Η επιχείρηση «Καθαρά Χέρια» του Ερντογάν

Σκηνή από το ανθελληνικό πογκρόμ

το 1955 στην Κωνσταντινούπολη

"Για χρόνια, διάφορα γεγονότα συνέβησαν σε αυτή τη χώρα σε βάρος των εθνικών μειονοτήτων που ζούσαν εδώ. Έγιναν εθνοκαθάρσεις επειδή είχαν διαφορετική εθνική πολιτιστική ταυτότητα. Ήρθε η ώρα για μας να προβληματιστούμε σχετικά με την αιτία αυτών των γεγονότων και για τα διδάγματα που μπορούμε να συμπεραίνουμε από όλα αυτά. Δεν υπήρχε ανάλυση αυτών των γεγονότων μέχρι σήμερα. 

Στην πραγματικότητα, αυτή η συμπεριφορά είναι το αποτέλεσμα μιας φασιστικής αντίληψης. Κάναμε και εμείς αυτό το μεγάλο λάθος».

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Μάιος 2009)

Μια φασιστική αντίληψη.

Αυτά τα λόγια, τα οποία θα άξιζαν μια σφαίρα στην πλάτη οποιουδήποτε εκπροσώπου της Αρμενικής και της Ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία λέχθηκαν το Μάιο του 2009 στο CNN Turk από τον Τούρκο Πρωθυπουργό αυτοπρόσωπο.

Με αυτά τα λίγα λόγια, ο κ. Ερντογάν ήταν ο πρώτος εν ενεργεία κυβερνήτης που τόλμησε να τα βάλει με ένα ταμπού ηλικίας 95 χρονών.

Επιχείρηση Καθαρά Χέρια.

Από τότε, η κυβέρνηση Ερντογάν άρχισε, αυτό που λέγεται συνήθως μια θαρραλέα πράξη από-φασιστικοποιήσης της τουρκικής κοινωνίας, μια αληθινή επιχείρηση «Καθαρά χέρια» για να απαλλαγεί η τουρκική πολιτική ζωή από τον έλεγχο του στρατού.

Στη συνέχεια, ο κ. Ερντογάν θα πολλαπλασιάσει τις συμβολικές χειρονομίες και δηλώσεις:

Στις 13 Μαΐου 2010, δημοσίευσε μια ανοιχτή επιστολή καλώντας να μη υπάρχουν πλέον διακρίσεις κατά των μη μουσουλμάνων και υποστηρίζοντας «οι μη μουσουλμάνοι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του τουρκικού κράτους και έχουν το δικαίωμα να διατηρήσουν την ταυτότητα και τον πολιτισμό τους».

Τελικά μίλησε και ο τύπος.

Μετά από τον πρωθυπουργό πολλοί Τούρκοι αρθρογράφοι δημοσίευσαν απίστευτα εικονοκλαστικά άρθρα αδιανόητα μόλις πριν από λίγους μήνες.

Έτσι ο Ihsan Dagi έγραφε στην εφημερίδα Zaman   :

«Πρέπει να λάβουμε υπόψη το εβραϊκό πογκρόμ του 1934, τον φόρο στη περιουσία του 1942, και τα γεγονότα των 6-7 Σεπτεμβρίου. Με άλλα λόγια, η ιστορία μας δεν είναι τόσο «καθαρή», όσο το «πιστεύουμε». Θα ήταν λάθος να μην το συζητήσουμε και να προσπαθήσουμε να φιμώσουμε όσους το θέλουν με το πρόσχημα ότι  είμαστε θυμωμένοι με τον Σαρκοζί».

Πάντα στη Zaman , ο Ορχάν Κεμάλ Τσενγκίζ δημοσίευσε άρθρο στο οποίο εκθέτει τον θεμελιώδη ρόλο για την τουρκική ταυτότητα που έπαιξε αυτό που αποκαλεί «το μεγάλο έγκλημα του 1915» και επιστρέφει στη δολοφονία του Τούρκου διανοουμένου αρμενικής καταγωγής Χραντ Ντινκ:

«Ο Χραντ Ντινκ δολοφονήθηκε από το σύστημα που ισχύει στην Τουρκία. 

