Από τα πρωτεία στην κατάντια

>Εάν η Κύπρος καταλήξει στο μηχανισμό θα χάσει το πιο σημαντικό εργαλείο διαπραγμάτευσης

Του Μάριου Ευρυβιάδη

Σε εμένα τουλάχιστον, και πιστεύω και στην πλειοψηφία του κόσμου, μοιάζει εξωπραγματικό. Και όμως δεν είναι. Η Κύπρος βρίσκεται στα πρόθυρα μιας… οικονομικής κατάρρευσης. Ήδη ο τόπος βρίσκεται στον «ρωσικό μηχανισμό στήριξης», όπως σκωπτικά παρατήρησε πρόσφατα ο πρώην υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής. Και είναι θέμα χρόνου να ενταχθεί και στον πραγματικό μηχανισμό στήριξης, που είναι αυτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε τέτοια περίπτωση η Κύπρος θα καταντήσει, ναι διότι είναι κατάντια, όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ουγγαρία, όπως οι χώρες της Βαλτικής και πιθανόν και η Ισπανία, ακόμα και η Ιταλία.
Η παρούσα Κυβέρνηση, που για ιδεολογικούς κυρίως λόγους αρνείτο να δει την πραγματικότητα, ή ακόμα χειρότερα νόμιζε ότι μπορούσε να κάνει πολιτικό παιχνίδι μαζί της αγνοώντας την, τρέχει τώρα να προλάβει. Εάν τελικά η Κύπρος καταλήξει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης θα χάσει το πιο σημαντικό εργαλείο διαπραγμάτευσης και ισχύος που κατέχει, πέραν αυτού που σήμερα την κρατά πάνω από το νερό, που είναι, βέβαια, η κρατική της υπόσταση.

Μέχρι πρόσφατα, και εννοώ μέχρι την έλευση της διακυβέρνησης Χριστόφια, της πιο «ιδεολογικής» κυβέρνησης που γνώρισε ο τόπος, τα πράγματα στην οικονομία δεν ήταν έτσι. Αντίθετα μάλιστα. Στη βάση των μεγεθών της και συγκρινόμενη με άλλες οικονομίες μετα-αποικιακών κρατών αλλά ακόμα και ευρωπαϊκών, η Κύπρος κατείχε τα πρωτεία.

Η ικανότητα της Κύπρου να προσαρμοσθεί με τη διεθνή οι κονομία και όποτε χρειαστεί να κάνει τις απαιτούμενες θυσίες, της επέτρεψε να έχει ένα αξιοζήλευτο επίπεδο διαβίωσης. Αλλά κυρίως της επέτρεψε να έχει ένα ισχυρότατο «μυστικό» όπλο στον αγώνα της επιβίωσης έναντι του τουρκικού επεκτατισμού-κεμαλικού παλαιότερα, ισλαμοφασιστικού σήμερα. Το όπλο αυτό, εξόχως πολιτικό (παρ’ ότι οικονομικό), ενίσχυε την κρατική της υπόσταση και, μαζί με την τελευταία, απεδείχθη ακαταμάχητο όχι τόσο έναντι της Τουρκίας, αλλά έναντι όλων εκείνων των πατρώνων της Άγκυρας, κυρίως των Εγγλέζων, που ήθελαν την Κύπρο αδύναμη, χωρίς συμμαχίες, ώστε να υποκύψει και να παραδοθεί στη βουλιμία της Άγκυρας.

Η παρούσα Κυβέρνηση παρέ λαβε έναν πλεονασματικό προϋπολογισμό. Σπατάλησε όμως και διασπάθισε τα πλεονάσματα που παρέλαβε, κάπου κοντά στα δυο δισ. ευρώ. Το έκανε στη βάση μιας λανθάνουσας ιδεολογίας. Γιατί αντίθετα με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τις οποίες όλες στήριξε με ανταλλάγματα στη νομή της εξουσίας, υλοποίησε ένα πρόγραμμα αριστερισμού/κομμουνισμού με… λαϊκό πρόσωπο. Δεν θέλω με αυτό να αμαυρώσω τους πραγματικά λαϊκούς αγώνες του ΑΚΕΛ για την εργατιά και τον κόσμο, που ιστορικά υπήρξαν τίμιοι και αποτελεσματικοί. Αλλά έτερον εκάτερον.
Με την προεδρία Χριστόφια, το ΑΚΕΛ δεν ήταν πλέον μόνο λαϊκό και συνδικαλιστικό κόμμα. Έγινε και κόμμα εξουσίας. Ο κ. Χριστόφιας έπρεπε να κάνει την υπέρβαση από συνδικαλιστής σε πρόεδρο του τόπου. Δεν το έπραξε. Αντίθετα, συνέχισε να λειτουργεί ως συνδικαλιστής, και όχι ως πρόεδρος ενός κράτους μέσα σε ένα επισφαλές διεθνές σύστημα. Το σύστημα αυτό δεν λειτουργεί με όρους συνδικαλισμού αλλά με όρους άπληστου ανταγωνισμού.

