Διπλωματική "αντεπίθεση" σχεδιάζει η Τουρκία για τη Γενοκτονία

Διπλωματική "αντεπίθεση" ετοιμάζει η Τουρκία για τη Γενοκτονία. Στο επίκεντρό της ο αγώνας να συστρατεύσει το αμερικανοεβραϊκό λόμπι στον αγώνα άρνησής της. Το χθεσινό ψήφισμα δεν επιδρά στην προσπάθεια εξομάλυνσης με την Αρμενία, καθώς η κυβέρνηση Έρντογαν είχε ήδη αλλάξει τους όρους της εξομάλυνσης.

Εκνευρισμός επικρατεί στην Τουρκία μετά την υπερψήφιση χθες από την επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της Αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων ψηφίσματος που προτείνει την αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η Άγκυρα ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στην Ουάσιγκτον Ναμίκ Ταν για διαβουλεύσεις, ενώ η πολιτική ηγεσία της χώρας προέβη σε μπαράζ δηλώσεων δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση Ομπάμα. Σημειωτέον ότι στην επιτροπή το ψήφισμα πέρασε με διαφορά μίας μόνο ψήφου, με 23 ψήφους υπέρ και 22 κατά.

Είναι η έβδομη φορά που ψήφισμα με σκοπό την πρόταση προς τις αρχές να αναγνωρίσουν την Αρμενική Γενοκτονία περνά από την εν λόγω επιτροπή. Το ψήφισμα επέχει απλά συμβουλευτικό χαρακτήρα, και δε δημιουργεί καν υποχρέωση της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων να δεχθεί το ζήτημα ανάμεσα στα θέματα προς συζήτηση. Ακόμη και αν υπερψηφισθεί από την Ολομέλεια, και πάλι δεν αποκτά δεσμευτικό χαρακτήρα για την εκτελεστική εξουσία, που μπορεί να μη συμμορφωθεί με το περιεχόμενο της πρότασης.

Σε ανακοίνωσή της στην ιστοσελίδα του κέντρου τύπου της πρωθυπουργίας, η Τουρκική κυβέρνηση καταδίκασε την απόφαση της επιτροπής, που «κατηγορεί το Τουρκικό έθνος για ένα έγκλημα που δε διέπραξε». Στην ανακοίνωση, η κυβέρνηση ισχυρίσθηκε πως όσοι στήριξαν το ψήφισμα «αγνόησαν την ιστορική πραγματικότητα και τις διαφωνίες μεταξύ των ειδημόνων που ασχολούνται με το ζήτημα, και για πολιτικά ωφέλη υιοθέτησαν μία λανθασμένη και άδικη στάση». Στην κυβερνητική ανακοίνωση, το ψήφισμα κατηγορείται πως υιοθετεί μονόπλευρα τους ισχυρισμούς της μίας πλευράς, ενώ αγνοεί «τις τραγωδίες που έπληξαν κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο όλους τους λαούς της Ανατολίας». Ισχυρίζεται πως η ανάμιξη των πολιτικών σε ζητήματα ιστορικά οδήγησε πάντοτε σε αρνητικές συνέπειες. Τέλος, δεν παραλείπεται η απειλή πως το ψήφισμα θα βλάψει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις και την πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων με την Αρμενία.

Σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ ‘Ερντογαν δήλωσε πως η ψηφοφορία ήταν «κωμωδία» και η απόφαση «πολιτική» κατά τη διάρκεια ομιλίας του προς κομματικούς παράγοντες κεκλεισμένων των θυρών. Ο υπουργός εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου συνεκάλεσε διάσκεψη τύπου σήμερα το πρωί, όπου δήλωσε πως η ψηφοφορία ήταν μία απόπειρα να «δικασθεί ένα ιστορικό γεγονός». Επανέλαβε τη θέση του Έρντογαν, αλλά και κάθε κυβέρνησης μέχρι σήμερα, πως «το παρόν αποτελεί για μας ζήτημα εθνικής τιμής». Ισχυρίσθηκε δε ότι στερείται σοβαρότητας η ψηφοφορία από μία κοινοβουλευτική επιτροπή για γεγονότα που συνέβησαν πριν από έναν αιώνα, ενώ εκτίμησε ότι εξεδόθη απόφαση «εις βάρος ενός ολόκληρου έθνος».

