Το θέμα της ΑΟΖ δεν αναδεικνύει μόνο την σημασία του Καστελλόριζου, αλλά κάθε ακριτικού νησιού της Ελλάδας. Μια από αυτές τις σημαντικές περιπτώσεις είναι και η Γαύδος. Με τη Γαύδο εμπλέκεται, φαινομενικά, μόνο και μόνο η Λιβύη, λόγω γεωγραφίας. Μόνο που στην πραγματικότητα η υπόθεση του Καστελλόριζου με την Τουρκία επηρεάζει και την υπόθεση της Γαύδου με την Λιβύη. Η ιδέα είναι απλή. Η παθητική στάση με το πρώτο θέμα έχει επιπτώσεις και στο δεύτερο.
Αφού η αμφισβήτηση προκαλεί την αμφισβήτηση του άλλου, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε το πρόβλημα αντίστροφα και να αρχίσουμε την μελέτη του προβλήματος της Γαύδου, για να έχει επιπτώσεις σ' εκείνο του Καστελλόριζου. Διότι οι θέσεις της Τουρκίας και της Λιβύης δεν είναι απόλυτα συμμετρικές. Ενώ η Τουρκία είναι αρνητική με τα πάντα στο Αιγαίο, η Λιβύη αποδέχεται την ΑΟΖ της Κρήτης. Κατά συνέπεια, αν ακολουθήσουμε τη γενική στρατηγική μας μέσω της θεωρίας παιγνίων, δεν θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε μία διπλωματική αντιπαράθεση και να ανοιχθούμε με τις χώρες που έχουν μία πιο θετική αντιμετώπιση προς εμάς.
Συνεπώς, η υπόθεση της Γαύδου προσφέρει περισσότερες δυνατότητες εξ αρχής. Επιπλέον, με τα ίδια δεδομένα όσον αφορά στη τάξη πραγμάτων στη Λιβύη, το έδαφος είναι πιο πρόσφορο για περισσότερες κινήσεις και μάλιστα πιο ευέλικτες. Διότι ακόμα κι αν υπάρχει μία ενδιάμεση κατάσταση, αυτή δεν είναι πια τόσο μονοκόμματη de facto και δεν μπορεί πλέον να είναι τόσο κάθετη.
Για όσους πιστεύουν ότι το θέμα της Γαύδου είναι ασήμαντο, αρκεί να αναρωτηθούν γιατί είναι σημαντικό για τη Λιβύη κι η απάντηση είναι απλή, αφορά και την περιοχή και το μέγεθος της περιοχής.
Η Γαύδος μπορεί να έχει έκταση μόνο 29 τετραγωνικά χιλιόμετρα και να βρίσκεται μόνο 26 ναυτικά μίλια νότια της χώρας των Σφακίων, κι όμως το δικό της απέραντο γαλάζιο προβληματίζει. Η εξήγηση δεν είναι δύσκολη. Η ΑΟΖ δεν αφορά αποκλειστικά το μήκος, λόγω των 200 ΝΜ, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Η ουσία της ΑΟΖ είναι το εμβαδόν. Έτσι, η συμβολή της Γαύδου, μέσω της μέσης γραμμής, δεν είναι μόνο τα μισά από τα 26 ΝΜ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα ολόκληρο μέτωπο με αυτό το πάχος. Όταν ξέρουμε, λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η πετρελαϊκή δραστηριότητα σε αυτήν την περιοχή, κατανοούμε απόλυτα το μέγεθος του προβλήματος. Αρκεί να υπενθυμίσουμε τη διαπραγμάτευση της Κύπρου με την Αίγυπτο, για να επινοήσουμε πρακτικά την αξία της μέσης γραμμής στον καθορισμό των συνόρων των ΑΟΖ.
