Ισραήλ: Ένα άνευ προηγουμένου κίνημα για περισσότερο κοινωνικό κράτος

LE MONDE         01.08.11

Ισραηλινοί διαδηλώνουν στην Ιερουσαλήμ κατά του κόστους

 ζωής και της κοινωνικής ανισότητας, στις 31 Ιουλίου 2011

Η λεωφόρος Ρότσιλντ, στην αριστοκρατική συνοικία του Τελ Αβίβ , είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου καλυμμένη με σκηνές. Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συρρέουν στις πόλεις της χώρας με την δύση του ηλίου. Εκατόν πενήντα χιλιάδες διαδηλωτές έκαναν πορεία το Σάββατο στο Τελ Αβίβ και περίπου 150.000 δημοτικοί υπάλληλοι κατέβηκαν σε απεργία τη Δευτέρα. Το μέγεθος του κοινωνικού κινήματος που ξεκίνησε στα μέσα Ιουλίου για να καταγγείλει το κόστος ζωής και την εκτίναξη των τιμών των κατοικιών είναι πρωτοφανές στο Ισραήλ.

Eίναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που ξέσπασε ένα κοινωνικό κίνημα αυτού του μεγέθους  εκτός των συνταγματικών πλαισίων. «Η διαμαρτυρία δεν ξεκίνησε από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τους πολιτικούς και δεν στοχεύει την Παλαιστίνη και τις αραβικές χώρες. Αντίθετα, το κίνημα αυτό πηγαίνει πέρα από τις συνήθεις διχόνοιες μεταξύ θρησκευτικών και κοσμικών, αριστεράς και δεξιάς, Μουσουλμάνων και Εβραίων»,  δήλωσε η Ανέτ Levy-Willars, συγγραφέας, δημοσιογράφος και πρώην πολιτιστική σύμβουλος στην Πρεσβεία της Γαλλίας στο Ισραήλ. «Είναι οι μεσαίες τάξεις που βρίσκονται στο δρόμο, άνθρωποι που έχουν δουλειά, που σπουδάζουν, αλλά που δεν μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια», εξηγεί η ίδια.

Η εξέγερση των σκηνών έχει ομοιότητες με τις επαναστάσεις των Αράβων και των Ισπανών εξοργισμένων. «Πρόκειται για σπουδασμένη νεολαία που χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα για να καθοδηγήσει την διαμαρτυρία», εξηγεί ο Pierre Rennο, Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης και μέλος του Ευρωπαϊκού Κέντρου κοινωνιολογίας και πολιτικής επιστήμης. Καλέσματα για απεργία ξεκίνησαν την Κυριακή στο Facebook και σχεδόν 24.000 χρήστες εξέφρασαν την προθυμία τους να ακολουθήσουν το κίνημα. «Ο θυμός εξαπλώθηκε ταχύτατα. Γιατροί, μητέρες οικογενείας, οι δάσκαλοι, όλα τα στρώματα της κοινωνίας ήρθαν μαζί να εκφράσουν ένα μεγάλο Φτάνει Πια», δήλωσε η Annette Levy-Willars.

Εάν το κίνητρο των διαδηλώσεων των Αράβων και των Ισραηλινών είναι η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, οι ισραηλινές διεκδικήσεις είναι διαφορετικές: «Στην Τυνησία η την Αίγυπτο, ο λαός απαιτούσε ένα δημοκρατικό δημόσιο χώρο, το οποίο δεν συμβαίνει για τους Ισραηλινούς η τους Ισπανούς εξοργισμένους. Το κίνητρο των Ισραηλινών είναι οικονομικό. Είναι αίτημα για κοινωνικό κράτος», περιγράφει ο Pierre Rennο: «Οι νέοι άνθρωποι διαμαρτύρονται για την στρατιωτική θητεία, τις θυσίες που κάνουν υπέρ του Κράτους χωρίς να λάβουν αντάλλαγμα», εκφράζει με λύπη η Φλωρεντία Χεϊμάν , ιστορικός στο Γαλλικό Ερευνητικό Κέντρο στην Ιερουσαλήμ. Σύμφωνα με τον Pierre Rennο, «πρόκειται για κραυγή βοήθειας και όχι για απόρριψη του κράτους, σε αντίθεση με ό, τι συνέβη στις αραβικές χώρες» .

«Η κυβέρνηση μπορεί να πέσει λόγω κοινωνικών προβλημάτων και όχι γεωπολιτικών»

Αλλά, όπως στις επαναστάσεις της Αιγύπτου ή της Τυνησίας, οι απαιτήσεις απευθύνονται σε έναν μόνον άνδρα. Οι ηγέτες της διαμαρτυρίας που προέκυψαν από τη βάση, απαιτούν διαπραγματεύσεις μόνο με τον πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου με παρουσία καμερών και μικρόφωνων. «Πρέπει να αλλάξει η μέθοδος και η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων πρέπει να γίνει με πλήρη διαφάνεια και όχι εν κρυπτώ σε γραφεία, όπως γινόταν μέχρι σήμερα», είπε την Δευτέρα στο στρατιωτικό ραδιόφωνο η Orly Weissenberg, μια εκπρόσωπος των διαδηλωτών. «Θέλουμε να διαπραγματευτούμε όχι με υπουργούς, αλλά με τον Βενιαμίν Νετανιάχου επειδή είναι ο μόνος που είναι σε θέση να πάρει σοβαρές αποφάσεις», πρόσθεσε.

Ο γενικός γραμματέας της Histadrut, κύριου συνδικάτου των εργαζομένων στο Ισραήλ Ofer Eini, τάχθηκε κατά αυτής της θέσης: «Δεν θα υποστηρίξω ένα κίνημα διαμαρτυρίας, σκοπός του οποίου είναι να ταπεινώσει ή να προκαλέσει την πτώση του πρωθυπουργού που εξελέγη δημοκρατικά, δεν είμαστε στην Αίγυπτο ή τη Συρία», είπε στο στρατιωτικό ραδιόφωνο.

Ο Pierre Rennó εξηγεί την διαμαρτυρία λόγω «κοινωνικών προβλημάτων που είχαν μείνει έξω, επειδή η χώρα παρά επικεντρώθηκε στην ισραηλο-παλαιστινιακή σύγκρουση». Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι διαδηλωτές αποτελούν τον πυρήνα του εκλογικού σώματος των αριστερών κομμάτων που έχουν καταρρεύσει υπέρ της δεξιάς τα τελευταία χρόνια». 

Η κυβέρνηση, η οποία διαθέτει στο Κοινοβούλιο μια ισχυρή πλειοψηφία βασισμένη στη  συμμαχία μεταξύ δεξιάς, ακροδεξιάς και θρησκευτικών κομμάτων θα μπορούσε να βγει αποδυναμωμένη. Για την Φλωρεντία Χεϊμάν, «Το παράδοξο είναι ότι η κυβέρνηση του Βενιαμίν Νετανιάχου, η οποία επικεντρώνεται σε θέματα ασφάλειας, κινδυνεύει να πέσει λόγω κοινωνικών προβλημάτων και όχι γεωπολιτικών».

LEMONDE.FR