Ο πόλεμος του Ομπάμα

Ο Ομπάμα «κληρονόμησε» έναν πόλεμο που δεν τον επιθυμούσε, προσπάθησε να τον αξιοποιήσει προς όφελός του, αλλά γρήγορα κατάλαβε πόσο ακατόρθωτο είναι και τώρα αναζητεί μια αξιοπρεπή στρατηγική εξόδου τηρώντας τα προσχήματα.
Το Αφγανιστάν έχει ένα μοναδικό διαχρονικό χαρακτηριστικό: εκεί σκόνταψαν μεγάλοι στρατηλάτες από τον Μέγα Αλέξανδρο μέχρι τον Τζένγκις Χαν ή ενταφιάστηκαν τα επεκτατικά όνειρα αυτοκρατοριών.

Του ΝΙΚΟΛΑ ΒΟΥΛΕΛΗ
Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να αποτελέσουν εξαίρεση, αν επιδιώκουν μια στρατιωτική νίκη, αφού δεν κατάφεραν να προσδιορίσουν ακριβώς ποιος είναι ο στρατηγικός στόχος τους και εναντίον ποιων πολεμούν...

Οι σοβαρές απώλειες Αμερικανών και Βρετανών τις τελευταίες εβδομάδες ανέδειξαν το τρομερό αδιέξοδο της εμπλοκής στο Αφγανιστάν, που τείνει να επισκιάσει την «ευχάριστη» τροπή της απεμπλοκής από το Ιράκ, όπου οι Αμερικανοί αποσύρονται στις βάσεις τους, πριν αποχωρήσουν οριστικά.


Μπλεγμένος άθελά του στο αφγανικό αδιέξοδο, ο πρόεδρος αναζητά αξιοπρεπή τρόπο διαφυγής
Ταυτόχρονα, οι σκληρές συγκρούσεις στο γειτονικό Πακιστάν -μετά την εξαγγελία του Ομπάμα για αύξηση των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν- αποκάλυψαν πόσο ανέτοιμες ήταν οι ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της διεύρυνσης των συγκρούσεων.

Το νέο στοίχημα

Υποτίθεται ότι το τρίπτυχο της συμμαχικής δράσης στο Αφγανιστάν είναι «Εκκαθαρίζουμε τα εδάφη από τους αντάρτες, κρατούμε καλά αυτά τα εδάφη και συμβάλλουμε στην οικοδόμηση θεσμών και ανάπτυξης για τους ντόπιους».

Απώτερος στόχος παραμένει, βέβαια, να καταστούν οι αφγανικές αρχές ικανές να εμποδίζουν την Κάιντα -την οποία οι ΗΠΑ θεωρούν γενικώς σύμμαχο όλων των Ταλιμπάν- να αξιοποιεί το Αφγανιστάν ως βάση για τρομοκρατικές επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο.

Ομως, οι εξελίξεις δείχνουν ότι η στρατηγική που ακολουθούν οι ΗΠΑ οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη αποτυχία και ότι μόνο αν οι δυνάμεις τους αυξάνονταν στα επίπεδα των δυνάμεων που είχαν στο Βιετνάμ, δηλαδή 500.000 -κάτι αδιανόητο σήμερα- θα μπορούσαν να ελέγξουν στοιχειωδώς ολόκληρη τη χώρα.

Ο Ομπάμα ήταν υποχρεωμένος να προχωρήσει στην αύξηση των δυνάμεών του στο Αφγανιστάν, τόσο για να μείνει συνεπής με τις προεκλογικές υποσχέσεις του όσο και για να ικανοποιήσει το περιβόητο στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, αλλά και για να καθησυχάσει τους ευρωπαίους συμμάχους του.

Ομως, οι δυνάμεις των Ταλιμπάν δεν είναι ενιαίος και συμπαγής αντίπαλος, ούτε όλοι οι Ταλιμπάν συνδέονται με την Κάιντα, ούτε όλοι αυτοί οι οποίοι συγκρούονται με τους Αμερικανούς είναι Ταλιμπάν.

Παράξενο παζλ

Υπάρχουν, παραδοσιακά, άπειρες οργανώσεις ενόπλων, μικροί στρατοί, με κοινό ενοποιητικό στοιχείο την εθνοτική ή φυλετική καταγωγή, έναν πολέμαρχο αρχηγό, ή τα συμφέροντα, και πολλοί πολεμούν για πολύ πιο πεζούς λόγους από την πίστη στον Αλλάχ.

Οι Αμερικανοί δεν επιχείρησαν ποτέ να προσεγγίσουν ρεαλιστικά την πολύπλοκη αυτή πραγματικότητα, να αξιοποιήσουν συστηματικά τις τεράστιες διαφορές ανάμεσα σε αυτές τις δυνάμεις, να προσεταιριστούν κάποιες, να συμφιλιωθούν με άλλες, να συμμαχήσουν με άλλες, όπως γινόταν εδώ και αιώνες στη χώρα αυτή.

Με μια τέτοια τακτική θα μπορούσαν να προωθήσουν τη συμφιλίωση ορισμένων με την κυβέρνηση και να απομονώσουν τους πραγματικά ακραίους που συνδέονται με την Κάιντα. Αλλωστε, στο Αφγανιστάν είναι σχεδόν κανόνας πολέμου οι συχνές εναλλαγές συμμάχων και η αναδιάταξη δυνάμεων.

Ο Ομπάμα συνειδητοποιεί ότι είναι αδύνατο να υπάρξει στρατιωτική νίκη και έτσι επιδιώκει να δημιουργήσει τις συνθήκες μιας μη ταπεινωτικής αποχώρησης, αφού προηγουμένως διασφαλίσει ότι η κυβέρνηση της Καμπούλ θα είναι αποδεκτή από τους περισσότερους.

Σε αυτά όλα εμπλέκεται και το Πακιστάν, στο οποίο οι ΗΠΑ βασίζονται για να εξασφαλίσουν τα στρατηγικά συμφέροντά τους στην περιοχή. Χωρίς μια ρεαλιστική, συμβιβαστική λύση, οι ΗΠΑ είναι καταδικασμένες σε μια παρατεταμένη και αδιέξοδη αιματοχυσία...

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 19/07/2009