Αυτή η δολοφονία θα παραμένει άλυτη όσο δεν θα αντιμετωπίσουμε το σύστημα που επιτρέπει σε όλες αυτές τις δολοφονίες να γίνουν. Εάν ξεκαθαρίσουμε τη δολοφονία του Χραντ Ντινκ, για την οποία έχουν συγκεντρωθεί όλες τις αποδείξεις και δεσμούς, θα βάλουμε τέλος στο καθεστώς που έχει θεσπιστεί σε αυτή τη χώρα το 1915».

Η κυβέρνηση Ερντογάν βρήκε πρόσφατα βοήθεια στην «Επιχείρηση Καθαρά Χέρια» από τις γκάφες του απόστρατου στρατηγού, πρώην επικεφαλής του Τμήματος Ειδικού Πολέμου του τουρκικού στρατού.

Έτσι, ο Στρατηγός Yirmibesoglu υπερηφανευόταν σε ένα τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι ότι είχε μοντάρει δια-εθνικές προκλήσεις για να δικαιολογηθεί η εισβολή στην Κύπρο το 1974.

«Στον Ειδικό Πόλεμο, ορισμένες πράξεις δολιοφθοράς οργανώνονται και φορτώνονται στην πλάτη του εχθρού για να αυξηθεί η αντίδραση του κοινού. Εμείς, αυτό κάναμε στην Κύπρο, βάλαμε φωτιά σε τζαμί ακόμα!».

Προχωρώντας παρακάτω, ο ίδιος αναγνώρισε ακόμη και τον ρόλο των υπηρεσιών του στην οργάνωση του ανθελληνικού πογκρόμ το 1955 στη Κωνσταντινούπολη* το οποίο είχε 15 νεκρούς και προκάλεσε την έξοδο της ελληνικής κοινότητας:

«Τα γεγονότα των 6 - 7 Σεπτεμβρίου [1955] είναι το αποτέλεσμα της εργασίας του Τμήματος Ειδικού Πολέμου και επρόκειτο για μια θεαματική οργάνωση».

Το αστικό κατά του στρατιωτικού

Από το 1999 η αντι-φασιστική εκστρατεία της κυβέρνησης με επικεφαλής τον Ερντογάν συνοδεύεται με διπλωματική αναθέρμανση με την Ελλάδα και την Αρμενία και με απομάκρυνση από τον ατλαντικό άξονα που παραδοσιακά ακολουθείται από τον στρατό.

Το μπρα-ντε-φερ αποκρυσταλλώθηκε με την αντιπολίτευση με τον Ερντογάν και τον τουρκικό στρατό με τον διορισμό των αρχηγών επιτελείων που οδήγησε σε έναν καταρράκτη παραιτήσεων μεταξύ των κορυφαίων βαθμοφόρων.

Ο στρατός δεν έχει πλέον παρά έναν προσωρινό Επιτελάρχη, η μοναξιά του πρωθυπουργού στην προεδρία του YAS (Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο) αντανακλά την καθαρή νίκη της πολιτικής επί του στρατιωτικού.

Η κάθαρση του βαθέως κράτους έγινε επίσης δυνατή από το σκάνδαλο Εργκένεκον και την μυριάδα των δικών εναντίον των δολοφόνων του Χραντ Ντινκ, καθώς και των Ιταλών ιερέων Andrea Santoro και Luigi Padovese, και των δολοφόνων των Tilman Geske, Necati Aydin, Ugur Uksel στη Μαλάτια.

Τα όρια της κάθαρσης

Όμως η κάθαρση απέχει πολύ από την ολοκλήρωση. Αν η κοινωνία των πολιτών εξοργίστηκε από αυτό το ξέσπασμα της εθνοτικής-θρησκευτικής βίας, μόνο οι εκτελεστές καταδικαστήκαν, οι μέντορες αυτών των δολοφονιών παραμένουν άθικτοι παρά τις συντριπτικές αποδείξεις.

Το βαθύ κράτος, ωστόσο, διατηρεί τις επαφές του στην δικαιοσύνη και συνεχίζει να επιβαρύνει την διπλωματία, προκαλώντας μεταξύ άλλων θερμά επεισόδια με την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής παραβίασης του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά αεροπλάνα.

Ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ αναγνωρίσει ότι το περιθώριο ελιγμών του είναι περιορισμένο ειδικά για το ζήτημα της Κύπρου, ιδιοκτησία του στρατού, για το οποίο αναγνωρίζει ότι η λύση «δεν είναι πλήρως στα χέρια [του]» .

