27/5/17

Το μέρος αντανακλά το όλον



Σε μια θεσμικώς ώριμη δημοκρατία, οι τρομοκρατικές επιθέσεις και οι πολιτικές δολοφονίες, γίνονται αφορμές για να συσπειρωθεί το έθνος γύρω από τους θεσμούς της κοινής πολιτείας, να αναπτυχθεί ο προβληματισμός γύρω από τις συνθήκες που ευνοούν το φαινόμενο της πολιτικής βίας, και να διατρανωθεί η κοινή πίστη στο λόγο, τους θεσμούς που οργανώνουν τον κοινό βίο, και την αυτο-συγκρατημένη αντιπαλότητα.
Σε μια θεσμικώς ανώριμη δημοκρατία, οι τρομοκρατικές επιθέσεις, οι πολιτικές δολοφονίες, και οι τραμπουκισμοί γίνονται αφορμή για να τονισθούν περαιτέρω οι πολιτικές διαφορές, να ενταθεί ο πολωτικός-διχαστικός λόγος, να κερδηθούν πόντοι στο πολιτικό παιχνίδι. Ο προβληματισμός εύκολα εκτρέπεται σε ρηχό, κομματικό blame game, απο το οποίο χάνεται τόσο η βαθύτερη κατανόηση όσο και η αίσθηση του κοινού καλού.
Οι μαθηματικοί το λένε αυτο-ομοιότητα, οι κοινωνιολόγοι ισομορφισμό, οι συστημικοί επιστήμονες ολογραφική συμπεριφορά: κάθε μείζον πολιτικό γεγονός, σε διαφορετικές κλίμακες αναφοράς, αντανακλά μια ολόκληρη νοο-τροπία που διαπερνά το πολιτικό σύστημα. Το μέρος αντανακλά το όλον.

Στη συνεκτική κοινωνία, εκεί που έχει εμπεδωθεί η έλλογη αντιπαράθεση εντός ενός κοινού, σεβαστού, από τους παίκτες κοινού πλαισίου, όπου υπάρχει η αίσθηση του κοινού καλού που συνέχει την κοινωνία και το οποίο, κατ’ αρχήν, υπηρετεί η Πολιτική, οι τραυματικές πολιτικές εμπειρίες ενώνουν, υπογραμμίζουν κοινές αξίες, οριοθετούν τους ‘εχθρούς’, προβληματίζουν πέρα απο στενά κομματικές διαμάχες. Η ρήξη του ιστού της δημοκρατικής τάξης εκλαμβάνεται ως εθνικό τραύμα που πρέπει να επουλωθεί. Η έλλογη αντιπαράθεση πρέπει να αποκατασταθεί.
Στην κερματισμένη κοινωνία, με μειωμένη την αίσθηση του κοινού καλού και αποδυναμωμένη την αξία της αυτο-συγκρατημένης, έλλογης διαμάχης, οι τραυματικές εμπειρίες οξύνουν την αντιπαλότητα, εντείνουν τον πολωτικό-διχαστικό λόγο, ενδυναμώνουν τη λογική της κατίσχυσης, και μιντιοποιούνται σε βάρος του βαθύτερου προβληματισμού. Οι τραυματικές εμπειρίες δεν συνιστούν δυνατότητες επίδειξης αλληλεγγύης και αναστοχασμού αλλά ευκαιρίες αυτοαναφορικής κατίσχυσης των αντίπαλων μερών. Η ρήξη της δημοκρατικής τάξης είναι μια ακόμα ευκαιρία αυτο-επιβεβαίωσης και προσπορισμού πολιτικού οφέλους έναντι του αντιπάλου, με τον οποίο οι μόνοι δεσμοί είναι αυτοί της αντιπαλότητας.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που μια τέτοια κοινωνία αδυνατεί να διαχειριστεί ορθολογικά τα προβλήματά της, κινούμενη μεταξύ χάους, ειδικών συμφερόντων, και διαταραγμένης κανονικότητας. Η αέναη διχαστικότητα αποτρέπει την επικέντρωση στα μείζονα και αφαιρεί το κοινό υπόβαθρο συναντίληψης που απαιτείται για τη στοιχειώδη κοινωνική λειτουργικότητα και αποτελεσματική πολιτική διαχείριση. Τα προβλήματα αποκτούν ένα αρνητικά σπειροειδή χαρακτήρα.
Οι πολιτικοί παίκτες, συμβατικά ενεργούντες, δεν αντιλαμβάνονται καν το συστημικό και φαυλοκυκλικό χαρακτήρα του προβλήματος. Μακαρίως συνεχίζουν να παίζουν το μόνο παιχνίδι που έμαθαν - την καιροσκοπική, άμετρα συγκρουσιακή αντιπαράθεση, ακόμα κι όταν η κοινή λογική υποδεικνύει διαφορετικές προτεραιότητες. Δεν διαθέτουν επαρκώς κοινά σημεία αναφοράς, δεν δεσμεύονται απο το σεβασμό σε κοινούς άτυπους κανόνες συμπεριφοράς (η νοο-τροπία που λέγαμε), ούτε έχουν μάθει να θέτουν ως προτεραιότητα το κοινό καλό της οργανωμένης πολιτικής κοινότητας που οφείλουν κατ' αρχήν να υπηρετούν. Προέχει η ωμή κατίσχυση.
Σε μια εσωτερικά σπαρασσόμενη κοινότητα, είναι συνήθως θέμα χρόνου η αρνητικά σπειροειδής πολιτική λειτουργία να επιφέρει κάποια μείζονα καταστροφή. Η τελευταία αναδιευθετεί τους όρους του πολιτικού παιγνίου, αν και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το καινούριο θα είναι καλύτερο από το παλαιό.

Haridimos Tsoukas

1 σχόλιο:

  1. Άλλος ένας πολυγραφότατος πνευματικός άνθρωπος που το μόνο που έχει μάθει είναι να κουνάει το δάχτυλο στους ποπολάριους. Η χρεοκοπημένη πνευματική μας ελίτ σ'όλο το στείρο μεγαλείο της. Τα ίδια και τα ίδια αναμασημένα, και το πιο αστείο, γράφουν λες κι οι ίδιοι κατέβηκαν απο σκάφος των Φελ (κάποιοι εξωγήινοι..)

    Ασε ρε Χάρι. Έχουμε τις σκοτούρες μας, το μαστίγιό σου μας έλειπε..

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.