Ο Νταβούτογλου επανέλαβε την πάγια θέση της παρούσας τουρκικής κυβέρνησης, ότι η Αρμενική τραγωδία δεν μπορεί να εξετασθεί ανεξάρτητα από το έτερο μεγάλο γεγονός του 1915 στην περιοχή, την απόβαση των Αγγλογάλλων στα Δαρδανέλλια. «Μπορεί το 1915 να ήταν το έτος της εκτόπισης (sic) για τους Αρμενίους, αλλά για τους Τούρκους υπήρξε το έτος της απόβασης στην Καλλίπολη και του αγώνα μέχρις εσχάτων για την επίβίωσή τους. Τα χρόνια εκείνα, δύο εκατομμύρια άνθρωποί μας έφυγαν πρόσφυγες από τα Βαλκάνια. Η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δημιούργησε ένα χάος. Εμείς οι Τούρκοι ξέραμε πάντα να μοιραζόμαστε αυτόν τον πόνο. Και γι’ αυτό το λόγο αντί να προσπαιθούμε να παραδώσουμε μαθήματα πολιτικά, προσπαθήσαμε να παραδώσουμε μαθήματα ανθρωπιάς». Και για να στηρίξει τα λεγόμενά του αναφέρθηκε για πολλοστή φορά στα λεγόμενα του Ατατούρκ, που διαβεβαίωνε τις μητέρες των νεκρών Αυστραλών και Νεοζηλανδών της Καλλίπολης ότι η Τουρκία θα τιμά τα νεκρά τους παιδιά σα δικά της. Ισχυρίσθηκε μάλιστα ότι οι σφαγές του 1915 δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι χαρακτηρίζουν από μόνες τους τις τουρκοαρμενικές σχέσεις, καθώς «Τούρκοι και Αρμένιοι έζησαν για χίλια χρόνια μέσα σε κλίμα απόλυτης ανεκτικότητας και συναδέλφωσης».

Ο υπουργός εξωτερικών κάλεσε τις δύο πλευρές να ανοίξουν τα αρχεία τους και να εγκαινιάσουν διμερείς επιτροπές ιστορικών που θα προβούν σε σχετικές με το 1915 μελέτες. Ισχυρίσθηκε όμως ταυτόχρονα πως οι δύο πλευρές πρέπει να εστιάσουν στη χιλιετία της (κατά τον ίδιο) αδελφικής συνύπαρξης και όχι στο 1915, γιατί μόνο έτσι θα περάσουν το κατάλληλο μήνυμα στα παιδιά τους. Διεμήνυσε δε σε κάθε πλευρά πως παρόμοιες προσπάθειες πίεσης δεν πρόκειται να εξαναγκάσουν την Τουρκία να λάβει οποιαδήποτε απόφαση αναγνώρισης της Γενοκτονίας, ούτε την Τουρκική Εθνοσυνέλευση να υπερψηφίσει το πρωτόκολλο για εξομάλυνση των σχέσεων με την Αρμενία. Εξέφρασε τη θέση ότι το ψήφισμα της επιτροπής της αμερικανικής βουλής έγινε για «εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες». «Εμείς θελήσαμε να μοιραστούμε τον πόνο μας και να δημιουργήσουμε μία δίκαιη ιστορική μνήμη. Με αυτό το πνεύμα υπογράψαμε τα πρωτόκολλα με την Αρμενία... Αλλά παρόμοιες αποφάσεις των κοινοβουλίων μας κάνουν να χάνουμε την εμπιστοσύνη μας ότι η άλλη πλευρά είναι καλόπιστη.»

