“Θα σου πω εγώ γιατί έκλεισε η ΕΡΤ"

Υπάρχει μια ξένη λέξη, γνωστή σε όλους: SOS.
Ξέρεις τι σημαίνει αυτή η λέξη; Αμ δεν ξέρεις. Άκου.

Κάθε βράδυ που γινόταν ο προγραμματισμός της επόμενης μέρας, δηλαδή ποια θέματα θα καλυφθούν (θα γίνουν ρεπορτάζ), υπήρχε δίπλα από κάποια θέματα η λέξη SOS. Ήταν το ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΟ που χαρακτήριζε όχι τη σπουδαιότητα ενός θέματος, αλλά τη σπουδαιότητα αυτού που το έδινε. Ήταν τα λεγόμενα θέματα «παραγγελιές».

Παράδειγμα: Ερχόταν ένα χαρτί π.χ. από τον Πρόεδρο της ΕΡΤ που έλεγε «να καλυφθεί αυτό το θέμα και να παίξει στο κεντρικό δελτίο». Τα θέματα παραγγελιές (SOS) ήταν συνήθως ΑΣΗΜΑΝΤΑ (αν ήταν σημαντικά τα είχε αξιολογήσει ήδη ο αρχισυντάκτης βάρδιας). Και όταν λέμε ασήμαντα ας βάλει ό,τι θέλει ο νους σας (από ασήμαντες κομματικές εκδηλώσεις, μέχρι Γιορτή του Μελιού στην Άνω Παναγιά). Από κει και πέρα τα πράγματα έπαιρναν το δρόμο τους. Το (ασήμαντο) SOS του προέδρου ήταν η απόλυτη εντολή στην ΕΡΤ. Κλαρίνο όλοι.

Βέβαια ο Πρόεδρος ή ο Γενικός ή ο γνωστός παρουσιαστής δεν είχαν, τις περισσότερες φορές, άμεση σχέση με αυτό που ζητούσαν, αλλά ήταν παραγγελιές τρίτων (υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι, επιχειρηματίες κοκ.). Θελήματα έκαναν οι άνθρωποι και δημόσιες σχέσεις.
Δικαίωμα σε παραγγελιές (εκτός από τους παραπάνω) έφτασαν να έχουν κάτι απίθανοι τύποι: συνδικαλιστές, μεγαλοπαράγοντες, ακόμα και κομματικά στελέχη που απευθείας σήκωναν το τηλέφωνο και απαιτούσαν.
Αυτό που έβλεπε ο τηλεθεατής στα δελτία ειδήσεων και στις ενημερωτικές εκπομπές ήταν σε μεγάλο βαθμό θέματα SOS. Έβλεπε ο πολίτης την παρουσίαση μιας έκθεσης ζωγραφικής και χαιρόταν ότι «η ΕΡΤ βρίσκεται κοντά στην τέχνη και τον πολιτισμό». Ο πολίτης όμως δεν έμαθε ποτέ γιατί παρουσιαζόταν αυτή η έκθεση και όχι κάποια άλλη. Αυτή η συναυλία και όχι κάποια άλλη. Αυτή η παρουσίαση βιβλίου και όχι κάποια άλλη. Αυτό το πολιτιστικό δρώμενο και όχι κάποιο άλλο. Αυτή η ομιλία βουλευτή και όχι κάποιου άλλου. Δεν έμαθε γιατί δεν ήξερε.

Η επιλογή θεμάτων ήταν το αποτέλεσμα ενός παρασκηνίου γνωστού σε ΟΛΟΥΣ στην «δημόσια τηλεόραση». Κανείς δεν μιλούσε για τον απλούστατο λόγο ότι με αυτόν τον τρόπο όλοι έκαναν τη δουλειά τους. Και οι πάνω και οι κάτω.
Η κεφαλή του συστήματος ήταν ο εκάστοτε υπουργός τύπου. Ήταν αυτός που επέλεγε τις διοικήσεις οι οποίες με τη σειρά τους έκαναν τα πάντα όχι μόνο να μην δυσαρεστήσουν αυτόν, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Έπρεπε να κρατούν ισορροπίες γι’ αυτό και έτρεμαν τη γκρίνια (ή και τις καταγγελίες) των κομμάτων. Άλλωστε τα κόμματα συνομιλούσαν μαζί τους. Τους είχαν ανάγκη. Και εκείνοι εκείνα. Η φράση «το ΚΚΕ (ή το ΠΑΣΟΚ ή Ο ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ κοκ) θέλει συνεργείο» ήταν κλισέ στην αίθουσα σύνταξης. Αφού το κόμμα ήθελε τηλεοπτική κάλυψη, η δημοσιογραφική αξιολόγηση περίσσευε. Ποτέ άλλοτε ο δημοσιογράφος δεν ένιωσε πιο διακοσμητικός όσο στην ΕΡΤ. Αλλά, είπαμε, ο λαός έβλεπε την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του ποιητή κ. Ανύπαρκτου και αναφωνούσε: «να το σοβαρό κανάλι!».

Κάποια στιγμή τόλμησα να βάλω μια σημαντική πολιτιστική εκδήλωση με θέμα τον Καβάφη. Μόλις το είδε ο προϊστάμενος με κοίταξε έκπληκτος και ρώτησε: «ποιος έδωσε αυτό θέμα;». «ΕΓΩ, γιατί αξιολόγησα ότι είναι σπουδαία εκδήλωση», του απάντησα. «Καλά, αν βρούμε συνεργείο να πάμε». Συνεργείο βέβαια δεν βρέθηκε ποτέ. Γιατί το θέμα δεν ήταν SOS. Δεν είχε έρθει από ψηλά.

Αυτή ήταν η κατάσταση στην ΕΡΤ. Οι παλιοί, αυτοί που δεν φοβούνται να μιλήσουν, έχουν να πουν πολλά. Ρωτήστε τους. Κάποτε ήρθε ένας νέος διευθυντής με όρεξη και πρόγραμμα να βάλει τάξη στην αταξία. Έτσι έλεγε. Την πρώτη μέρα της θητείας του καθώς ήταν σε εξέλιξη το δελτίο ειδήσεων, η πραγματική διοίκηση της ΕΡΤ (οι συνδικαλιστές-άλλη πληγή αυτή) του «έριξε μαύρο» (σταμάτησαν για λίγα δευτερόλεπτα την εκπομπή σήματος-μαύρο στην οθόνη). Ήταν το σήμα και η προειδοποίηση: «κουμάντο εδώ κάνουμε εμείς και κάτσε φρόνιμα». Και όντως έκατσε φρόνιμα. Βρείτε τον και ρωτήστε τον να σας τα πει.

Όλοι ασέλγησαν στην ΕΡΤ. Η δημόσια τηλεόραση ξεκίνησε ως μια παρθένα κόρη, και στο τέλος κατάντησε πόρνη. Όλοι υπήρξαν πελάτες της.
Την ΕΡΤ δεν την έκλεισε κανείς. ΠΕΘΑΝΕ. Από αλλεπάλληλους βιασμούς.
ΟΛΩΝ.
Φώναζε η καημένη SOS, αλλά δεν την άκουγε κανείς”

Δημήτρης  Αλικάκος