Ένας ακήρυχτος ενεργειακός πόλεμος

Του Μάριου Πούλλαδου

ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΑΘΗΝΩΝ-ΜΟΣΧΑΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΗΠΑ, ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΑΣΗ

Τέλη Ιουλίου αφήνουν να διαρρεύσει οι Τούρκοι ότι υπολογίζουν να πραγματοποιήσουν τη γεώτρηση με τον «Πορθητή» στην Ανατολική Μεσόγειο, με τη Λευκωσία να παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις ενόψει και της επίσκεψης αυτήν την εβδομάδα της εκλεκτής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ. Πιθανόν, λοιπόν, την ημέρα που οι πολιτικοί αρχηγοί θα ενημερώνονται για τα επόμενα βήματα της Κυβέρνησης στο Κυπριακό και σε θέματα ενέργειας, δηλαδή στις 30 Ιουλίου, οι Τούρκοι να βρίσκονται ήδη καθ' οδόν για γεωτρήσεις.

Σε άμεση συνάρτηση με τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το παιχνίδι που παίζουν οι μεγάλες Δυνάμεις φαίνεται να είναι και το περιστατικό με την απέλαση των Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα. Κομβικό σημείο διαμάχης, όπως όλα συνηγορούν, μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον, είναι η σημασία της Αλεξανδρούπολης ως ενεργειακού λιμανιού, με την Αθήνα να βρίσκεται ενώπιον μεγάλων διλημμάτων.

Διαρρέουν πληροφορίες

Αρχίζοντας από το θέμα τη γεώτρησης, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε αυτήν την εβδομάδα το Natural Gas World, η τουρκική ΤΡΑΟ θα πραγματοποιήσει διερευνητική γεώτρησης σε βάθος 6000 μέτρων, σε θαλάσσια περιοχή της Τουρκίας, η οποία δεν είναι αμφισβητούμενη από τα γειτονικά κράτη (π.χ. Κυπριακή Δημοκρατία). Οι μέχρι τώρα πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι η γεώτρηση θα πραγματοποιηθεί στη θαλάσσια περιοχή «Αλάνια-1» και «Φινίκη-1».

Ο φορέας εκμετάλλευσης της περιοχής γεώτρησης ανήκει εξολοκλήρου σε ανώνυμη θυγατρική εταιρεία της κρατικής ΤPAO, της TPIC (Τurkish Petroleum International Company). Η Caspian Drilling Company (CDC), συνεχίζει το δημοσίευμα, η οποία κατέχει το 92% της κρατικής Socar του Αζερμπαϊτζάν και το 8% από άλλους, θα είναι ο εργολάβος γεωτρήσεων. Η CDC έχει εμπειρία γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο, έχοντας διενεργήσει γεώτρηση σε βάθος 5.800 μέτρων στο θαλάσσιο τεμάχιο Shemen του Ισραήλ, το οποίο κόστισε 80 εκατ. δολάρια το 2012, αλλά δεν βρήκε αποθέματα υδρογονανθράκων. Η ανώνυμη πηγή δήλωσε, επίσης, στο NGW ότι τα κοιτάσματα «στον τομέα της Τουρκικής Μεσογείου» θα στοχεύουν στο φυσικό αέριο.

Παραλαμβάνουν δεύτερο ερευνητικό

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Τουρκία αναμένεται να παραλάβει το δεύτερο ερευνητικό σκάφος που θα προσθέσει στο ενεργητικό της, προκειμένου να φέρνει εις πέρας από εδώ και στο εξής, κάθε χρόνο, δύο αποστολές στη Μαύρη Θάλασσα και δύο στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, όπως σημειώνει η τουρκική εφημερίδα Aksam, ο νέος Υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Fatih Donmez είναι έτοιμος να προβάλει ένα «ανανεωμένο» επιθετικό δόγμα στον τομέα της Ενέργειας.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός για την ολοκλήρωση των «βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων» της τουρκικής ενεργειακής πολιτικής, όπως έχουν οριστεί από το «Εθνικό Έγγραφο για την Ενέργεια και τη Μεταλλευτική Πολιτική», θα τηρηθούν ως έχουν, σύμφωνα πάντοτε με την εφημερίδα. «Στη νέα εποχή» αναμένεται να δοθεί έμφαση σε μία «επιθετική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο», με σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Τουρκίας στην περιοχή.

Διπλωματική κρίσης Αθήνας-Μόσχας

Όσον αφορά το θέμα της απέλασης των Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα και το ενεργειακό υπόβαθρο της διπλωματικής κρίσης που ξέσπασε, όπως επισημαίνουν Ρώσοι αναλυτές, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών, η Ελλάδα δεν αντιτίθεται σθεναρά και αποφασιστικά στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, όπως η Ιταλία ή η Ουγγαρία, ενώ παράλληλα κανένα από τα προγραμματισμένα ενεργειακά ή άλλα οικονομικά έργα δεν έχει υλοποιηθεί. Η Ελλάδα, επισημαίνουν, συμμετέχει στον αγωγό EastMed για το θαλάσσιο αέριο μαζί με την Κύπρο, την Ιταλία και το Ισραήλ. «Η χώρα θεωρείται επίσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως πιθανός πελάτης για τις αμερικανικές εξαγωγές Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ), ιδιαίτερα αφού εκσυγχρόνισε τις λιμενικές της εγκαταστάσεις κοντά στον Πειραιά».