Η κυβέρνηση Έρντογαν, όσο και αν ισχυρίζεται ότι έχει ξεπεράσει τον εθνικισμό και την στρεψοδικία των προηγούμενων κυβερνήσεων, επιμένει στην άρνηση της Γενοκτονίας προβάλλοντας θέσεις ηθικά και λογικά απαράδεκτες. Το δράμα των Μουσουλμάνων προσφύγων από τα Βαλκάνια την επαύριο των Βαλκανικών Πολέμων χρησιμοποιείται για να «δικαιολογήσει» την εξόντωση των Αρμενίων, ενώ παραβλέπεται ότι οι μεν έφθασαν στον προορισμό τους ενώ οι δε σφαγιάσθηκαν ή αφέθηκαν να πεθάνουν από την πείνα και τις επιδημίες στις πορείες θανάτου προς τη Συριακή Έρημο. Η απόφαση της κυβέρνησης να ακολουθήσει στο δρόμο της άρνησης των προκατόχων της έρχεται σε αντίθεση με το ολοένα αυξανόμενο κύμα διαμαρτυρίας από την προοδευτική διανόηση της χώρας. Πάνω από τριάντα χιλιάδες Τούρκοι υπέγραψαν το ψήφισμα «Ζητώ συγγνώμη από τους Αρμενίους», και στη λίστα παρελαύνουν τα ονόματα των σημαντικότερων διανοουμένων του δημοκρατικού χώρου.

Ο τουρκικός τύπος απειλεί ότι θα σταματήσουν οι παραγγελίες οπλικών συστημάτων και πολιτικών και πολεμικών αεροσκαφών από τις ΗΠΑ, θα επιχειρηθεί το κλείσιμο της Αμερικανικής βάσης στο Ιντσιρλίκ και θα λήξη η Τουρκική συμμετοχή στη συμμαχική δύναμη στο Αφγανιστάν εφόσον η κυβέρνηση Ομπάμα δε φροντίσει να παρεμποδίσει την εισδοχή της πρότασης προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ο ίδιος ο Νταβούτογλου δήλωσε πως η κυβέρνηση αναμένει από τη διοίκηση Ομπάμα να καταβάλει «μεγαλύτερη προσπάθεια» προς την κατεύθυνση αυτή, ενώ παραδέχθηκε ότι η λήψη ή μη μέτρων όπως τα παραπάνω θα αποτελέσουν το αντικείμενο των διαβουλεύσεων με τον Τούρκο πρέσβυ στην Ουσάσιγκτον.

Δεδομένου ότι πρόκειται για «ζήτημα εθνικής τιμής», ο Νταβούτογλου κάλεσε ήδη τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε διαβουλεύσεις, ώστε να διαμορφώσουν «κοινή γραμμή». Στο μεταξύ η αντιπολίτευση εστιάζει στην ουδέτερη στάση που τήρησαν αυτή τη φορά τα εβραϊκά λόμπι στην Αμερική, στάση την οποία αποδίδει στα μη σώφρονα, επανειλημμένα κτυπήματα του Έρντογαν κατά του Ισραήλ. Ο βουλευτής του Κεμαλικού CHP και πρώην πρέσβυς στην Ουάσιγκτον Σουκρού Ελέκνταγ, που παραβρέθηκε στην ψηφοφορία, δήλωσε πως η διαφορά με τις προηγούμενες φορές έγκειται στην παθητική, ουδέτερη στάση των περισσότερων αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων αλλά και τις κυβέρνησης Ομπάμα. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις και ιδίως εκείνη του Μπους, που παρείχαν συνεχή και ηχηρή στήριξη στις τουρκικές θέσεις, η σημερινή δεν προσπάθησε να ασκήσει ενεργό επιρροή στα μέλη της επιτροπής, κατήγγειλε ο Ελεκντάγ.

