Ο «ένοχος» μάλλον βρίσκεται στην Αγκυρα

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΟΥΖΟΥΝΙΔΗ
dimitouz@yahoo.gr
Οι Τούρκοι κυβερνώντες δείχνουν να εθελοτυφλούν, αρνούμενοι να παραδεχτούν ότι η Τουρκία πρέπει να διανύσει πολύ μεγάλο δρόμο μέχρι να ενταχθεί στην ΕΕ, ικανοποιώντας τα κριτήρια που έχουν τεθεί για το Κυπριακό, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα θέματα.

Η Τουρκία άρχισε επισήμως τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ το 2005 υπό πανηγυρικό κλίμα. Πέντε χρόνια αργότερα, η Τουρκία δεν έχει εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Αγκυρας για το άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων της σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα. Από τα 35 «κεφάλαια» διαπραγματεύσεων, η Τουρκία έκλεισε μόνο το ένα και άρχισε τις διαπραγματεύσεις για 13, ενώ δεν έχει γίνει καμία διαπραγμάτευση για τα υπόλοιπα 21. Τα 18 από αυτά τα κεφάλαια, για τα οποία δεν έχει γίνει καμία διαπραγμάτευση, συνδέονται με το Κυπριακό.

Ομως, για την τουρκική ηγεσία το πρόβλημα δεν είναι τόσο το Κυπριακό, όσο η άρνηση των συντηρητικών κυβερνήσεων της Γαλλίας και της Γερμανίας να δεχτούν την Τουρκία ως ισότιμο κράτος-μέλος, αντιπροτείνοντας στρατηγική συνεργασία.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κάλεσε την ΕΕ σε συνάντησή του την Τετάρτη με επιχειρηματίες στην Κωνσταντινούπολη να αποφασίσει αν θέλει ή όχι να ενταχθεί η Τουρκία και να μην την υποχρεώνει να περιμένει. Ο ίδιος υπέδειξε τη Γαλλία και τη Γερμανία ως κύριες υπεύθυνες για την καθυστέρηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στη διάρκεια της επίσκεψής του στο Βερολίνο στις 8 Οκτωβρίου.

Για πολλούς στην Τουρκία, όπου πλέον κάτω από το 50% τάσσεται υπέρ της ένταξης της ΕΕ, από το 75% το 2000, η στάση της Γαλλίας και της Γερμανίας συνδέεται με την αντιπάθεια για τους μουσουλμάνους μετανάστες, η οποία φαίνεται ότι μεγαλώνει. Την άποψη αυτήν υιοθέτησε και ο Αμερικανός διανοούμενος Νόαμ Τσόμσκι.

Στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία, ο Τσόμσκι υποβάθμισε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εξακολουθούν να σημειώνονται στη χώρα, όπως τα βασανιστήρια κρατουμένων, τις διώξεις και δίκες δημοσιογράφων και συγγραφέων, καθώς και την άρνηση αναγνώρισης δικαιωμάτων των Κούρδων που έμειναν στα χαρτιά, κατηγορώντας την ΕΕ για ρατσισμό. Ο Τσόμσκι τόνισε ότι ήταν καθαρά ρατσιστική παλαιότερη δήλωση της Γερμανίδας καγκελαρίου, Ανγκελα Μέρκελ, ότι οι μουσουλμάνοι στη χώρα της πρέπει να αναγνωρίσουν ότι ο πολιτισμός της βασίζεται στις χριστιανικές αξίες της.

Ομως, στην Τουρκία δεν έχουν όλοι την ίδια άποψη με τον Τσόμσκι.

Φταίνε κι οι δυο
Ανθρωποι που πρεσβεύουν τους φιλοευρωπαϊκούς φιλοπροοδευτικούς ανεξάρτητους κύκλους της γειτονικής χώρας κατηγορούν ως υπαίτιες για την τόσο αργή πορεία των διαπραγματεύσεων τόσο την φιλοϊσλαμική κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση, που αντί να αδράξει την ευκαιρία να κατηγορήσει την ηγεσία για ολιγωρία και αδιαφορία, ακολουθεί εχθρική πολιτική απέναντι στην ΕΕ.

