Οι κίνδυνοι της αυτοάμυνας

Διχάζει η δίωξη του κοσμηματοπώλη που τραυμάτισε τον ληστή
ΒΑΡΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ αντιμετωπίζει ο 47χρονος, για απόπειρα ανθρωποκτονίας και οπλοχρησία
Στο τραπέζι τα όρια της αυτοάμυνας

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Κώστας Κουκουμάκας
Αντιμέτωπος με τη Δικαιοσύνη και κατηγορούμενος για βαρύτατα αδικήματα βρίσκεται 47χρονος αργυροχρυσοχόος από την Αλεξάνδρεια Ημαθίας, ο οποίος πυροβόλησε και τραυμάτισε σοβαρά έναν από τους ένοπλους ληστές που εισέβαλαν στο σπίτι του.
Το γεγονός της σύλληψης και της άσκησης εις βάρος του διώξεων για απόπειρα ανθρωποκτονίας και οπλοχρησία προκαλεί ήδη αντιδράσεις ενώ επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της αυτοάμυνας και των ορίων της.
Ο αργυροχρυσοχόος την ώρα που αντιλήφθηκε τους κακοποιούς βρισκόταν στο σπίτι του, μαζί με τη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά του στο Καψοχώρι Αλεξάνδρειας, τα μεσάνυχτα της Κυριακής. Πήρε στα χέρια του την καραμπίνα που κατείχε νόμιμα και αθόρυβα έφθασε στην αποθήκη της μονοκατοικίας όπου είχε φυσίγγια και τη γέμισε. Τότε είδε τον συνεργό- τσιλιαδόρο των τριών ενόπλων που είχαν μπει στο σπίτι στην αυλή και τον πυροβόλησε, τραυματίζοντάς τον σοβαρά στη μέση. Οι άλλοι τρεις, ακούγοντας τον πυροβολισμό βγήκαν από το σπίτι και ακολούθησε συμπλοκή με ανταλλαγή πυροβολισμών. Τελικά οι ληστές πήραν τον τραυματία συνεργό τους στο αυτοκίνητο που οδηγούσε πέμπτος συνεργός (ήταν κλεμμένο) και εξαφανίσθηκαν. Μία ώρα αργότερα εγκατέλειψαν τον τραυματία στο Νοσοκομείο Παπανικολάου της Θεσσαλονίκης, όπου νοσηλεύεται φρουρούμενος. Ομως και το θύμα της απόπειρας ληστείας συνελήφθη και κρατήθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα της Αλεξάνδρειας έως χθες το απόγευμα που αφέθηκε ελεύθερος με εντολή εισαγγελέα και αφού συντάχθηκε εις βάρος του το βαρύ κατηγορητήριο.

Προβληματισμός
Η ποινική αντιμετώπιση πολιτών που παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους ειδικά σε μια περίοδο έκρηξης της εγκληματικότητας διχάζει και προκαλεί προβληματισμό και στον νομικό κόσμο που θέτει το ζήτημα των ορίων ανάμεσα στην αυτοάμυνα και την αυτοδικία. «Δυστυχώς, αντίστοιχα περιστατικά δεν είναι πλέον σπάνια. Η αυτοάμυνα όμως παραπέμπει σε μια παλαιότερη, παρωχημένη εποχή. Επίσης όταν ένας πολίτης παίρνει τον νόμο στα χέρια του αυτό σημαίνει ότι οι μηχανισμοί καταστολής της εγκληματικότητας έχουν αποδυναμωθεί» λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Λάμπρος Μαργαρίτης, καθηγητής Ποινικού Δικαίου και Ποινικής Δικονομίας στο ΑΠΘ.
Ειδικά ως προς τα όρια της αυτοάμυνας, ο κ. Μαργαρίτης σημειώνει ότι υπάρχουν νομικά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία μια αντίστοιχη πράξη συνιστά αδίκημα ή όχι. «Η αυτοάμυνα δεν συνιστά αδίκημα όταν διαπιστωθεί ότι ήταν ο μοναδικός τρόπος για να αποκρουστεί μία απειλή τη δεδομένη στιγμή» λέει ο κ. Μαργαρίτης. Αναφορικά με τη δικαστική τύχη του πολίτη που αποφασίζει να υπερασπισθεί τον εαυτό του, τραυματίζοντας ή και σκοτώνοντας έναν κακοποιό, ο καθηγητής Ποινικού Δικαίου εξηγεί: «Στις περισσότερες περιπτώσεις σχηματίζεται δικογραφία και πιθανότατα ασκούνται ποινικές διώξεις. Ωστόσο στην πράξη ο ευρισκόμενος σε αυτοάμυνα απαλλάσσεται είτε με βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών είτε στη χειρότερη περίπτωση στο ακροατήριο».

«Σαν να ζούμε στην Αγρια Δύση»
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Μανόλης Λαμτζίδης (φωτό), αναφέρεται στην κοινωνική προέκταση των φαινομένων αυτοάμυνας και αυτοδικίας. «Τον τελευταίο καιρό υπάρχει στους πολίτες διάχυτος φόβος, εξαιτίας της έκρηξης της εγκληματικότητας. Αυτός ο φόβος κάποιες φορές είναι αδικαιολόγητος, όμως σε κάθε περίπτωση δεν μπορώ να διανοηθώ μια κοινωνία που αποφασίζει να πάρει τον νόμο στα χέρια της, πυροβολώντας τους κακοποιούς σαν να ζούμε στην Αγρια Δύση. Η εγκληματικότητα καλπάζει, αλλά δεν είναι δυνατόν να φθάσουμε στο άλλο άκρο. Επιπλέον, η χρήση και η εφαρμογή της αυτοάμυνας σχετίζεται με τη συγκρότηση του καθενός πολίτη χωριστά» λέει ο κ. Λαμτζίδης.

«Αντίδραση ανάλογη της απειλής»
Αδιανόητη θεωρεί την ποινική τιμωρία όσων επιτίθενται σε κακοποιούς ευρισκόμενοι σε αυτοάμυνα ο δικηγόρος κ. Χρίστος Κάτσιος. «Οι πολίτες που βρέθηκαν σε αυτοάμυνα πρέπει να απαλλάσσονται πριν φθάσει η υπόθεση στο δικαστήριο. Διαφορετικά, ακόμη και αν στο ακροατήριο ο αμυνόμενος αθωωθεί, έχουμε διπλό έγκλημα εις βάρος των φιλήσυχων πολιτών» υποστηρίζει. Ο κ. Κάτσιος επισημαίνει ωστόσο ότι για να απαλλαχθεί κάποιος πρέπει, εκτός των άλλων, να διαπιστωθεί ότι η πράξη του ήταν ανάλογη της απειλής που δέχθηκε. Για παράδειγμα, όπως λέει, δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτοάμυνα ο πυροβολισμός εναντίον κάποιου που επιτίθεται με γροθιές.
NEA