Όλα αυτά τα στοιχεία αφορούν το πλαίσιο της υπόθεσης, αλλά δεν μπορούμε να εξετάσουμε το πεδίο δράσης, δίχως ν' αναφερθούμε στο πρόβλημα της οικονομικής δραστηριότητας. Όντως όλα αυτά τα στοιχεία δηλώνουν πόσο σημαντική πρέπει να είναι όχι μόνο η υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας της Γαύδου, αλλά κι οι επενδύσεις που πρέπει να γίνουν σε αυτό το νησί.
Η συντήρηση μία φθίνουσας κατάστασης δεν επαρκεί. Για να έχει μέλλον το θέμα της ΑΟΖ και να είναι δυναμικό το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, πρέπει να επενδύσουμε στους ανθρώπους μας στη Γαύδο.
Τὸ λέω καὶ τὸ ξαναλέω. Γιὰ νὰ μᾶς πάρουν σοβαρὰ πρέπει πρῶτα νὰ ἀσκηθῆ τὸ κυριαρχικὸ δικαίωμα τῶν 12ν.μ. σὲ ὅλη τὴν ἐπικράτεια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είναι θέμα κατανόησης, αυτά περί μήκους και εμβαδού είναι προφανή. Από τούς "αρμόδιους" δεν λείπει η κατανόηση, αλλά η ψυχή (το λέει σχεδόν ευθέως ο Λυγερός).
ΑπάντησηΔιαγραφήΠράγματι το θέμα της Γαύδου είναι σοβαρό για τους λόγους που αναφέρει ο Λυγερός,αλλά να θυμίσω πως ο σύντροφος των Παπανδρεϊδών ο Καντάφι σε μία από τις πολλές ανθελληνικές ενέργειες που είχε προβεί ήταν η ίδια η αμφισβήτηση της κυριαρχίας μας στη Γαύδο!Προσοχή λοιπόν με τους νέους αφέντες της Λυβίης γιατί δεν ξέρουμε τι θα κάνουν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ κ. Ν. Λυγερός, γράφει πάντοτε με ιδιοτυπία πολύ σύντομες, δίκην θεσφάτου όμως, απόψεις και μας αφήνει έρμαια στην ερμηνεία τους, χωρίς καμία παραπέρα δυνατότητα να του ζητήσουμε κάποιες, έστω και ανόητες για εκείνον και για τα πηκτά κείμενά του, διευκρινίσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγώ λοιπόν ας αυτοχαρακτηριστώ και ας τολμήσω μερικές, ίσως ανόητες για εκείνον, ερωτήσεις.
1) Η ΑΟΖ είναι θαλάσσια ζώνη κυριαρχικών δικαιωμάτων, τα οποία για να ασκηθούν, απαιτείται προηγουμένως η εξαγγελία και η οριοθέτησή της ζώνης μεταξύ των Κρατών, και αυτή γίνεται με συμφωνημένους εκατέρωθεν νομικούς κανόνες (και μετά κάθονται οι μαθηματικοί και οι γεωγράφοι και χαράζουν την οριοθετική γραμμή σε κοινής αποδοχής χάρτες);;; και δυστυχώς όταν οι αποστάσεις μεταξύ των Κρατών είναι μικρότερες από 400νμ, τότε πρέπει αναγκαστικά να καθίσουν με καλή πίστη να διαπραγματευτούν και να συμφωνήσουν στην οριοθέτηση και δεν μπορεί μόνο του το ένα Κράτος να την οριοθετήσει, αλλά απλώς να εξαγγείλει ότι διεκδικεί την ζώνη, χωρίς αυτό να έχει κανένα πρακτικό όφελος;;; και πως, ΧΩΡΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ δεν υπάρχει ΑΟΖ, όσο και να γράφουμε , όσα και να λέμε, όσο και να το θέλουμε, όσους χάρτες και αν επεξεργαζόμαστε, όση μαθηματική ακρίβεια και αν εφαρμόζουμε;;; και πως εάν τα Κράτη δεν μπορούν τελικώς να συμφωνήσουν στην οριοθέτηση, τότε πρέπει να προσφύγουν στους μηχανισμούς ειρηνικής διευθετήσεως των διαφορών, δηλαδή σε διεθνές δικαστήριο ή διαιτησία;;;