Ο Αχμέτ Αλτάν, διευθυντής της εφημερίδας «Ταράφ», ο οποίος δικάζεται στην Τουρκία για το περιεχόμενο των άρθρων του, στηλίτευσε σε πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα τόσο την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση, ότι αρνούνται να αναγνωρίσουν τα λάθη τους που οδήγησαν τη διαδικασία ένταξης να κινείται με βήματα χελώνας και καλεί τους συμπατριώτες του να αναλογιστούν τα οφέλη από την εκπλήρωση των κριτηρίων. Ο Αλτάν συγκρίνει την Τουρκία με την Κροατία, η οποία επίσης ξεκίνησε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ το 2005 και έχει κλείσει 22 «κεφάλαια». Θεωρεί ότι το κλείσιμο των κεφαλαίων, ακόμη και στην περίπτωση που η Τουρκία δεν ενταχθεί στην ΕΕ, θα ωφελήσει τη χώρα, βελτιώνοντας το βιοτικό και πνευματικό επίπεδο των πολιτών της και καθιστώντας την μια ευρωπαϊκή δημοκρατία.

Ο ίδιος κατηγορεί την κυβέρνηση ότι δε λαμβάνει τις απαραίτητες αποφάσεις για την εφαρμογή των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων που η ΕΕ ζητεί, διότι φοβάται μην τυχόν χάσει ψήφους συντηρητικών υποστηρικτών της, που αντιμετωπίζουν καχύποπτα την προοπτική ένταξης της χώρας τους.

Ο Αλτάν εκτιμά ότι η αντιπολίτευση έχει μπροστά της την κατάλληλη ευκαιρία για να κερδίσει πόντους απέναντι στην κυβέρνηση, έπειτα και από την ήττα της στο δημοψήφισμα το Σεπτέμβριο για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά όχι μόνον αρνείται να την αρπάξει, αλλά αντίθετα φαίνεται να μην επιθυμεί να γίνει η Τουρκία μια ευρωπαϊκή δημοκρατία. «Οι ηγέτες του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του ακροδεξιού Εθνικιστικού Κόμματος Δράσης που χαρακτηρίζουν δικτατορία την κυβέρνηση Ερντογάν φοβούνται να αποκτήσει η Τουρκία δημοκρατία ευρωπαϊκού τύπου και για αυτόν το λόγο δεν πιέζουν την κυβέρνηση να εκπληρώσει τα κριτήρια ένταξης», γράφει ο Τούρκος αρθρογράφος.

Ο ίδιος συνιστά στην κυβέρνηση να σεβαστεί την άποψη της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών που επιθυμούν την ένταξη στην ΕΕ, αντί να υποκύπτει στην πίεση ακραίων ομάδων. Θεωρεί ότι οι πολίτες που επιθυμούν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ δεν έχουν εκδηλώσει μέχρι τώρα ανοιχτά τη στάση τους, διότι κανείς δεν τους έχει εξηγήσει τα μεγάλα οφέλη που θα έχουν οι ίδιοι στην καθημερινότητά τους σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο στην περίπτωση ένταξης στην ΕΕ.

Ο δημοσιογράφος δίνει ως παράδειγμα την άρνηση της τουρκικής κυβέρνησης να εφαρμόσει τα κριτήρια που ισχύουν στην ΕΕ για την ασφάλεια ποιότητας των τροφίμων. Σύμφωνα με τον Αλτάν, αν τα κριτήρια αυτά εφαρμόζονταν, οι πολίτες δε θα έτρωγαν σάπιο κρέας και δε θα παρατηρούνταν συμπτώματα δηλητηρίασης, εξαιτίας των οποίων έγκυες έχασαν τα βρέφη που κυοφορούσαν. «Οσο υπάρχει άγνοια, η κυβέρνηση δε θα πράξει τίποτα για να σταματήσει αυτά τα σκάνδαλα», εκτιμά ο Αλτάν.