Η παρουσία του Τούρκου πρέσβυ στο Τελ Αβίβ Τσελίκκολ στην Ουάσιγκτον για την ψηφοφορία θεωρήθηκε από πολλούς αναλυτές ως ενδεικτική της έντονης διπλωματικής προσπάθειας που η παρούσα κυβέρνηση ετοιμάζει με στόχο τα αμερικανοεβραϊκά λόμπι. Παρά την κρίση του Νταβός και την ένταση με το Ισραήλ τα τελευταία δύο χρόνια, για τα οποία η κυβέρνηση δέχεται σήμερα εντονότερα από ποτέ τα πυρά των κεμαλιστών, ο Έρντογαν και το επιτελείο του φαίνεται πως θα προσπαθήσουν να «μαζέψουν τα σπασμένα». Ωστόσο, η εικόνα της Τουρκίας έχει αμαυρωθεί ίσως ανεπανόρθωτα σε μεγάλο τμήμα της Εβραϊκής διασποράς. Παρατηρητές εκφράζουν την άποψη πως τα λόμπι δε θα μπορέσουν να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στην «Τουρκία» και την «κυβέρνηση Έρντογαν», εγκαταλείποντας την παραδοσιακή τους συστράτευση στον αγώνα της άρνησης. Με δεδομένη ωστόσο την ψυχολογική σημασία που έχει για τα πλέον εθνικιστικά και δεξιά εβραϊκά λόμπι η διατήρηση της «αποκλειστικότητας» του όρου για το εβραϊκό Ολοκαύτωμα, η συνεργασία κάποιων εξ αυτών με την τουρκική κυβέρνηση σε περίπτωση που το ψήφισμα προωθηθεί στην Ολομέλεια είναι πολύ πιθανή.

Είναι ανακριβής ο ισχυρισμός ότι το μη δεσμευτικό ψήφισμα θα επηρεάσει αρνητικά την πορεία εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων Τουρκίας – Αρμενίας. Παρά την υπογραφή στη Ζυρίχη του σχετικού οδικού χάρτη, η τουρκική κυβέρνηση – όπως καταγγέλλουν οι φιλελεύθεροι σχολιαστές – έχει αλλάξει τη γραμμή της. Ενώ πριν δεχόταν πως η προσέγγιση θα στηριχθεί σε μία αμοιβαία παραχώρηση – τη φόρμουλα «εσείς θα ξεχάσετε τη Γενοκτονία και εμείς την κατοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ» - τώρα θέτει την αποχώρηση των Αρμενικών στρατευμάτων από τον Αρμενικό αυτό θύλακα του Αζερμπαϊτζάν (γνωστό ως Αρτσάχ στους Αρμενίους) ως προϋπόθεση για την εξομάλυνση των σχέσεων και το άνοιγμα των συνόρων. Ο Έρντογαν είχε δηλώσει στην Εθνοσυνέλευση, απαντώντας στις κατηγορίες των βουλευτών των κεμαλιστών και των εθνικιστών, πως η άρση της αρμενικής κατοχής των εδαφών του θύλακα αποτελεί προϋπόθεση της ειρήνευσης. Σήμερα δε ο Νταβούτολγου κατήγγειλε τις φωνές των Αμερικανών και Ευρωπαίων που πιέζουν για τουρκοαρμενική εξομάλυνση και διατείνονται πως αυτή είναι πιο σημαντική από την ειρήνευση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.

Είναι προφανές ότι η Τουρκική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προτάσσει την Αρμενική προσάρτηση του Αρτσάχ ως άλλη μία στις τόσες δικαιολογίες, τις οποίες επικαλείται προκειμένου να συνεχίζει την άρνηση αντιμετώπισης της σκοτεινής πρόσφατης ιστορίας της χώρας. Το μεγαλύτερο θύμα της άρνησης αυτής, τονίζει ο αναλυτής Τζεγκίζ Τσαντάρ που ξεκίνησε την πρωτοβουλία «Ζητώ συγγνώμη από τους Αρμενίους», δεν είναι άλλο από τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας

ΝEWSTIME.GR