Τεράστιας σημασίας εξέλιξη - Πρώτο βήμα υλοποίησης του EastMed

Πέτρος Θεοχαρίδης    

Κλείδωσε χθες στην 5η Τριμερή Σύνοδο Κορυφής που ολοκληρώθηκε στη Μπερ Σέβα του Ισραήλ, το κείμενο της διακρατικής συμφωνίας που είναι απαραίτητη για να προχωρήσει ο αγωγός φυσικού αερίου από την περιοχή μας προς Ελλάδα και Ευρώπη, ο EastMed.  

Η συμφωνία θα σταλεί στην ΕΕ για τα εγκριθεί. Είτε θα υπάρξουν παρατηρήσεις που θα ληφθούν υπόψη, είτε θα δοθεί το πράσινο φως απευθείας και θα οδηγηθεί για υπογραφές. Επίσης, στον ενδιάμεσο χρόνο, θα πρέπει να δοθεί και το επίσημο «ΟΚ» από την πλευρά της Ιταλίας, αφού δεν εκπροσωπήθηκε στη χθεσινή σύνοδο κορυφής, αλλά υπάρχει συνεννόηση. 

Πρόκειται για ιδιαίτερη επιτυχία της κυπριακής πλευράς και λόγω της γεωπολιτικής αλλά και οικονομικής σημασίας του έργου, αλλά και λόγω του ότι το κείμενο της διακρατικής συμφωνίας, ετοιμάστηκε κυρίως από την κυπριακή πλευρά, δεδομένης και της εμπειρίας που αποκτήθηκε από την επιτυχή ετοιμασία και διαχείριση της ανάλογης συμφωνίας για τον αγωγό από το «Αφροδίτη» προς το τερματικό υγροποίησης στην Αίγυπτο, μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου. 

Βέβαια, πρόκειται για ακόμα ποιο πολύπλοκη συμφωνία, αφού στην περίπτωση του EastMed συμμετέχουν τέσσερις (Κύπρος, Ισραήλ, Ελλάδα, Ιταλία) και όχι δύο χώρες (Κύπρος – Αίγυπτος). Η υπογραφή της συμφωνίας αναμένεται να γίνει εντός του πρώτου τριμήνου του 2019. 

Να σημειωθεί ότι η ετοιμασία της διακρατικής συμφωνίας από κυπριακής πλευράς, έγινε από ομάδα υπό τον συντονισμό του γεν. διευθυντή του υπουργείου Ενέργειας, με τη συμμετοχή στελεχών του υπουργείου Ενέργειας, όπως και του υπουργείου Εξωτερικών και της Νομικής Υπηρεσίας. 

Επίσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Φ», εξαιρετικά σημαντικό είναι και το γεγονός ότι με τη συμφωνία του κειμένου της διακρατικής συμφωνίας, που αποτελεί το νομικό υπόβαθρο για να προχωρήσει ο EastMed, πλέον θα προχωρήσει με γρήγορα βήματα ο διαγωνισμός για ανάθεση των λεπτομερών εφαρμοσμένων μελετών όδευσης και κατασκευής του αγωγού.  

Το κόστος της λεπτομερούς τεχνικής μελέτης (Front End Engineering Design) υπολογίζεται ότι θα πλησιάσει στα €100 εκατ., με την Ευρωπαϊκή Ένωση να συγχρηματοδοτεί τις μελέτες με €34,5 εκατ. - γεγονός που δείχνει και το έντονο ενδιαφέρον της ΕΕ για το έργο. Με την κατάληξη των λεπτομερών μελετών, και ανάλογα με τα αποτελέσματά τους, θα ληφθούν και οι επενδυτικές αποφάσεις που θα είναι καταλυτικές για το έργο. 

Ο αγωγός, όπως σχεδιάστηκε με βάση τις αρχικές μελέτες, θα έχει μήκος πέραν των 1.560 χιλιόμετρα, ενώ για άλλα 550 χιλιόμετρα ο αγωγός θα είναι χερσαίος και θα περνά από την ηπειρωτική Ελλάδα. 

Συγκεκριμένα, στα υποθαλάσσια του τμήματα, προβλέπεται ότι το πρώτο τμήμα, από τα κοιτάσματα νότια της Κύπρου μέχρι την Κύπρο, ο αγωγός θα έχει μήκος 170 χιλιομέτρων. 

