Και Lexus Και ελιά - Τί είναι η παγκοσμιοποίηση

...ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ...

Ο εκδότης του βιβλίου Τζόναθαν Γκαλάσι μου τηλεφώνησε μια μέρα και είπε: "'Ελεγα σε κάποιους φίλους ότι γράφεις ένα βιβλίο για την παγκοσμιοποίηση και είπαν: "Α, ο Φρίντμαν, του αρέσει η παγκοσμιοποίηση". Τι έχεις να πεις;» Απάντησα στον Τζόναθαν ότι αισθάνομαι για την παγκοσμιοποίηση όπως περίπου και για την αυγή. Νομίζω ότι είναι καλό πράγμα που ανατέλλει ο ήλιος κάθε πρωί. Κάνει περισσότερο καλό παρά κακό. Αλλά ακόμη κι αν δεν μου άρεσε η αυγή, δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα. Δεν την ξεκίνησα εγώ την παγκοσμιοποίηση, δεν μπορώ να τη σταματήσω -παρά μόνο με τεράστιο κόστος σε βάρος της ανθρώπινης εξέλιξης- και δεν σκοπεύω να χάσω τον καιρό μου προσπαθώντας. Προτιμώ απλώς να σκέφτομαι, πώς μπορώ να αντλήσω το καλύτερο απ' αυτό το νέο σύστημα και ν' αποτρέψω το χειρότερο, για τους περισσότερους ανθρώπους. Μ' αυτό το πνεύμα γράφτηκε το βιβλίο.

[...]

Ο Ψυχρός Πόλεμος αφορούσε την εξίσωση μάζας-ενέργειας του Αϊνστάιν, e=mc2. Η παγκοσμιοποίηση αφορά το νόμο του Μουρ που λέει ότι η υπολογιστική ισχύς των τσιπς σιλικόνης θα διπλασιάζεται κάθε δεκαοχτώ έως είκοσι τέσσερις μήνες. Στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, η πιο συχνή ερώτηση ήταν: «Πόσο μεγάλος είναι ο πύραυλος σου;» Στην παγκοσμιοποίηση, η πιο συχνή ερώτηση είναι: «Πόσο γρήγορο είναι το μόντεμ σου;».

[...]

Ταξίδευα λοιπόν με 180 μίλια την ώρα, με το πιο σύγχρονο τρένο του κόσμου, διαβάζοντας ένα δημοσίευμα σχετικό με την αρχαιότερη γωνιά του κόσμου. Και η σκέψη που πέρασε από το μυαλό μου ήταν πως οι Ιάπωνες, που μόλις είχα επισκεφθεί το εργοστάσιο τους και ταξίδευα με το τρένο τους, κατασκεύαζαν το Lexus, το πολυτελέστερο αυτοκίνητο του κόσμου, με ρομπότ. Κι εκεί, στην κορυφή της σελίδας 3 της «Herald Tribune», οι λαοί που είχα ζήσει μαζί τους τόσα χρόνια στη Βηρυτό και την Ιερουσαλήμ, και τους γνώριζα τόσο καλά, εξακολουθούσαν να πολεμάνε για το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης ποιας ελιάς. Εκείνη τη στιγμή μου καρφώθηκε η ιδέα ότι το Lexus και η ελιά αποτελούσαν θαυμάσια σύμβολα αυτής της μετα-ψυχρολεμικής εποχής: Ο μισός κόσμος έμοιαζε να βγαίνει από τον Ψυχρό Πόλεμο αποφασισμένος να φτιάξει ένα καλύτερο Lexus, προσηλωμένος στον εκσυγχρονισμό, κάνοντας αποτελεσματικότερη την οικονομία του και ιδιωτικοποιώντας την προκειμένου να ευημερήσει στο σύστημα της παγκοσμιοποίησης. Και ο άλλος μισός κόσμος -μερικές φορές το μισό κομμάτι της ίδιας χώρας, η μια πλευρά του ίδιου ανθρώπου- εξακολουθούσε να είναι μπλεγμένος στη διαμάχη για το ποιος ελέγχει ποια ρίζα ελιά.

[...]

Η πρόκληση σ' αυτή την εποχή της παγκοσμιοποίησης, για χώρες και άτομα, είναι να βρουν μια υγιή ισορροπία ανάμεσα στη διατήρηση της αίσθησης της ταυτότητας, της πατρίδας και της κοινότητας και στο να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να επιβιώσουν στο σύστημα της παγκοσμιοποίησης. Κάθε κοινωνία που θέλει σήμερα να ευημερήσει οικονομικά, πρέπει να προσπαθεί συνεχώς να κατασκευάσει ένα καλύτερο Lexus και να το προωθήσει στον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά κανείς δεν πρέπει να έχει την ψευδαίσθηση ότι η συμμετοχή και μόνο σ' αυτή την παγκόσμια οικονομία θα καταστήσει μια κοινωνία υγιή. Αν η συμμετοχή έχει ως αντίτιμο την ταυτότητα της χώρας, αν τα άτομα αισθάνονται ότι ξεριζώνεται η ελιά τους απ' αυτό το παγκόσμιο σύστημα, τότε οι ρίζες της θα επαναστατήσουν, θα ξεσηκωθούν και θα στραγγαλίσουν τη διαδικασία.

Η επιβίωση της παγκοσμιοποίησης ως συστήματος θα εξαρτηθεί, εν μέρει, από το πόσο καλά θα διατηρήσουμε όλοι μας την ισορροπία αυτή. Μια χώρα χωρίς Lexus δεν θ' αναπτυχθεί ποτέ ή δεν θα προχωρήσει αρκετά. Μια χώρα χωρίς υγιή λιόδεντρα δεν θα αισθανθεί ποτέ αρκετά σταθερή ή ασφαλής ώστε ν' ανοίξει τελείως τις πόρτες της στον κόσμο. Αλλά η διατήρηση της μεταξύ τους ισορροπίας είναι μια συνεχής πάλη.

Από το in.gr