επιλογή των ευνοουμένων  είναι στα χέρια μας, οι δε δικαστές δεν ανακατεύονται εν γένει σε θέματα κομματοκρατίας, ούτε και νομικώς.  Ακόμη,  θα απολυθούν και όσοι εργάζονται σε δημόσιες επιχειρήσεις που κλείνουν. Και κάτι απλό και αποτελεσματικό: Αφού εμείς προσδιορίζουμε με νόμους ή με πλήρη διακριτική ευχέρεια, ποιές είναι ή δεν είναι οι δημόσιες υπηρεσίες, αποχαρακτηρίζουμε από δημόσια υπηρεσία ό,τι θέλουμε ή ό,τι μας ζητείται, και απολύουμε κόσμο. Δεν υπάρχει εμπόδια νομικό, καταλάβατε, έχουμε πλήρη την πρωτοβουλία κινήσεων, αρκεί μόνο να επικαλούμαστε κάθε τόσο κάποιο δημόσιο συμφέρον.  Είναι καταπληκτικό να ασκείς εξουσία :  Όσοι δεν θα προστατεύονται πλέον από το καθεστώς της μονιμότητας του υπαλλήλου, θα χάσουν την δουλειά τους, και αυτός που ορίζει ποιοί δεν προστατεύονται πλέον είμαστε εμείς, η τέλεια κατάλυση κάθε έννοιας κράτους δικαίου. Για τέτοια θα ασχολούμαστε τώρα; Η κοινωνία βέβαια δεν γελάει, υποφέρει. Είναι δύσκολο και επώδυνο γι'αυτήν, να έχει κι άλλους απολυμένους τη στιγμή που ήδη στον ιδιωτικό τομέα έχουν προκληθεί από εμάς και τις πολιτκές μας – να είναι καλά και η  τρόϊκα – ήδη ένα εκατομμύριο άνεργοι. Αλλά είπαμε, αυτό είναι επώδυνο για την  κοινωνία, όχι για εμάς, Η ελληνική κοινωνία, στο μεταξύ, πείθεται να υποστηρίζει τα μέτρα αυτά, καθώς παραπείθεται από τα ΜΜΕ και από την σιωπή που καλύπτει τα κριτήριά μας για τις επιλογές των θυμάτων  μας προς απόλυση,  και φτάνει αφελώς να  πιστεύει ότι οι απολύσεις και οι διαθεσιμότητες είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής και δικαίας  εκτιμήσεως κάποιων αρμοδίων  και ότι εν τέλει όλες αυτές οι απολύσεις θα οδηγήσουν σε ... βελτίωση της αποδόσεως της Διοικήσεως και των δημοσίων υπαλλήλων...Τί αφέλεια!

Le gouvernement grec travaille sur une nouvelle embauche pour chaque licenciement. La logique de la troïka est que les licenciements sont un outil de renouvellement des fonctionnaires. Je n’ai pas signé cet accord, j’en ai hérité. Je dois donc l’appliquer. Les licenciements auront bien lieu. C’est un engagement. Les fonctionnaires sous le coup d’une sanction disciplinaire devront partir. Des entreprises publiques vont fermer. Des gens qui ne sont plus protégés par leur statut de fonctionnaires vont perdre leur emploi. C’est difficile et douloureux pour une société qui a plus d’un million de chômeurs qui, eux, viennent tous du secteur privé. La société grecque l’accepte pour autant que ces licenciements soient le produit d’une évaluation et conduisent à une amélioration de la fonction publique. 

Est-ce que les coupes dans le secteur de la santé sont compatibles avec la dimension sociale que veut se donner l’Europe ? Οι περικοπές δαπανών στον τομέα της Υγείας, σας  φαίνονται  σύμφωνες με την κοινωνική διάσταση που επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τον πληθυσμό της;