Η αρχική αμαρτία

Σε αυτή την αναμέτρηση, το τέλος της άρνησης της Αρμενικής Γενοκτονίας παίζει επίσης σημαντικό ρόλο, διότι είναι το αρχικό ψέμα που δικαιολογούσε και επέτρεπε στον στρατό να διαπράξει κάθε είδους πολιτικών εγκλημάτων στο όνομα της «προστασίας της πατρίδας».

Το ΝΑΤΟ εμπλέκεται

Ως τόσο, μετά τη ρήξη με το Ισραήλ, η ανάληψη του τουρκικού κράτους από την πολιτική κοινωνία αρχίζει να δυσαρεστήσει το ΝΑΤΟ για το οποίο τα φασιστικά εγκλήματα των «Γκρίζων Λύκων» και της τουρκικής Gladio ήταν πολύ δευτερεύοντα όσο το βαθύ κράτος κράταγε την Τουρκία σταθερά σε μια δυτικο-ατλαντική αγνή και σκληρή γραμμή.

Εξάλλου, οι αμερικανικές δεξαμενές σκέψης (Think Tank) αντέδρασαν στην κατάργηση της τουρκο-ισραηλινής αμυντικής συμφωνίας με οργανωμένη επίθεση εναντίον του Πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που κατηγορείται ότι ενεργεί ως αυτοκράτορα και ότι συγκεντρώσει γι 'αυτόν όλες τις εξουσίες που παίρνει από τους στρατιωτικούς:

Αυτή η επίθεση δεν στερείται αξίας, αλλά είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί πως το Ισλάμ του Ερντογάν χαρακτηρίστηκε ως μέτριος, όσο διεξάγουσε μια διπλωματία σύμφωνα με το συμφέρον του ΝΑΤΟ και πόσο γρήγορα του αφαιρέθηκε αυτό το πιστοποιητικό μετριασμού μετά την ρήξη με το Ισραήλ.

Έχουμε μια φορά ακόμη να κάνουμε με το σκληρή δίλημμα των κοινωνιών των πολιτών του Σουλτανάτου, το οποίο παρατηρήσαμε και στη Βόρεια Αφρική:

Η εξουσία διαφεύγει από τον στρατό μόνο για να κληρονομηθεί από τους θρησκευτικούς.

Ωστόσο, πρέπει να αναγνωρίσουμε στους θρησκευτικούς ότι η συμπεριφορά τους προς τις χριστιανικές μειονότητες ήταν πολύ πιο ανεκτική, ακόμα και αν ήταν καταπιεστική, από τους κοσμικούς στρατιωτικούς που εφάρμοσαν μια σχεδόν ολική  θρησκο- εθνοκάθαρση στη χώρα.

Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται

Δεν πρέπει να πιστέψουμε ωστόσο, ότι το βαθύ κράτος έχει πει την τελευταία λέξη του.

Οι ειδικές υπηρεσίες του στρατού και η τουρκική αστυνομία έχουν μια μακρά παράδοση στις πολιτικές δολοφονίες και ανέπτυξαν στους Κύπριους αιχμαλώτους πολέμου (που κρατούνται κρυφά από το 1974) τεχνικές εμβολιασμού του καρκίνου, που οδηγούν σε μεθόδους πολιτικών δολοφονιών πολύ πιο διακριτικές από τις παραδοσιακές μεθόδους των πολιτικών αντίκτυπων οι οποίες έχουν συμβάλει σημαντικά για να δυσφημιστεί το βαθύ κράτος στην Τουρκία και στο εξωτερικό.

Ως τόσο, ο κ. Ερντογάν μόλις εγχειρίστηκε στα τέλη του 2011 από εντερικά πολύποδα, μια εγχείρηση που οι γιατροί την παρουσιάζουν ως καλοήθη, ενώ εμφανίζονται πολύ θολοί για τη διάγνωση.

Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης του, δέχτηκε τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ο οποίος δήλωσε για την εγχείρηση του ο κ. Ερντογάν: «Έχω την καθαρή αίσθηση ότι ήταν κάτι που σκότωσαν μέσα στο αυγό».

Η υγεία του κ. Ερντογάν δημιουργεί ανησυχία  για το μέλλον της διαδικασίας κάθαρσης του τουρκικού βαθέως κράτους, επειδή η παρούσα κάθαρση ήταν μόνο επιφανειακή.

Μια αβέβαιη έκβαση.

