31/3/10

Η «φούσκα» των μέσων ενημέρωσης



Του Aλεξη Παπαχελα

Αν θέλετε να καταλάβετε τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και του κράτους, δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στην τραγική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον χώρο των μέσων ενημέρωσης. Από πολλές απόψεις αποτελεί έναν καθρέφτη του γενικότερου σημερινού αδιεξόδου.

Τις τελευταίες δεκαετίες ο αριθμός των εντύπων και των καναλιών δεν είχε καμία σχέση με τα πραγματικά μεγέθη της ελληνικής αγοράς. Τα έντυπα κάθε μορφής πολλαπλασιάζονταν, χωρίς κανείς να μπορεί να εξηγήσει γιατί η Ελλάδα έχει περισσότερες εφημερίδες από χώρες με σαφώς μεγαλύτερο πληθυσμό. Ούτε βέβαια κανείς μπορούσε να εξηγήσει το πώς και γιατί επιβίωναν μικρά έντυπα, τα οποία συσσώρευαν ζημίες και είχαν ελάχιστη κυκλοφορία.

Τα μέσα ενημέρωσης, όμως, λειτουργούσαν και σε ένα καθεστώς ανομίας, από το καθεστώς των αδειών των τηλεοπτικών σταθμών έως το φαινόμενο εργοδοτών, οι οποίοι θεωρούσαν προσβολή το να κληθούν να πληρώσουν τον ΟΤΕ ή το ΙΚΑ τους. Οι πολιτικοί συνέχιζαν το καθεστώς της μη επιβολής κανόνων και νόμων, γιατί είχαν την ψευδαίσθηση πως τους καθιστά πιο ισχυρούς έναντι των Μέσων. Παράλληλα, το κράτος κακομάθαινε με την ανεξέλεγκτη και απεριόριστη κρατική διαφήμιση τα ΜΜΕ.

Ολοι θεωρούσαν λογικό να χρηματοδοτούνται ένθετα, «ειδικές εκδόσεις» κ.λπ. με κρατικό χρήμα, χωρίς κανένα αντικειμενικό κριτήριο. Οι τράπεζες πάλι με τη σειρά τους χρηματοδοτούσαν χωρίς περίσκεψη έναν κλάδο βάσει «ειδικών σχέσεων» και όχι αντικειμενικών εκτιμήσεων για τη βιωσιμότητά του. Τα Μέσα πλήθαιναν, αναπτύσσονταν με δεκανίκια και χωρίς πραγματικό σχέδιο ή στόχο και πολλές φορές επιδίδονταν σε νεοπλουτισμό. Οι κυριακάτικες εφημερίδες έγιναν τεράστια «πακέτα», τα οποία περιείχαν κυρίως ψυχαγωγικά προϊόντα και διαφήμιζαν DVD, CD κ.α. συναφή. Το κόστος δεν αποτελούσε ιδιαίτερο θέμα μπροστά στον στόχο της «πρωτιάς» και στο κλίμα του ατέλειωτου ανταγωνισμού. Πολλοί, άλλωστε, έβλεπαν την ιδιοκτησία ενός Μέσου ως μοχλό πίεσης για άλλες δουλειές τους και όχι σαν μια αυθύπαρκτη επιχειρηματική δραστηριότητα.


Τώρα, λοιπόν, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα. Το κράτος δεν έχει πλέον τόσα χρήματα για να μοιράσει, δουλειές πολλές δεν υπάρχουν για να χρειάζονται οι «μοχλοί πίεσης», οι τράπεζες αρχίζουν να εκτιμούν προσεκτικά το ρίσκο κάθε χρηματοδότησης και η διαφήμιση μειώνεται θεαματικά, λόγω της βαθιάς ύφεσης. Τα Μέσα βρίσκονται μέσα στην κρίση υπερχρεωμένα και με υψηλό κόστος λειτουργίας.

Είναι προφανές πως άλλη μια νεοελληνική «φούσκα» σκάει αυτή την εποχή, γιατί το σύστημα δεν αντέχει να την διατηρήσει. Αυτό που απομένει να δούμε, και στον χώρο των ΜΜΕ, είναι (α) πόσο ανώμαλη θα είναι η προσγείωση και με τι κόστος για ανθρώπους που εργάζονται σε αυτά και (β) πόσο η κυβέρνηση και το κράτος θα επιβάλουν κανόνες και νόμους έτσι ώστε να βγούμε τουλάχιστον από την κρίση με έναν μικρότερο, αλλά πολύ πιο υγιή κλάδο.
kathimerini.gr

5 σχόλια:

  1. Προέρχομαι επαγγελματικά απ’ αυτό τον χώρο. Αλλά από τον περιφερειακό τύπο. Είναι εκπληκτικό να βλέπει κάποιος μια επαρχιακή πόλη με πληθυσμό περίπου 50.000 κατοίκους να έχει 10 καθημερινές εφημερίδες σε κυκλοφορία. Αν ρωτήσει κανείς για τον αριθμό αντιτύπων… Η απαίτηση του υπουργείου τύπου είναι για τις καθημερινές εφημερίδες να κυκλοφορούν 800 αντίτυπα ημερησίως. Δηλώνουν βέβαια κυκλοφορία 800 αλλά στην πραγματικότητα τα αντίτυπα που τυπώνονται δεν είναι σε καμιά περίπτωση πάνω από 500. Και αναρωτιέται κανείς από πού ζουν όλοι αυτοί; Από τις πωλήσεις στα περίπτερα που δεν ξεπερνούν ούτε τις 50; Μα φυσικά κυρίως από την κρατική διαφήμιση που μοιράζεται είτε από φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Είτε από περίεργες επαφές των εκδοτών με πολιτικά ή επιχειρηματικά πρόσωπα που έχουν «δουλειές» με το δημόσιο. Οι «επαφές» δεν είναι ακριβώς ότι ποιο άσπιλο και αμόλυντο στις διαπροσωπικές σχέσεις. Δηλαδή υπάρχει μέχρι και ευθύς εκβιασμός «αν δεν αναλάβω εγώ την προώθησή σου θα στραφώ εναντίων σου και θα σε σβήσω». Φυσικά ο πολιτευτής και επίδοξος βουλευτής ενδίδει καταβάλλοντας κάποιο ποσό πολύ πάνω από 100.000 ευρώ για την ανάληψη της «προώθησης» του. Αλήθεια πόσες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ χρειάζεται κάποιος για να γίνει βουλευτής μοιράζοντας δεξιά και αριστερά «πακέτα στήριξης» και από πού θα βρει αυτά τα λεφτά; Απ’ την δουλειά του μήπως ή το πιθανότερο με προσωπικές δεσμεύσεις έναντι επιχειρηματιών και «επιχειρηματιών»; Υπάρχουν επιχειρηματίες που πληρώνουν «διαφημιστικά έξοδα» της εταιρείας τους και τα περνούν σαν τέτοια, έναντι «προώθησης» του φερέλπιδος ανιψιού υποψηφίου βουλευτού του κόμματος που όλως τυχαίος «έλουσε» με εργολαβίες στον θείο επί 30 συναπτά έτη. Που επίσης όλως τυχαίως αυτός ο θείος έχει σαρώσει και τις εργολαβίες την προ των ολυμπιακών αγόνων εποχή φυσικά για παροχή έργου για το «μεγάλο πανελλήνιο όραμα» των ολυμπιακών αγώνων και για τους οποίους δανειζόταν το κοπάδι με τα ζώα για να αισθανθούν κι αυτά «εθνικά υπερήφανα».
    Υπάρχουν εκδότες που έχουν χρησιμοποιήσει τις προσωπικές τους επαφές με υφυπουργούς της σημερινής κυβέρνησης ώστε να προωθηθούν οι ίδιοι σαν «ειδικοί γραμματείς» των υφυπουργών και συγγενικά τους πρόσωπα σε θέσεις διοικητικές. Όταν αυτά τα συγγενικά πρόσωπα δεν έχουν ούτε πτυχίο από το «ΙΕΚ Τυροκομίας, Άνω Γκραβάρων».
    Γενικά αν και με θίγει άμεσα επαγγελματικά το ζήτημα πιστεύω πως η κρίση αυτή αν και θα αφήσει πολλούς άνεργους από εμάς είναι μια ευκαιρία για να καυτηριαστούν πολλές κακοφορμισμένες πληγές στο σώμα της χώρας μας και κυρίως να αλλάξει την αντίληψή μας για την πολιτική ηθική. Αν μάλιστα τα πρόσθετα μέτρα που θα απαιτηθούν σε βάθος χρόνου είναι σκληρά θα έχουν και παιδευτικό χαρακτήρα για τα αίσχη που κάναμε 30 χρόνια τώρα. Όλοι μας.
    Το μόνο που μένει να ευχηθώ είναι: καλά μυαλά συμπατριώτες!!!

    Ελευθέριος Β.

    ΥΓ Αναφέρομαι και στα της δικής μου δουλειάς έτσι για να μην νομίζουν μερικοί πως έχω εμπάθεια μόνο με τους άχρηστους του Δημοσίου. Αλλά το κακό είναι πως στην Ελλάδα για τα αυτονόητα ακόμα και στον ιδιωτικό τομέα χρειάζεται να «διαπλέκεσαι» με το Δημόσιο για να βγάζεις τα προς τω ζην. Φωτιά και τσεκούρι λοιπόν, απ’ την ρίζα σ’ αυτό το κλεπτοκρατικό σύστημα ακόμα και αν με αφορά άμεσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ Ελευθεριος Β.

    Πολυ σωστα. Ομως!!!

    Οι επιτηδειοι φελλοι παντα επιπλεουν.

    nikpim

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης· εξαπατούν τις μάζες άμεσα!
    ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΠΟΥ ΕΛΕΝΧΟΘΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ...
    ΜΕ ΑΥΤΑ ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΝ ΟΠΟΙΟ ΚΟΜΜΑ ΓΟΥΣΤΑΡΟΥΝ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ
    Τοερώτημα πως επιζουν τόσα έντυπα και τόσα κανάλια είναι βάσιμο και ο Ελ.Β το απαντά. Αλλά το πλήθος των ΜΜΕ δεν έχει σχέση με τη διαφθορά παρά μόνο στο ότι τη διευρύνει. Η διαφοθορά και η εξάρτηση των ΜΜΕ δεν ήταν μικρότερη παλιότερα πχ προ Χούντας ή τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Ας σκεφθούμε πάντως ότι η "κάθαρση" μπορεί να έχει ως αποτελεσμα την εξαφάνιση των "μικρών" σε όφελος των Μεγάλων. Και όταν τέτοια θέματα θέτουν μεγαλοδιευθυντές μεγαλοεκδοτών εκεί πάει τοπράγμα. Όχι στην κάθαρση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.