Όχι. Αλλά σε μας υπήρχε και μεγάλη σπατάλη. Δικαιολογείται λοιπόν κάποιο σοβαρό συμμάζεμα. Αυτό άλλωστε είναι και το πρόσχημα για την διάλυση της δημόσιας υγείας προκειμένου να ιδιωτικοποιηθεί αργότερα, όπως έχει συμβεί σε όποια χώρα έχει βάλει πόδι το ΔΝΤ. Ωστόσο, τώρα είμαστε μία κοινωνία σε κρίση και πρέπει να θέτουμε  με μεγάλη προσοχή τα όρια της κοινωνικής πρόνοιας, δηλαδή πρέπει σαν κυβέρνηση πιστή όχι στο Σύνταγμα της χώρας αλλά στο ΔΝΤ και στην Ε.Ε., να προβούμε σε οικονομίες στον τομέα της υγείας όσο γίνεται περισότερο για να οδηγηθεί σε ιδιωτικοποίηση ο τομέας αυτός αργότερα, αλλά όχι και τόσες οικονομίες  που να προκληθεί άμεσα εξέγερση. Μην παραπονεθεί όμως κανείς Χρεοκράτης ότι έχουμε κάνει λίγα για την ιδιωτικοποίηση των πάντων. Σε πέντε χρόνια καταφέραμε να χάσει η Ελλάδα το 25% της οικονομίας της. Σε καμία χώρα του ΟΑΣΑ δεν έχει επιτελεσθεί τέτοιο κατόρθωμα από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να δείξουν κατανόηση γι' αυτό που σήμερα συμβαίνει στην Ελλάδα. Η λιτότητα έχει φτάσει στο απόλυτο όριό της. Δεν υπάρχει πλέον αντικειμενικώς δυνατότητα για επιπρόσθετες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, ούτε και για αυξήσεις των φόρων. Ο Έλληνας πολίτης πλήρωσε πολύ ακριβά την συνεισφορά του στην επίτευξη για πρώτη φορά, πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό, έτσι που να μπορεί να διατεθεί αυτό το πλεόνασμα είτε για αποπληρωμή του λεγομένου δημοσίου χρέους είτε για κάποιες προεκλογικές παροχές προκειμένου να μην επηρεασθεί από εκλογές η παρούσα διακυβέρνηση επί της Ελλάδας. Γι' αυτούς λοιπόν τους ιερούς σκοπούς πρέπει να δείξει κατανόηση η Ευρωπαϊκή Ένωση και να κάνει αυτό που ανέλαβε να κάνει για την περίπτωση που θα είχαμε πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή να παρέμβει έτσι ώστε το χρέος να παραμείνει σε κατάσταση εξοφλήσεως επί περισσότερα χρόνια, να γίνει όπως λέμε στην γλώσσα της οικονομικής προπαγάνδας "βιώσιμο". .

Certainement pas. Mais d’un autre côté, il y avait un grand gaspillage. Nous sommes une société en crise et nous devons faire très attention aux limites que nous mettons à la politique sociale. La Grèce a perdu 25 % de son économie en cinq ans. Ce n’est jamais arrivé à aucun pays de l’OCDE depuis la Seconde Guerre mondiale. Les Européens doivent comprendre ce qui se passe aujourd’hui en Grèce. L’austérité a atteint sa limite absolue. Il n’y a aucune possibilité de coupes supplémentaires dans les retraites et salaires, pas plus que d’augmentation d’impôts. Le citoyen grec a payé un très lourd tribut pour arriver à avoir pour la première fois un excédent budgétaire primaire positif. Maintenant, nous attendons de l’Union européenne ce à quoi elle s’est engagée : une intervention pour que notre dette soit viable. 

Pourquoi les Grecs ne sont-ils pas convaincus de ces changements ? Γιατί οι Έλληνες δεν έχουν πεισθεί για τις μεταρρυθμίσεις;

Διότι οι κλέφτες είναι ελεύθεροι και κυβερνάνε ακόμη. Οι δε πελατειακές σχέσεις  εξακολουθούν να υφίστανται και θέλουμε να αλλάξουμε υπαλλήλους, να αδειάσουμε θέσεις λοιπόν από όσους μπορούμε περισσότερους ώστε να βάλουμε τους δικούς μας. Φυσικά δεν θα διώξουμε κανέναν που είναι δικός μας αλλά με την στενή κομματική έννοια του όρου "δικός μας" .Συγχρόνως, με τις διαθεσιμότητες και τις απολύσεις, καλλιεργούμε τον φόβο, ώστε όλοι να κάτσουν ήσυχα και να δεχθούν τα οποιαδήποτε μέτρα μας ζητά η τρόϊκα, ακόμη και αρπαγές περιουσιών. Αν κάποιος χάνει τη δουλειά του ή το σπίτι του, με την εκχώρηση και εκποίηση του δημοσίου πλούτου θα ασχοληθεί; 

Nous devons être réalistes, l’Etat grec existe depuis deux cents ans et il n’y a jamais eu de volonté de changement. Le système clientéliste arrangeait beaucoup de monde. 

Est-ce facile, quand on s’appelle Mitsotakis, de dire que le clientélisme politique est fini ? (Στην ερώτηση αυτή, ουδέν σχόλιο, διότι όλοι δικαιούνται μετανοίας και δη εμπράκτου)

C’est plus facile, car ce que je fais aujourd’hui, cela fait des années que je me l’applique. J’ai été moi-même rendre ma voiture de fonction et mes primes de commissions parlementaires. Je ne disais pas, je le faisais. Bien sûr, la suspicion est toujours là, mais cela m’aide à être conséquent avec ce que je fais. 