Από την Κύπρο μέχρι την Κρήτη, το μήκος του αγωγού, που είναι και το πιο δύσκολο τμήμα λόγω του βάθους της θάλασσας, και θα έχει μήκος 730 χιλιομέτρων. 

Από την Κρήτη μέχρι την Πελοπόννησο, το μήκος του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου θα είναι της τάξης των 420 χιλιομέτρων και από την Πελοπόννησο μέχρι τη Στερεά Ελλάδα θα έχει τα 550 χερσαία χιλιόμετρα. 

Το τελευταίο τμήμα του αγωγού, από τις ακτές της Ελλάδας μέχρι τις ακτές της Ιταλίας στο Ιόνιο Πέλαγος, θα έχει μήκος 210 χιλιόμετρα. 

Να σημειωθεί ότι υπάρχει και πρόβλεψη για «κλώνο» του αγωγού στη Στερεά Ελλάδα, ώστε αυτός να φτάσει στα σύνορα Ελλάδας - Βουλγαρίας και ενδεχομένως από εκεί σε άλλες χώρες της περιοχής. 

Η πολιτική στήριξη για τον αγωγό, ήταν πάντως ιδιαίτερα έντονη στη χθεσινή τριμερή. Επίσης, συμφωνήθηκαν και αρχές ισχυρής προστασίας και ασφάλειας του αγωγού όταν θα κατασκευάζεται και θα λειτουργεί. Το θέμα της ασφάλειας του αγωγού, αλλά και των πηγών που θα τον εφοδιάζουν, κρίθηκε εξαιρετικής σημασίας ιδιαίτερα από τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ και τον Πρόεδρο της Κύπρου, με στόχο την ασφάλεια των αναπτύξεων για υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ και των δύο χωρών, με την πρώτη να απειλείται από τη Χαμάς και την Χεζμπολάχ και τη δεύτερη από την Τουρκία. 

Να σημειωθεί ότι τη στήριξή τους στο έργο εξέφρασαν και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, μέσω του πρέσβη τους στο Ισραήλ Ντέιβιντ Φρίντμαν. «ΟΙ ΗΠΑ στηρίζουν πλήρως το πρότζεκτ και τους στόχους του που βοηθούν στη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών σε όλη την περιοχή και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», είπε. 

Μιλώντας μετά το πέρας της Τριμερούς Συνόδου στη Μπερ Σέβα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης χαρακτήρισε την απόφαση αυτή από τα σημαντικότερα και πιο ουσιαστικά επιτεύγματα της τριμερούς. «Έχουμε καταλήξει σε συμφωνία», είπε, και πρόσθεσε ότι αφού υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τύχει έγκρισης, θα υπάρξουν και οι ανάλογες υπογραφές. 

Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε από την πλευρά του τον EastMed «αγωγό της ευημερίας». Είπε παράλληλα ότι «είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε μια συμφωνία», κάτι που, όπως ανέφερε, θα γίνει το 2019 στην Ελλάδα. Εξάλλου, είπε ότι ο αγωγός αποτελεί ένα σημαντικό έργο για την ασφάλεια της Ευρώπης, για τις οικονομίες Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, καθώς και ένα σημαντικό βήμα προς ενίσχυση της ήδη σημαντικής συνεργασίας των τριών χωρών. 

Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στον EastMed ως έργο ιδιαίτερης γεωπολιτικής αξίας και σημασίας, με στόχο να διασφαλιστεί η ροή και η μεταφορά των ενεργειακών πηγών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη.

Στο τραπέζι και ο EuroAsia Interconnector 

Στη χθεσινή τριμερή συνάντηση των ηγετών Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, επί τάπητος τέθηκε και η πρόοδος στην υλοποίηση ενός άλλου εξαιρετικά σημαντικού για τις τρεις χώρες ενεργειακού έργου, αυτού του υποθαλάσσιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας EuroAsia Interconnector. 

Κάτι που ανέφερε στις δηλώσεις του και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, τονίζοντας ότι με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου επαναβεβαίωσαν την πολιτική τους προσήλωση για την προώθηση του έργου πόντισης υποθαλάσσιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας EuroAsia Interconnector.  

«Ένα έργο το οποίο επίσης χαίρει της έμπρακτης στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρκεί να υλοποιήσουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η ΕΕ», τόνισε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. 

Φιλελεύθερος