Η Τουρκία βρίσκεται λοιπόν στα μισά του δρόμου και θα πρέπει να αντιμετωπίσει κρίσιμες καταστάσεις, τον Ιούλιο του 2012 με την κυπριακή προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όλες οι επαφές με την ΕΕ θα πρέπει τότε να περάσουν μέσω Κύπρου την οποία το τουρκικό κράτος εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει.

Ο Τούρκος Πρωθυπουργός θα πρέπει επομένως να διαθέτει την πολιτική αποφασιστικότητα και σταθερότητα για να παρακάμψει τις προκλήσεις των υπερ-εθνικιστών που σίγουρα θα προσπαθήσουν να προκαλέσουν με αυτή την ευκαιρία.

Κατανοούμε επομένως το σαφές πολιτικό ενδιαφέρον του ΑΚΡ για δυσφήμιση των υπερεθνικιστών με αυτή την  αντι-φασιστική εκστρατεία, αλλά η ειλικρίνεια του κ. Ερντογάν σχετικά με το θέμα της εθνοτικο-εθνικής ανοχής παραμένει να αποδειχθεί.

Πριν από μερικά χρόνια ο ίδιος δεν δίσταζε να αποκαλέσει την Σμύρνη ως «πόλη των απίστων».

Και έχοντας περάσει το δύσκολο κάβο του 2012, το 2015 θα είναι στον ορίζοντα, με τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από τη Αρμενική Γενοκτονία.

Θα είναι χωρίς αμφιβολία η στιγμή της αλήθειας για την κυβέρνηση Ερντογάν.

Άλντους.

* Το 1955, η μόνη σημαντική χριστιανική κοινότητα που παρέμεινε στην Τουρκία μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντίων και την απέλαση των Ποντίων και Ιώνων, ήταν  οι 200.000 Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι προστατεύονταν από τις διεθνείς συνθήκες του 1928. 

Το Τμήμα του Ειδικού Πολέμου του τουρκικού στρατού, τοποθετεί μια βόμβα στο σπίτι όπου γεννήθηκε ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στην Ελλάδα και κατηγορεί τους Έλληνες για την επίθεση. 

Η τουρκική κυβέρνηση κρύβει από την κοινή γνώμη τα αποτελέσματα της έρευνας της Ελληνικής Αστυνομίας που είχε συλλάβει τον βομβιστή και οργανώνει ένα διήμερο πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, διοχετεύοντας εθνικιστές ακτιβιστές με τρένα και λεωφορεία και παρέχοντάς τους όπλα. 

Η περιοχή φλέγεται και το αίμα ρέει. Θα υπάρχουν 16 νεκροί (συμπεριλαμβανομένου ενός Αρμενίου), μερικοί κάηκαν ζωντανοί με φλεγόμενο λάστιχο στο λαιμό, βιάστηκαν γυναίκες και άνδρες, και πραγματοποιήθηκαν καταναγκαστικές περιτομές ορισμένων ιερέων και πολλές περιπτώσεις βασανιστηρίων. 

Ως αποτέλεσμα αυτής της βίας και εκείνης του 1965, πολλοί Έλληνες θα εγκαταλείψουν την Κωνσταντινούπολη για την Ελλάδα με αποτέλεσμα σήμερα η Κοινότητα να μη μετρά επίσημα πάνω από 2.000 άτομα. 

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ακόμα πολλοί κρυπτοχριστιανοί στην Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη και Τραπεζούντα, αλλά και στην Έφεσο επίσης. 

Αλλά αυτοί οι άνθρωποι κρύβονται και προσποιούνται ότι είναι μουσουλμάνοι. Οι εκκλησίες είναι κλειστές και μόνο ιεραπόστολοι προσεγγίζουν αυτούς τους κρυπτοχριστιανούς.

Μερικοί από αυτούς τους Ιταλούς και Γερμανούς ιεραπόστολους δολοφονήθηκαν βάναυσα από το 2007. 
Ο Andrea Santoro σκοτώθηκε στην Τραπεζούντα. 
Ο Luigi Padovese αποκεφαλίστηκε στην Αλεξανδρέττα, 
Οι Tilman Geske, Necati Aydin, Ugur Uksel και δύο χριστιανοί Τούρκοι βασανίστηκαν και σφαγιάστηκαν στη Μαλάτια. 
Ο Adriano Francini τραυματίστηκε στην Έφεσο, αλλά επέζησε.

Πηγή