Que dire de la télévision publique ERT fermée du jour au lendemain ? Τί έχετε να πείτε για το κλείσιμο της ΕΡΤ από την μία μέρα στην άλλη;

Ελήφθη δραστική απόφαση σε ένα επείγον πρόβλημα. Τώρα, πρέπει το μεταβατικό στάδιο να διαρκέσει όσο γίνεται λιγώτερο, ώστε να έχουμε μία ΝΕΑ Τηλεόραση, καλά συγκροτημένη. Διότι αυτό που υπήρχε ήταν ένα κομματικό φέουδο. Τώρα πρέπει να συγκροτηθεί ένα διαφορετικό φέουδο, ένα φέουδο της Χρεοκρατίας, μία Νέα Τηλεόραση μνημονιακή και πέρα από κομματικές επιρροές παλαιού τύπου. Αυτή η Νέα Τηλεόραση θα χρησιμεύει ως γέφυρα μεταξύ των αντιλήψεων του ελληνικού λαού και των αντιλήψεων που προπαγανδίζονται από τα ιδιωτικά ΜΜΕ, έτσι ώστε κάθε τί το αντίστροφο που εισάγεται από τα ιδιωτικά ΜΜΕ να μην φαίνεται στην κοινωνία ως αλλοπρόσαλλο και έτσι η κοινωνία να αφομοιώνεται προς αυτό. Ο λαός πρέπει λοιπόν να  ετοιμάζεται για την αλλοτρίωσή του σε "σούπα", από αυτή την "δημόσια"τηλεόραση που θα του κάνει ένα είδος πνευματικού μασάζ χαλαρώσεως. Έτσι ετοιμασμένον και χαλαρωμένον θα παραλαμβάνουν ως άτομο πλέον τον  άνθρωπο τα ιδιωτικά ΜΜΕ, για πλήρη απορρύθμιση και αναμόρφωση. Γι'αυτό αποκάλεσα την δημόσια τηλεόραση "Νέα Τηλεόραση". Όπως θα λέμε "Νέα Δημοκρατία" όχι όμως πλέον ως τίτλο ενός κόμματος ή όπως θα λέγαμε "Συνταγματικό Τόξο" όχι όμως ως κάτι αναφερόμενο στο Σύνταγμα.  Έτσι θα λέμε εφ' εξῆς "Νέα Τηλεόραση". Θα εννοούμε μία νέου τύπου πολιτική προπαγάνδα, χωρίς στοιχεία πολιτικού ψεύδους, θα αρκεί το ψεύδος στα οικονομικά θέματα και μία γενική σύγχυση. Είναι υπέρ-αρκετά για μια Νέα Τύφλωση.  Φυσικά δεν τά συμφώνησα εγώ αυτά. Συμφωνημένα τα βρήκα. Εγώ απλώς εκτελώ.  

Ce qui s’est passé était une solution drastique à un problème urgent. Ce qui est important maintenant, c’est que le stade transitoire dure le moins possible et que nous ayons une nouvelle télévision bien structurée. ERT n’était pas bien structurée. C’était un fief partisan.

Δεν έχουμε απολύτως τίποτα προσωπικό με τον αξιότιμο Υπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Ίσως είναι περισσότερο ικανός από άλλους ώστε και αν κάνει κάτι επιβλαβές να το κάνει με λιγώτερο οδυνηρό τρόπο από άλλους. Αλλά οι ανωτέρω απαντήσεις του με το περιεχόμενό τους έδιναν πραγματικά λαβή για μία κριτική όχι μόνο πολιτική αλλά και σε επίπεδο προσωπικής ψυχολογίας ενός πολιτικού του συστήματος εξουσίας, το οποίο, λόγω τρόϊκας και όχι μόνον, τείνει να διαμορφωθεί εκτός πάσης εννοίας δημοκρατίας και κράτους δικαίου.  

Ο μέσος κοινός άνθρωπος πραγματικά αδυνατεί να συλλάβει πώς είναι δυνατόν κάποιος  να ενεργεί ως κομμάτι ενός συστήματος χωρίς ανάληψη προσωπικής ευθύνης σε κάθε απόφαση που καλείται να λάβει και ενσυνείδητα και σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας. Όπως και αρνείται να δεχθεί, και δικαίως, ότι το σύστημα της δημοκρατίας έχει τάχα τόσο πολύ διαβρωθεί , ώστε μόνο "γιές-μέν" διαχειριστές να έχουν θέση στην εξουσία του κράτους. Και δη κράτους η δράση του οποίου δεν υπηρετεί πλέον, όπως θα έπρεπε το αληθινό δημόσιο συμφέρον, ή που θυσιάζει ανθρώπους στον βωμό οικονομικών στόχων τάχα υπερτέρου δημοσίου συμφέροντος.