2) Μήπως εάν συζητούσαμε για την Υφαλοκρηπίδα, τότε θα μπορούσαμε, χωρίς καμία οριοθέτηση να κάνουμε έρευνα και εκμετάλλευση σε θαλάσσιες περιοχές, ακόμη και έξω από την χωρική μας θάλασσα, αφού η Υφαλοκρηπίδα μας ανήκει ab initio και ipso facto και δεν προϋποθέτει οριοθέτηση, όταν δεν προκαλεί τα έννομα συμφέροντα άλλου γειτονικού Κράτους;;; και γιατί μας κόβει τόσο πολύ η ΑΟΖ της Γαύδου, αφού μπορεί να εκμεταλλευτούμε την Υφαλοκρηπίδα της σε λογικό μήκος έξω από την Γαύδο, χωρίς να προκαλέσουμε την Λιβύη;;; και τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο είναι και κοντά στην Γαύδο, αλλά και συστατικά στοιχεία της Υφαλοκρηπίδας και όχι μόνον της ΑΟΖ!!!
3) Τα ακριτικά νησιά μας παίζουν όντως καθοριστικό λόγο στην οριοθέτηση της ΑΟΖ, και όπως λέει και ο ίδιος ο κ. Λυγερός, προσδιορίζουν το εμβαδόν της, αλλά, πριν να μετρήσουμε αυτό το εμβαδόν, μήπως πρέπει να τεθούν οι νομικές παράμετροι που θέλει το δίκαιο θαλάσσης και πάνω στις οποίες θα συμφωνήσουν τα ενδιαφερόμενα για την οριοθέτησή της Κράτη;;; και εδώ η ΑΟΖ μας ζητάει τις ίδιες προδιαγραφές με εκείνες της Υφαλοκρηπίδας για να οριοθετηθεί;;; αλλά από την άλλη πλευρά, όπως ρωτάω παραπάνω, γιατί μας κόβει τόσο πολύ η ΑΟΖ της Γαύδου, αφού μπορεί να εκμεταλλευτούμε την Υφαλοκρηπίδα της;;;
4) Ξέρει ο κ. Λυγερός, πως οι συζητήσεις με την Λιβύη έγιναν πριν από δύο χρόνια περίπου, σε δύο γύρους, αλλά επειδή ζήτησαν να περιορισθεί η επήρεια της Γαύδου, η ελληνική πλευρά ήταν ανένδοτη και έτσι πάγωσαν οι συζητήσεις;;;
5) Ξέρει πως η Λιβύη του Καντάφι, το 1974 με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο είχε δηλώσει πως σε περίπτωση ελληνο-τουρκικού πολέμου θα τασσόταν στο πλευρό της Τουρκίας και της είχε στείλει μάλιστα και οικονομική βοήθεια για να νικήσει τους άπιστους;;;
6) μήπως πρέπει να προσέξουμε και να ερμηνεύσουμε (!) μία από τις τελευταίες ειδήσεις, δηλαδή την εσπευσμένη μετάβαση στην Λιβύη του Νταβούτογλου και την παρουσία του στην συνέντευξη τύπου με τον αρχηγό των λιβύων επαναστατών, οπότε θα πρέπει τελικά ο κ. Λυγερός να αναδιατυπώσει την δεύτερη παράγραφο του άρθρου του;;;
Αυτά τα λίγα μου ήρθαν πρόχειρα, γιατί αν μπούμε και σε πολλά άλλα πιο λεπτομερή σημεία απ’ όσα γράφει ο κ. Λυγερός, μου γεννιούνται αρκετά ακόμη ανόητα ερωτήματα.
Φιλικά
Παύλος Γ. Φωτίου