Μια ιστορία...όχι και τόσο παλαιά

της Ελίνας Γαληνού
"Ελληνες και Τούρκοι, μοιραζόμαστε υπερηφάνεια για το παρελθόν μας..." δήλωσε η επιμελήτρια της έκθεσης ελληνικών αρχαιοτήτων στο τουρκικό μουσείο Σαμπατζί, με τίτλο "Απέναντι. Οι Κυκλάδες και η δυτική Ανατολία κατά την 3η χιλιετία π.Χ.". Υπό το επιχείρημα ενός πολιτισμικού διαλόγου (καθότι ο πολιτισμός ενώνει τους λαούς!!), μάλλον οι Τούρκοι κατέδειξαν πάλι τις "αγαθές" προθέσεις τους. Οπότε ο σκοπός της αναδρομής σε αρχαίους δεσμούς με τους "απέναντι", είναι αρκετά σαφής...και σε απόλυτη αλληλουχία με το "κοινό μας σπίτι" που είχε προφερθεί από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης προς τον Νταβούτογλου, πέρυσι τέτοια εποχή.

Σε ανάλογο πνεύμα βέβαια, παρουσιάστηκε το πολιτιστικό αυτό γεγονός στην εφημερίδα Νιού Γιόρκ Τάιμς, "για τις δύο πλευρές του Αιγαίου". Δεν ξέρω βέβαια πόσοι, θαυμάζοντας μια ωραία έκθεση αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, θα διακρίνουν τις σκιές πίσω από τα προβαλόμενα μηνύματά της. Οσοι πάντως γνωρίζουν από την καλή την Τουρκία και κατανοήσει την ακόρεστη επεκτατική της διάθεση, μάλλον δεν θα τα καταπιούν αμάσητα. Τον κύριο λόγο όμως σ΄αυτό έπρεπε να τον έχει η Ελλάδα. Δεν μπορούμε να ζητάμε ρέστα από τους ξένους πέραν του Ατλαντικού, αν δεν έχουν την εμπειρία της Ελλάδας και της Ευρώπης από τα χαρακτηριστικά του τουρκικού επεκτατισμού.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά όμως. Οι Τούρκοι, είναι εμφανές ότι επιδιώκουν να οικειοποιηθούν τον ελληνικό πολιτισμό, προκειμένου να αποδείξουν ότι τίποτα δεν μας χωρίζει, άρα η βάση καταγωγής μας είναι περίπου ίδια. Ξέρουν ότι το Αιγαίο (Κυκλάδες-Κρήτη) ανέδειξε έναν πολιτισμό άλφα. Ξέρουν ίσως ότι οι περιοχές αυτές εποικίστηκαν όχι μόνο από κατοίκους της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας, αλλά και από κατοίκους προερχόμενους από την Μικρά Ασία. Δεδομένου ότι υπήρξε κάποιος συγχρωτισμός μεταξύ Ελλήνων και λαών της Μεσοποταμίας (κυρίως Φοίνικες) μέσω Μ.Ασίας, βρήκαν την άκρη. Τι Μεσοποταμία, τι Εγγύς Ανατολή, τι ...Τουρκία. Ολα μια γειτονιά...Κι΄άμα πάμε σε αναφορές της 3ης χιλιετίας π.Χ, πόσοι θα βρούνε άκρη...Υπάρχουν βέβαια έρευνες και μελέτες αρχαιολόγων και ιστορικών που ενισχύουν την άποψη αυτογένειας του αιγαιακού πολιτισμού προς την πλευρά του ελληνικού στοιχείου (όπως ο "Αιγαιακός Πολιτισμός" του αρχαιολόγου Renfrew) αλλά το ευρύ κοινό είναι μακριά απ΄αυτές. Οι Τούρκοι όμως, επιμένουν στην κατηφόρα της Μεσοποταμίας προς το Αιγαίο, βρίσκοντας πως τους προσφέρει θαυμάσια διέξοδο....προς την ελληνική ταυτοποίηση.
Αυτά βέβαια, δεν είναι καινούρια, αν και έχουν αναζωπυρωθεί τώρα τελευταία με την εκτός ελέγχου τουρκική λόξα. Αυτές οι "ιστορικές" τάσεις της Τουρκίας, συμβαδίζουν χρονολογικά με την εποχή του Κεμάλ, το βεβαιώνουν παρατηρήσεις λογίων Φαναριωτών που είχαν ζήσει από κοντά τους Τούρκους. Αναφέρεται μάλιστα ότι ο ίδιος ο Κεμάλ, μετά την υπογραφή συμφώνου φιλίας μεταξύ Βενιζέλου και Ινονού το 1931, σε διάλεξή του, είχε αναπτύξει τη θεωρία για την δημιουργία του μεσογειακού πολιτισμού, εντάσσοντας Μινωίτες και Μυκηναίους στο δικό τους ιστορικό σώμα. Μέχρι τον 20ο αιώνα, βασικά οι Τούρκοι δεν είχαν ασχοληθεί με τις καταβολές τους. Από το 1922 και έπειτα όμως, θέλοντας να απαλείψουν την εικόνα "αιμοσταγούς" με τις γενοκτονίες Ελλήνων, Αρμενίων, Ποντίων και Κούρδων, άρχισαν να ασχολούνται με την διαμόρφωση ενός αξιοπρεπούς ιστορικού προφίλ. Ενός προφίλ που θα τους επέτρεπε να διεκδικήσουν κάποια στιγμή στο μέλλον, ακόμα και την ευρωπαική ταυτότητα. Και ο συσχετισμός Μικράς Ασίας, Μεσοποταμίας, Χετταίων (που τους οικειοποιήθηκαν ως μακρινούς προγόνους), βόλευε τα σχέδιά τους (πολιτισμικά και.. γεωπολιτικά βέβαια). Αυτό φάνηκε ακόμα εντονότερα, σε εκδόσεις που είχαν κυκλοφορήσει τότε για το ζήτημα του Πόντου, όπου επιχειρούσαν να διαψεύσουν τα περί διωγμών των Ελλήνων κατοίκων του Πόντου...Εκεί εμφανίζεται ο ισχυρισμός ότι "λαοί τουρκομογγολικής καταγωγής, την 3η χιλιετία π.Χ, ίδρυσαν μεγάλο κράτος στη Μεσοποταμία κοντά στη Χαττούσα..." Από κει και πέρα, όλα τα άλλα έπονται και οι Τούρκοι, βρέθηκαν να συγγενεύουν με τους Χετταίους και τους Σουμέριους ( που το κράτος τους, είχε διαλυθεί πολλούς αιώνες πριν την 3η χιλιετία π.Χ !!) Αλλά φαντασία να΄χεις και όλα τα μπορείς. Οπως ο Φαλμεράυερ επινόησε γλωσσικούς συσχετισμούς για να αποδείξει την σλαβοποίηση των Ελλήνων, κάτι ανάλογα έκαναν και οι Τούρκοι. Ετσι, μετέτρεψαν σε προτουρκικά και τουρκικά φύλα, όλους τους λαούς που βρέθηκαν στην Μ.Ασία. Οι Ελληνες θα τη γλίτωναν;