Υπενθυμίζεται, παράλληλα, ότι η Ελλάδα σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα πλωτό τερματικό αποθήκευσης (FSRU) για ΥΦΑ στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ε.Ε. Το συγκεκριμένο έργο προορίζεται για μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια, αλλά και χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ουκρανία, σε συνδυασμό με τον αγωγό TAP αλλά και τον αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB). Για τη λειτουργία του FSRU θεωρείται απαραίτητη η συνδρομή τάνκερ μεταφοράς υγροποιημένου αερίου (LNG) και οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν τη δεύτερη θέση παγκοσμίως στον τομέα των τάνκερ LNG, με 69 πλοία. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διαρροή-αντίδραση του ελληνικού ΥΠΕΞ για την απέλαση των δυο Ρώσων, που έλεγε: «Δυσκολεύτηκαν (σ.σ. οι Ρώσοι) να αντιληφθούν τον ιδιαίτερο ρόλο που έχει ο εμπορικός μας στόλος στη διεθνή οικονομία και τα συμφέροντα που έχει η χώρα για να υπερασπιστεί αυτόν τον ρόλο».

Παράλληλα υπάρχει ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου «Ποσειδών», ο οποίος αποτελεί πρωτοβουλία των εταιρειών ΔΕΠΑ, της ιταλικής Edison και της ρωσικής Gazprom. Πρόκειται για τον ελληνοϊταλικό αγωγό που θα ενώνεται και με τον αγωγό East Med και τον αγωγό TAP. Αυτήν την εβδομάδα, ο Ιταλός Πρόεδρος Sergio Mattarella επιβεβαίωσε, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Αζερμπαϊτζάν, ότι η Ιταλία δεσμεύεται για τον διεθνή αγωγό φυσικού αερίου TAP.

Οι Financial Times αποκαλύπτουν

Όπως αναφέρουν σε άρθρο τους αυτήν την εβδομάδα οι Financial Times, «το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στη βόρεια Ελλάδα έχει γίνει ένα νέο επίκεντρο των προσπαθειών της Ρωσίας να επεκτείνει την επιρροή της στη νοτιοανατολική Ευρώπη και να εμποδίσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.». Οι δύο διπλωμάτες, σύμφωνα με τους FT, κατηγορήθηκαν για συνεργασία με επιχειρηματίες προκειμένου να δωροδοκήσουν τοπικούς κρατικούς αξιωματούχους, Ορθόδοξους μητροπολίτες, μέλη πολιτιστικών ενώσεων και ακροδεξιών οργανώσεων στη βόρεια Ελλάδα προκειμένου να αντιταχθούν στη συμφωνία των Πρεσπών για το Σκοπιανό.

Επιπλέον, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έγινε πόλος έλξης για τις μεγάλες δυνάμεις και επενδυτές όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία. Επομένως, η περιοχή της Αλεξανδρούπολης, η οποία, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα από την Ελλάδα, ήταν χώρος δραστηριότητας των δυο Ρώσων διπλωματών που απελάθηκαν, μετατρέπεται σιγά-σιγά σε μήλον της Έριδος για ΗΠΑ και Ρωσία.

Σκέψεις για αμερικανική βάση

Στην Αλεξανδρούπολη, που μέχρι σήμερα ήταν κέντρο ρωσικών δραστηριοτήτων, υπάρχουν μάλιστα και σκέψεις για δημιουργία αμερικάνικης βάσης στρατιωτικών ελικοπτέρων. Αυτό μαρτύρησε πέρσι στο συνέδριο «Navigator 2017, The Shipping decision Makers forum», στην Αθήνα, ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάιατ, όταν είπε πως το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, οι ΗΠΑ θέλουν να το χρησιμοποιήσουν τόσο για εμπορικούς όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς και ειδικότερα για βάση ελικοπτέρων. «Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι στρατηγικής σημασίας για τις ΗΠΑ. Θέλουμε να διαδραματίσει έναν μεγαλύτερο ρόλο», είπε ο κ. Πάιατ.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, και έχοντας στο μυαλό ότι η οικονομία διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό την εξωτερική πολιτική, γίνεται αντιληπτό ότι οι Ρώσοι αρχίζουν πλέον να κατανοούν ότι η Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται για το φθηνό ρωσικό αέριο που έρχεται στην Ευρώπη μέσω των αγωγών του North Stream, κάτι που ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν. Στη συνάντηση, άλλωστε, Τραμπ-Τσίπρα στην Ουάσιγκτον, στις ΗΠΑ, δεν ήταν καθόλου τυχαία η αναφορά για συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της ενέργειας.

Οι προμήθειες φυσικού αερίου στην Κίνα μέσω του αγωγού φυσικού αερίου της «Δύναμης της Σιβηρίας» ή της «Ανατολικής Οδού» θα φτάσουν στο συμβεβλημένο επίπεδο μέσα σε έξι χρόνια, σύμφωνα με την China National Petroleum Corporation (CNPC). Ένας από τους μεγαλύτερους αγωγούς φυσικού αερίου στον κόσμο, η «Δύναμη της Σιβηρίας», στοχεύει να παραδώσει ρωσικό φυσικό αέριο στην Κίνα. Είναι ένα από τα μεγάλα έργα μεταξύ των δύο χωρών και αναλυτές λένε ότι θα μπορούσε να βοηθήσει τη Ρωσία να γίνει ένας από τους κύριους προμηθευτές φυσικού αερίου της Κίνας, καθώς η ζήτηση στη χώρα αυξάνεται.

simerini

Που ήταν σήμερα 23 Ιουλίου το Barberos και το Fatih