Συνέβη και το κακό στο Μαρί. Ατυχία θα έλεγε κανείς (ατυχία, βέβαια, πολιτική και οικονομική, όχι σε ό,τι αφορά την τραγική για τα θύματα διάσταση). Ατυχία διότι έλαχε σε μια στιγμή που η διεθνής οικονομία μαζί με αυτή της Ευρωζώνης κατρακυλούσε.

Ωστόσο η Κύπρος θα μπορούσε με θυσίες και δυσκολίες να ξεπεράσει τον οικονομικό σκόπελο εάν τα θεμέλια της οικονομίας ήταν γερά και όχι σάπια. Το πραγματικό οικονομικό πλήγμα από το Μαρί, πέραν του καθαυτού οικονομικού πλήγματος, είναι ότι εξέθεσε τη γύμνια της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών των προηγούμενων δύο ετών. Το κράτος βρήκε καταφύγιο στο «ρωσικό μηχανισμό στήριξης» διότι δεν μπορούσε να δανειστεί από τις αγορές, όπως έκανε μέχρι τότε. Αλλά γιατί δεν μπορούσε;

Διότι το πραγματικό έλλειμμα ήταν διπλάσιο από το πλασματικό που έδειχναν οι αριθμοί του Υπουργείου Οικονομικών. Ακολούθησε δηλαδή τα προηγούμενα χρόνια η Κύπρος τις πρακτικές και τις μεθόδους του σημιτικού εκσυγχρονισμού (και καραμανλικού και παπανδρεϊκού). Εάν οι δείκτες της κυπριακής οικονομίας δεν ήταν πλασματικοί, εάν η κυπριακή οικονομία ήταν υγιής, το πλήγμα στο Μαρί, δεν θα γονάτιζε τον τόπο.

Ένα βήμα πριν την άβυσσο...

ΠΡΟΚΥΠΤΕΙβέβαια και ένα μείζον πολιτικό ερώτημα. Με ποιανού τις πλάτες οι υψηλόβαθμοι λειτουργοί του Υπουργείου Οικονομικών «μαγείρευαν» τους δείκτες της οικονομίας και τροφοδοτούσαν με πλαστά στοιχεία την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς φορείς; Σίγουρα δεν το έπρατταν μόνοι τους. Κάποιος σε πολιτικό επίπεδο τους έδινε εντολές. Ποιος; Ποιοι; Και δεν είχαν οι υψηλόβαθμοι αυτοί λειτουργοί (που ακριβοπληρώνονται) υποχρέωση να βάλουν το πόδι κάτω και να αρνηθούν να παίξουν το παιχνίδι της εξουσίας; Αντίθετα, λειτούργησαν και αυτοί ως «κότες», όπως δυστυχώς λειτούργησε όλος σχεδόν ο κρατικός μηχανισμός στην περίπτωση της τραγωδίας στο Μαρί.

Όταν μετά το Μαρί η γύμνια της κυπριακής οικονομίας αποκαλύφθηκε, ο Πρόεδρος Χριστόφιας αναζήτησε συμβουλές από κάποιους επαΐοντες με καταξιωμένη πορεία στα οικονομικά πράγματα. Όταν του υποδείχθηκε ότι πρέπει να ληφθούν μια σειρά από σκληρά μέτρα, η απάντηση του προέδρου του κράτους ήταν απλή και ιδεολογικά πρέπουσα. «Εγώ», απάντησε, «δεν μπορώ να κάνω τέτοια πράγματα. Εγώ είμαι συνδικαλιστής». Ίσως και στην παρούσα φάση ο συνδικαλισμός να προσφέρει ψήφους και ιδεολογική ικανοποίηση. Φέρνει όμως τον τόπο ένα βήμα από την άβυσσο και στην… αγκαλιά της Άγκυρας.
http://www.philenews.com/digital/