Είκοσι χρόνια μετά, η ώρα της αλήθειας

Την Τετάρτη 3.10.1990 όλα έμοιαζαν πολύ καλά για να είναι αληθινά: Ένα χρόνο σχεδόν μετά την πτώση του Χόνεκερ, η επανένωση της Γερμανίας ήταν πραγματικότητα ή για να είμαστε πιο ακριβείς η άνευ όρων ενσωμάτωση της Ανατολικής στη Δυτική, ταυτόχρονα με την πλήρη άνευ διαπραγματεύσεων πλήρη ένταξή της στην τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

Την Τετάρτη 3.10.1990 όλα έμοιαζαν πολύ καλά για να είναι αληθινά: Ένα χρόνο σχεδόν μετά την πτώση του Χόνεκερ, η επανένωση της Γερμανίας ήταν πραγματικότητα ή για να είμαστε πιο ακριβείς η άνευ όρων ενσωμάτωση της Ανατολικής στη Δυτική, ταυτόχρονα με την πλήρη άνευ διαπραγματεύσεων πλήρη ένταξή της στην τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Εκτός από την Ντάουνιγκ Στριτ όπου η Θάτσερ στο τέλος της θητείας της κατέγραφε τις εξελίξεις σαν ανατροπή της έκβασης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου παντού αλλού στη Γηραιά Ήπειρο επικρατούσε αισιοδοξία: Η δεύτερη ύστερα από εκατόν είκοσι χρόνια συγκρότηση Ενιαίας Γερμανίας θα ήταν η τελευταία πράξη στην ιστορία των εθνικών ολοκληρώσεων καθώς ταυτόχρονα άρχιζε η πορεία προς την ΟΝΕ και την πολιτική ενοποίηση της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας των «12», που είχε θέσει ο Μιτεράν ως όρο για να στηρίξει την πρόσω ολοταχώς πορεία των Κολ-Γκένσερ προς την ενοποίηση της Γερμανίας.

Το πρώτο μήνυμα ότι τίποτε δεν είναι πλέον όπως πριν ήρθε λίγους μήνες μετά όταν η Ενιαία Γερμανία θρυμμάτισε από τις πρώτες μέρες της πολεμικής σύγκρουσης στη Γιουγκοσλαβία την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ζητώντας την εδώ και τώρα αναγνώριση της απόσχισης της Σλοβενίας και της Κροατίας.

Το δεύτερο μήνυμα ήρθε αμέσως μετά τη Συμφωνία του Μάαστριχτ: Η γερμανική ηγεσία επέλεξε να αποσυνδέσει τη διεύρυνση από την εμβάθυνση της Ε.Ε . Ετσι όταν τον Δεκέμβριο του 2002 στην Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης αποφασίστηκε η πλήρης ένταξη δέκα νέων χωρών, η θεσμική μεταρρύθμιση η επεξεργασία της Συνταγματικής Συνθήκης δεν είχε καν ολοκληρωθεί.

Το τρίτο μήνυμα ήρθε το 2008 αμέσως μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers όταν η Μέρκελ απέκλεισε τη συγκρότηση κοινού ταμείου ρευστότητας που πρότεινε ο Σαρκοζί. Από τότε με σημαντικότερο σταθμό τη στήριξη της Αθήνας το Βερολίνο εκβιάζει για αποδοχή νέων κανόνων λειτουργίας της Ευρωζώνης τους οποίους δεν διαπραγματεύεται ούτε προσχηματικά.

Ενας από τους εγκυρότερους ιστορικούς της Δυτικής Γερμανίας ο Immanuel Geiss σε δοκίμιο του για την γερμανική ενοποίηση που κυκλοφόρησε το 1992 σημείωνε ότι όταν αποχωρήσει η ηγεσία που έχει τις τραυματικές μνήμες του πολέμου και της διαίρεσης, τότε θα έρθει η ώρα της αλήθειας για τη Γερμανία και την Ευρώπη.
Σήμερα όλα τα μηνύματα δείχνουν ότι η ώρα της αλήθειας έχει φθάσει: Τα δύο σημεία-αναφορά της δυτικογερμανικής μεταπολεμικής εθνικής στρατηγικής που διαμόρφωσε ο Αντενάουερ και επαναεπιβεβαίωσε ο Κολ μετά την ενοποίηση του 1990, την ταύτιση εθνικού και ευρωπαϊκού ζωτικού συμφέροντος και την κοινωνική συναίνεση στο εσωτερικό ως διασφάλιση της οικονομικής ισχύος της χώρας, έχουν υποθηκευτεί από τις επιλογές της Μέρκελ.

Η περιχαράκωση και ο επαρχιωτισμός της καγκελαρίου, ο ευρωσκεπτικισμός που είναι πλέον πλειοψηφικός στην πιο ωφελημένη από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση χώρα μας πηγαίνουν πίσω στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα στους διαδόχους του Μπίσμαρκ: Το Βερολίνο από διαπραγματευτής και διαμορφωτής πανευρωπαϊκής συναίνεσης μετετράπη σε εκβιαστή επιβολής δυσμενών για τις άλλες δυνάμεις συσχετισμούς και μέσα σε μια δεκαετία από σύμμαχος των πάντων βρέθηκε απομονωμένο απέναντι σε ένα ευρύ και ετερόκλητο αντιγερμανικό μέτωπο.

IMERISIA